Pacjenci wciąż ze swoimi lekami na oddziałach

Mimo obowiązującego w tym zakresie prawa oraz orzecznictwa, hospitalizowani pacjenci w części szpitali w Polsce wciąż proszeni są o dostarczenie przyjmowanych na co dzień leków. To nadal istotny problem praktyki szpitalnej. 

Jeszcze kilka lat temu stanowiska eksperckie w sprawach dotyczących konieczności zapewniania leków pacjentom nie były jednoznacznie. Obecnie jednak, zgodnie z prawem, szpitale nie mają podstaw, by na czas hospitalizacji zobowiązywać pacjentów do przynoszenia przez nich własnych leków. Część tego typu praktyk zgłaszana jest do Rzecznika Praw Pacjenta. 

Od początku roku 29 zgłoszeń do RPP, problem znacznie większy?

– Od początku 2021 r. do Rzecznika Praw Pacjenta wpłynęło 29 zgłoszeń dotyczących zapewnienia pacjentowi leków w szpitalu, (które pacjent przyjmuje na co dzień w leczeniu chorób przewlekłych) – informuje Bartłomiej Chmielowiec, Rzecznik Praw Pacjenta.

Zgodnie z art. 35 ustawy z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych:

„Świadczeniobiorcy przyjętemu do szpitala lub innego zakładu leczniczego podmiotu leczniczego wykonującego działalność leczniczą w rodzaju stacjonarne i całodobowe świadczenia zdrowotne w rozumieniu przepisów o działalności leczniczej oraz przy wykonywaniu zabiegów leczniczych i pielęgnacyjnych, diagnostycznych i rehabilitacyjnych przez podmioty uprawnione do udzielania świadczeń, a także przy udzielaniu przez te podmioty pomocy w stanach nagłych, zapewnia się bezpłatnie leki, środki spożywcze specjalnego przeznaczenia żywieniowego i wyroby medyczne, jeżeli są one konieczne do wykonania świadczenia.”

I choć zapewnienie przez szpital wszystkich zarejestrowanych produktów leczniczych czy wyrobów medycznych jest niemożliwie – ma to chociażby związek ze specyfiką procedury zaopatrywania w leki aptek szpitalnych oraz działów farmacji (nie wspominając już o finansach) – prawo i jego wykładnia są w przedmiotowej sprawie obecnie jasne.

W 2018 r. na problem wykorzystania leków pacjentów w prowadzonej farmakoterapii zwróciła uwagę również Najwyższa Izba Kontroli, podkreślając, iż obowiązkiem podmiotu leczniczego jest zapewnienie pacjentowi wszystkich leków, bez względu, czy dotyczą one schorzeń, które to stanowią przyczynę hospitalizacji, czy pozostałych jednostek chorobowych pacjenta.

Zapewnienie leków obowiązkiem szpitala

Jak informuje Rzecznik Praw Pacjenta, w powyższej regulacji mieści się także obowiązek podmiotu leczniczego do zapewnienia pacjentowi leków niezwiązanych bezpośrednio z powodem i celem hospitalizacji, ale niezbędnych ze względu na stan zdrowia, w tym leków przyjmowanych przez pacjenta na co dzień w chorobach przewlekłych (kompleksowość świadczeń).

Zobowiązywanie pacjentów do zaopatrywania się w takie leki we własnym zakresie podczas hospitalizacji jest niezgodne z ww. przepisem prawa. 

Sprawą zajął się również Naczelny Sąd Administracyjny, który w wyroku z dnia 28 września 2018 r. przychylił się do ówczesnego stanowiska Rzecznika Praw Pacjenta, wskazując jednocześnie na wspomnianą już cechę kompleksowości udzielanych przez szpital świadczeń, rozumianą jako całościową opiekę nad pacjentem.

„Powyższe oznacza, że nie można utożsamiać leku koniecznego do wykonania świadczenia z przyczyną hospitalizacji. Odmienna wykładnia mogłoby doprowadzić do absurdalnej sytuacji, w której pacjent, który został przyjęty z uwagi na uraz wymagający leczenia w warunkach szpitalnych i u którego rozpoznano ciężką infekcję górnych dróg oddechowych wymagającą antybiotykoterapii, nie mógłby oczekiwać zapewnienia takich leków […]. Podobnie wygląda sytuacja z leczeniem farmakologicznym powikłań pooperacyjnych, które niewątpliwie nie wpisują się w przyczyny hospitalizacji. Wspomniana wyżej kompleksowość świadczenia szpitalnego konsumuje w sobie konieczność zapewniania leków, które są konieczne do sprawowania całościowej opieki nad pacjentem.”

Wygląda więc na to, że w świetle prawa, w podobnych przypadkach, szpital nie ma wyjścia co do potrzeb lekowych pacjenta. Odrębną kwestią pozostaje egzekwowanie wspomnianego zobowiązania.

Zgłoś naruszenie/Błąd