Jasiel to nieistniejąca obecnie wieś łemkowska, położona w dolinie górnej Jasiołki, której teren objął rezerwat „Źródliska Jasiołki”, będący częścią Jaśliskiego Parku Krajobrazowego. Dawna wieś, do 2016 roku administracyjnie położona była w gm. Komańcza (powiat sanocki), ale od 1 stycznia 2017 roku przeszła w obręb gminy Jaśliska (pow. krośnieński).
Nazwa miejscowości pochodzi najprawdopodobniej od czystej, jasnej wody, podobnie jak i miejscowość w której Jasiołka wpada do Wisłoki – Jasło. W obu przypadkach nazwę rzeki (Jasiel, Jasioł) przeniesiono na nazwę miejscowości. Zabudowania dawnej wsi ciągnęły się od okolic obecnych stawów przeciwpożarowych, gdzie stoi żeliwny krzyż na piaskowcowym cokole i ciągnęły się w kierunku południowym w górę doliny Jasiołki. Gdy ustały działania II wojny i kraj powoli podnosił się ze zniszczeń, na tym terenie można powiedzieć, że wojna trwała nadal, ale nie z Niemcami lecz z oddziałami partyzanckimi Ukraińskiej Powstańczej Armii (UPA), zwanych potocznie banderowcami od nazwiska jednego z przywódców – Stepana Bandery. A wyrazem tego były wydarzenia z 1946 roku, kiedy to wobec zagrożenia ze strony UPA, załoga utworzonej w 1945 roku placówki WOP w Jasielu miała za zadanie wycofać się do Komańczy, dostając wsparcie ok. 70 osobowego oddziału z innych palcówek, który przyszedł tu od strony Moszczańca. Gdy rankiem 20 marca rozpoczęła się ewakuacja, główna kolumna marszowa została zaatakowana przez połączone sotnie UPA (odpowiednik kompani) „Didyka”, „Chrina” i Myrona” w sile ok. 500 upowców (choć niektóre opracowania podają większą liczbę). Po kilkugodzinnej i nierównej walce na terenie wsi, polski oddział wobec przeważającej siły przeciwnika i wykończeniu amunicji musiał się poddać. W bezpośredniej walce zginęło co najmniej kilku żołnierzy, część była ranna, jednej osobie udało się uciec, a innej po walce przeczekać odejście banderowców i dotrzeć do Zagórza. Do niewoli dostało się około 90 żołnierzy, którzy zostali poprowadzeni najpierw do Moszczańca (tu wstępnie ich przesłuchano i dokonano selekcji), a następnie odprowadzono do Wisłoka Górnego. W następnych dniach część pojmanych żołnierzy zostało rozstrzelanych strzałem w tył głowy, w lesie nad Wisłokiem, na stokach góry Berdo (646 m) lub jak podaje W. Krukar w Magurach ’89 na stokach Jeleniej Góry (obie góry położone są w bliskiej odległości od siebie między Wisłokiem a Darowem). Z miejsca kaźni udało się uciec szeregowemu Pawłowi Sudnikowi, który zdołał dojść do Woli Jaworowej, po drugiej stronie pasma Bukowicy. Dzięki niemu wiemy dziś o tym miejscu, skąd rozstrzelanych wtenczas 36 żołnierzy ekshumowano i przeniesiono na cmentarz w Zagórzu. Część jeńców została wypuszczona przez banderowców, niemniej jednak problem w tym, że o części osób do dziś nic nie wiadomo co się z nimi stało.
Po tym powojennym dramacie WOP-istów mieszkańcy Jasiela – przed wojną żyło tu około 370 osób wyznania greckokatolickiego – długo nie nacieszyli się spokojem. Nie dotrwali w swej wsi nawet do akcji „Wisła”, ale zostali wysiedleni w ramach umowy o dobrowolnej wymianie ludności zawartej pomiędzy powstałym jeszcze w czasie wojny pod polityczną kontrolą Stalina Polskim Komitetem Wyzwolenia Narodowego (PKWN), a Ukraińską SRR. Po tym fakcie dolina opustoszała, a przyroda z czasem zaczęła odbierać sobie to, co niegdyś człowiek jej zabrał. Później gospodarowało tu Państwowe Gospodarstwo Rolne (PGR), które z czasem upadło, a terenem znów zaczęła rządzić przyroda. Z czasem utworzono tu rezerwat „Źródliska Jasiołki”. Na południowym skraju Jasiela powstało upamiętnione miejsce kaźni jeńców. Autorem projektu monumentu w Jasielu był Stanisław Bik. Aktu odsłonięcia monumentu w Jasielu dokonali podczas uroczystości 17 czerwca 1985, połączonej z rocznicą 40-lecia WOP, wiceminister spraw wewnętrznych gen. dyw.Lucjan Czubiński, oraz weteran walk WOP kpt. w st. spocz. Witold Maczek, zaś wówczas Koło nr 5 Związku Byłych Żołnierzy Zawodowych otrzymało akt nadania imienia „Bohaterów Strażnicy WOP w Jasielu”.
I właśnie w tym miejscu 10 czerwca 2021 roku odbyła się uroczystość z okazji rocznicy powstania Wojsk Ochrony Pogranicza , upamiętnienia 75 rocznicy pomordowanych żołnierzy Strażnicy WOP Jasiel i uczczenia kurierów beskidzkich ZWZ i AK.
Obchody 75 rocznicy uroczystości , połączone z 40-leciem powstania Związku, zaszczycili swoją obecnością:
– Poseł na Sejm RP Pan Wiesław BUŻ
– Poseł na Sejm RP Pan Piotr URUSKI – reprezentowała asystentka Posła
– Z-ca Burmistrza Sanoka Pan Artur KONDRAT
– Naczelnik Promocji Starostwa Powiatu Sanockiego Pan Piotr MAZUR
– Wójt Gminy Zarszyn Pani Magdalena GAJEWSKA
– Przewodniczący Rady Gminy Jaśliska Pan Dariusz PUCHALIK
– Skarbnik Urzędu Gminy Jaśliska Pani Wiesława HANUS
– Proboszcz Parafii Jaśliska Ks. Jacek ZARZYCZNY
– Dyrektor RDLP w Krośnie – Pan Marek MARECKI
– Zca Nadleśniczego Nadleśnictwa Rymanów Pan Łukasz MICHALAK
– Komendant Placówki SG w Sanoku ppłk. SG Paweł LUBIEŃSKI
– Komendant WKU Sanok ppłk. Dariusz BRZEŻAWSKI
– Dca bat.WOT w Sanoku ppłk. Grzegorz GRZEGORZEWSKI
– Komendant Miejski Policji w Krośnie insp. Leszek BURYŁA
– Komendant Powiatowy Policji w Sanoku podinsp. Krzysztof ŁOPUSZAŃSKI
– Komendant Miejski PSP w Krośnie st.bryg. Zbigniew NOWAK
– Z-ca komendanta Powiatowego PSP w Sanoku mł.bryg. Florian SEMENOWICZ
– Prezes Stowarzyszenia Tradycji LWP w Sanoku Pan Edmund HADUCH
– Prezes Koła ZKRPiBWP w Sanoku Pani Anna DARABASZ
– Prezes Podkarpackiego Związku Weteranów i Rezerwistów WP w Sanoku Pan Krzysztof JUSZCZYK
– Prezes Koła Związku Inwalidów Wojennych w Sanoku por. Zdzisław FUTYMA
– Prezes Zarządu Powiatowego LOK w Brzozowie Pan Ryszard PROROK
– Członek Rady Wojewódzkiej SLD w Rzeszowie Pan Jerzy FILIPEK
– Dyrektor Zespołu Szkół w Jaśliskach Pani Katarzyna DUBIS
– Dyrektor GOK w Jaśliskach Pani Alicja MAJDOSZ
Związek Żołnierzy Wojska Polskiego reprezentowali: Prezes ZW ZŻWP w Rzeszowie,członek ZG ZŻWP w Warszawie płk w st. spocz. Józef MROCZKA, prezes ZR ZŻWP w Sanoku płk w st.spocz .Marek BORKOWSKI, prezes Sanockiego Koła ZZWP ppłk. w st.spocz. Andrzej ISKROWICZ, prezes Koła ZŻWP w Lesku por.rez. Kazimierz ADAMIAK wraz z licznie przybyłymi członkami kół.
Przybyłych na uroczystość powitał współgospodarz – prezes BZR płk Marek BORKOWSKI , a całość uroczystości prowadził – zgodnie z Ceremoniałem Wojskowym ppłk w st. spocz. Andrzej Iskrowicz i Pan Kazimierz CETNARSKI – dca klas mundurowych Zespołu Szkół Publicznych w Rymanowie.
W uroczystości wzięli udział kombatanci i weterani wojskowi, samorządowcy, leśnicy, harcerze, młodzież szkolna z Jaślisk, klasy mundurowe z Zespołu Szkól Publicznych z Rymanowa, przedstawiciele społeczeństwa Ziemi Sanockiej i Krośnieńskiej.
W drodze do Jasiela uczestnicy z Sanoka zatrzymali się w Zagórzu, aby na tamtejszym cmentarzu złożyć kwiaty i oddać hołd złożonym w zbiorowej mogile poległym i pomordowanym wopistom tragicznych wydarzeń 1946 roku.
Uroczystość patriotyczna została połączona z 40 rocznicą powstania naszego Związku, obchodzonego przez Zarząd Rejonowy, Koło Nr 5 ZŻWP w Sanoku noszące imię „Bohaterów Strażnicy WOP Jasiel” oraz uczestniczące delegacje kół terenowych Związku na terenie działania Bieszczadzkiego Zarządu Rejonowego ZŻWP w Sanoku.
Po wprowadzeniu pocztów sztandarowych oraz odśpiewaniu Mazurka Dąbrowskiego minutą ciszy uczczono pamięć poległych i pomordowanych żołnierzy WOP oraz zmarłego w tym roku gen. bryg. Januarego KOMAŃSKIEGO – członka naszego Związku, uczestnika corocznych uroczystości patriotycznych w Jasielu.
Po wyczerpującym przedstawieniu historii tamtych tragicznych wydarzeń przez Panią Alicję MAJDOSZ osoby szczególnie zasłużone dla upamiętnienia miejsc pamięci walk i męczeństwa , współpracujące ze środowiskiem kombatanckim i żołnierskim oraz wspierające działalność statutową na przestrzeni 40 lat istnienia Związku Żołnierzy Wojska Polskiego, a także wyróżniające się w codziennej działalności związkowej i społecznej zostały wyróżnione medalami i odznaczeniami związkowymi. Z rąk członka Zarządu Głównego płk w st.spocz. Józefa MROCZKI oraz Prezesa Bieszczadzkiego Zarządu Rejonowego płk w st.spocz. Marka BORKOWSKIEGO Certyfikat WPISU DO HONOROWEJ KSIĘGI ZASŁUŻONYCH DLA ZŻWP otrzymał ppłk. w st.spocz, Andrzej ISKROWICZ.
Złotym Krzyżem Związku z Gwiazdą zostali wyróżnieni leśnicy: Pani Maria SZKUTNIK /emerytowana zca Nadleśniczego Nadleśnictwa Rymanów/ oraz Pan Paweł PANAŚ, nadleśniczy Nadleśnictwa Rymanów.
Złote Krzyże ZŻWP otrzymali: Pan Adam DAŃCZAK/wójt Gminy Jaśliska/ Panowie Paweł GRODZIŃSKI, Jerzy KMIETOWICZ oraz Edward ORŁOWSKI/leśnicy/. Srebrnym Krzyżem ZŻWP wyróżniony został mjr w st.spocz. Wiesław CIEŚLAK, a brązowe Krzyże ZŻWP wręczono por.rez. Kazimierzowi ADAMIAKOWI oraz leśnikowi Maciejowi GRODZIŃSKIEMU. Srebrnym medalem „Za Wybitne Zasługi dla ZŻWP” zostali wyróżnieni Panowie: Łukasz MICHALAK i Lesław PENAR, a brązowym medalem „Za Wybitne zasługi dla ZŻWP’ – st.chor. sztab. Zdzisław DYJETA i Pan Piotr RÓŻOWICZ. Złote medale 40 lecia ZŻWP z rąk płk J.Mroczki i M. Borkowskiego otrzymali: Pani Alicja BIELEŃ, Pani Katarzyna DUBIS, Pan Dariusz BIŁAS, Pan Jan BIENIEK, Pan Andrzej KUŁAK, Pan Jerzy MILISZEWSKI, mjr w st.spocz. Ryszard PAWLAK, st.chor.sztab.w st.spocz. Mieczysław PRZYSTASZ, por.rez. Wojciech PETRYK, Pan Szczepan WOŁK.
Zarząd Wojewódzki Związku Weteranów i Rezerwistów Wojska Polskiego w Sanoku wyróżnił:
– Medalem Okolicznościowym 100 rocznicy przybycia do Sanoka 2 Pułku Strzelców Podhalańskich Pana Kowalczyk Józef, Wachel Tomasz,
– Krzyżem 100 lecia odzyskania niepodległości Antoniszczak Krzysztof, Nadolany Mirosław, Leonard Robert, Konieczny Kazimierz, Kędra Czesław, Warchoł Jan,
– Krzyżem Pamiątkowym 75 lecia forsowania Nysy Łużyckiej przez 2 Armię WP mł. chor. SG Edward Sieczkowski
– Pamiątkową Ciupagą 2 Pułku Strzelców Podhalańskich , mł. chor. SG Edward Sieczkowski, Tomasz Sieczkowski,
– Złotym medalem pamiątkowym 50 rocznicy śmierci generała broni Władysława Andersa, Juszczyk Krzysztof, Adam Sieczkowski.
Istotnym dla patriotycznego wychowania i jakże podniosłym momentem uroczystości był występ słowno –muzyczny młodzieży szkolnej z Zespołu Szkół w Jaśliskach, po którym uczestniczące delegacje złożyły przy pomniku wiązanki kwiatów i zapaliły znicze. Następnie wszyscy uczestnicy przemaszerowali pod obelisk poświęcony pamięci Beskidzkim Kurierom ZWZ/AK , gdzie – po krótkim rysie historycznym – również delegacje złożyły wiązanki kwiatów i zapalono znicze.
Organizatorzy uroczystości: Starosta Powiatu Krośnieńskiego, Starosta Powiatu Sanockiego, Wójt Gminy Jaśliska, Bieszczadzki Zarząd Rejonowy ZŻWP i Koło Nr 5 Związku Żołnierzy Wojska Polskiego w Sanoku, oraz Nadleśnictwo Rymanów przy wydatnej i nieocenionej pomocy członkiń GOK z Jaślisk zapewniły uczestnikom ciepły posiłek i zimne napoje , a wspomnienia przeciągnęły się do późnych godzin popołudniowych.
Był to pierwszy etap obchodów Święta naszego Związku. Ponieważ pandemia uniemożliwiła spotkania w szerokim gronie, kolejnym punktem obchodów będzie organizacja zawodów strzeleckich o Puchar Prezesa BZR w miesiącu wrześniu, kolejno spotkania w kołach terenowych z udziałem zaproszonych gości, a ostatni etap 40-lecia powstania Związku będzie miał miejsce w czasie Rejonowego Zjazdu Delegatów w miesiącu listopad-grudzień.
materiały nadesłane
Zgłoś naruszenie/Błąd
Pozytywnie
Neutralnie 
Negatywnie
Lubię to!
Super
Ekscytujący 
Ciekawy
Smieszny
Smutny
Wściekły
Przerażony
Szokujący
Wzruszający
Rozczarowany
Zaskoczony
Prawda
Manipulacja
Fake news
Oryginalne źródło ZOBACZ
Dodaj kanał RSS
Musisz być zalogowanym aby zaproponować nowy kanal RSS