Wbrew pozorom opuchlizna twarzy nie jest tylko defektem kosmetycznym. Owszem, rano budzimy się czasem zapuchnięci bez wyraźnego powodu, a problem ustępuje samoczynnie, bez żadnych trwałych konsekwencji. Powtarzająca się regularnie lub dłużej utrzymująca opuchlizna twarzy może być jednak symptomem poważniejszych zaburzeń. Kiedy warto zasięgnąć porady lekarskiej? Jak łagodzić opuchliznę twarzy?
- Różne rodzaje opuchlizny twarzy
- Możliwe przyczyny opuchlizny twarzy
- Czy opuchlizna twarzy może być groźna?
- Domowe sposoby leczenia opuchlizny twarzy
- Kiedy należy wybrać się do lekarza?
Opuchlizna, najogólniej mówiąc, jest dość powszechnym symptomem towarzyszącym przebiegowi wielu procesów fizjologicznych. Widoczne zwiększenie objętości ciała wynika najczęściej z gromadzenia się płynów w tkankach. Przesiąkają one z drobnych naczyń krwionośnych i powodują napęcznienie skóry, która dodatkowo staje się często błyszcząca i wyraźnie naciągnięta. Jeśli uciśniesz ją przez kilka sekund palcem, najczęściej zaobserwujesz chwilowe wgłębienie. Są to klasyczne oznaki opuchlizny.
Różne rodzaje opuchlizny twarzy
Rzadko zdarza się, by twarz puchła w całości i równomiernie. Najczęściej obrzęk obserwujemy pod oczami i/lub na górnych powiekach. Puchnąć mogą również policzki i żuchwa, przy czym w tym przypadku najczęściej obserwujemy wyraźną asymetrię. Opuchlizna wokół brody czy uszu może z kolei zlewać się w opuchlizną szyi. Dodatkowe symptomy mogące ułatwić diagnozę to ból zlokalizowany w obrębie głowy, zaczerwienienie i ocieplenie spuchniętych miejsc, a ewentualnie również wysypka. Inne ważne objawy, na które warto zwrócić uwagę, to ograniczona drożność dróg oddechowych, zaczerwienienie spojówek, biegunka i bóle brzucha, słabość lub pojawianie się opuchlizny również w innym miejscach ciała.
Ponadto w medycynie mówi się o opuchliźnie niepostępującej, która pojawia się z takich czy innych powodów i trwa niezmieniona bądź ustępuje; oraz progresywnej, czyli zwiększającej się z upływem czasu. To rozróżnienie jest bardzo istotne dla trafnej diagnozy!
Możliwe przyczyny opuchlizny twarzy
Opuchlizna twarzy sama w sobie jest symptomem bardzo trudnym do rozszyfrowania, gdyż oznaczać może dziesiątki różnych problemów. Stosunkowo najczęściej ma bliski związek z alergią, zarówno ze zwykłym katarem siennym, jak i grożącym życiu szokiem anafilaktycznym. Ten pierwszy przebiega zwykle z niedrożnością dróg oddechowych, wodnistą wydzieliną z nosa, kichaniem, a zwykle również zapaleniem spojówek. Stan taki pojawia się najczęściej po spacerze na łonie natury lub po nocy spędzonej z otwartym oknem. Gwałtowne reakcje alergiczne np. na składniki pokarmowe lub jad owadów mogą z kolei powodować natychmiastowe opuchnięcie całej twarzy, łącznie z gardłem, co powoduje znaczące zaburzenia oddychania, przyspieszone tętno, a często również omdlenia.
Do kategorii symptomów alergicznych należy również obrzęk naczynioruchowy, któremu towarzyszyć może świąt lub wysypka, a który jest reakcją na uczulający pokarm lub lek, np. antybiotyki. Opuchlizna jest wówczas tak znaczna, że nie do poznania zmienia wygląd twarzy. Istnieją także leki, które choć nie powodują de facto alergii, mogą wywoływać opuchliznę twarzy, zwiększając zatrzymywanie wody w organizmie. Należą do nich m.in. preparaty zawierające estradiol, a także niektóre leki na nadciśnienie oraz cukrzycę.
Poza tym do częściej spotykanych przyczyn obrzęków na twarzy należą:
- stany zapalne oczu;
- cellulitis, czyli bakteryjne zapalenie tkanki łącznej, przebiegające z zaczerwienieniem i podniesieniem temperatury skóry;
- stany zapalne zatok lub zębów, zwłaszcza pericotonitis, czyli stan zapalny wokół ósemek;
- zaburzenia hormonalne, zwłaszcza związane z niewydolnością gruczołu tarczycy; zwykle obserwuje się przy nich jednoczesne przybieranie na wadze oraz uczucie chronicznego zmęczenia;
- zespół Cushinga, czyli nadmiar hormonów sterydowych, zwłaszcza kortyzolu, który może być symptomem wewnętrznych zaburzeń lub skutkiem długoterminowego przyjmowania kortykosteroidów;
- ropnie występujące np. w przebiegu promienicy – rzadkiej, ale bardzo groźnej infekcji bakteryjnej przebiegającej z kaszlem i gorączką;
- świnka – dziecięca choroba zakaźna, która objawia się opuchlizną szyi, ale także wokół uszu czy brody;
- zespół żyły głównej górnej, spowodowany utrudnieniem lub zamknięciem przepływu krwi przez żyłę główną;
- preeklampsja, czyli stan przedrzucawkowy występujący u kobiet ciężarnych z podwyższonym ciśnieniem tętniczym.
Nie zapominajmy też o opuchliźnie będącej wynikiem urazu, np. złamania nosa lub innej kości czaszkowej, bądź też zabiegu chirurgicznego, np. usunięcia zęba trzonowego. W rzadkich wypadkach opuchlizna twarzy może też niestety być symptomem nowotworu, zwłaszcza raka płuc lub szpiczaka.
Czy opuchlizna twarzy może być groźna?
Opuchlizna twarzy sama w sobie możne nam ewidentnie przeszkadzać w codziennym życiu – nie tylko jest nieestetyczna i utrudnia kontakty międzyludzkie, ale może powodować zaburzenia widzenia czy mowy. Bardziej niebezpieczne są jednak przyczyny opuchlizny, które mogą być groźne dla życia i zdrowia – mowa przede wszystkim o szoku anafilaktycznym, preeklampsji czy nowotworach.
Domowe sposoby leczenia opuchlizny twarzy
Opuchlizna twarzy to symptom, który nie wymaga natychmiastowej wizyty u lekarza, zwłaszcza, jeśli podejrzewamy reakcję alergiczną, uraz czy niegroźny stan zapalny. W pierwszej kolejności można wówczas wypróbować domowe sposoby na redukcję obrzęku, w połączeniu z podstawowymi metodami leczenia przyczyny opuchlizny. Kluczowa jest tutaj próba odpowiedzenia sobie na pytanie, jakie nowe leki czy pokarmy przyjmowaliśmy w ciągu ostatnich 24 godzin, ewentualnie, jakie stosowaliśmy kosmetyki. Eliminacja podrażniającego czynnika jest pierwszym krokiem do naturalnej redukcji opuchlizny, która nie nastąpi jednak natychmiastowo!
W przypadku alergii wskazane być może podawanie leków antyhistaminowych, z których część dostępna jest bez recepty. Ponadto, udowodnione działanie przeciwuczuleniowe posiadają także niektóre suplementy diety, zwłaszcza przeciwutleniająca witamina C, która w dawce 2 g dziennie skutecznie redukuje objawy uczulenia. Podobne rezultaty daje kwercetyna, która obniża poziom zapalnych substancji i może nawet łagodzić anafilaktyczne reakcje na orzeszki ziemne! (Mlcek i in., 2016). Warto wypróbować również bromelainę, czyli enzym obecny w stanie naturalnym w ananasach, który zwalcza nie tylko stany alergiczne, ale także obrzęki. Sama konsumpcja ananasa może być jednak niewystarczająca – jedynie suplement dostarczy odpowiednio wysokie stężenie enzymu.
Ponadto, przy widocznej opuchliźnie w dowolnym miejscu ciała warto drastycznie ograniczyć spożycie soli na kilka dni. W połączeniu ze zwiększonym dziennym bilansem wodnym, taka kuracja może znacząco skrócić czas utrzymywania się opuchlizny. Zatrzymywaniu wody tkankach w umiarkowany sposób zapobiegają również wapń i magnez oraz witaminy B5 oraz B6.
Skuteczne domowe sposoby na opuchliznę w obrębie twarzy to również chłodne kompresy. W przypadku urazów i stanów pooperacyjnych można do obrzękniętych miejsc przykładać lodowe okłady, uważając jednak, aby nie doprowadzić do nekrozy skóry – idealnie jest owijać kompres w czystą pieluszkę lub ściereczkę. Na ogólną opuchliznę całej twarzy bardziej wskazane są umiarkowanie chłodne okłady z ręcznika namoczonego w czystej wodzie i dokładnie wyżętego. Zabiegi takie można powtarzać kilka razy dziennie.
Aby zapobiec zwiększaniu się opuchlizny w ciągu nocy, wynikającego z pozycji poziomej, warto na kilka dni podłożyć pod głowę więcej poduszek, tak, aby twarz była wyraźnie uniesiona. Nie zaszkodzi również spać z otwartym oknem w celu obniżenia temperatury powietrza, o ile oczywiście opuchlizna nie jest wynikiem alergii na pyły.
Kiedy należy wybrać się do lekarza?
Jeśli mimo domowej interwencji opuchlizna nie zmniejsza się w przeciągu 48 godzin lub towarzyszą jej dodatkowe niepokojące symptomy, warto na pewno udać się do lekarza. Natychmiastowej pomocy wymagają zwłaszcza płytkość oddechu i trudności w zaczerpnięciu powietrza oraz silny ból w klatce piersiowej. Ponadto w przypadku ciężarnych za szczególnie alarmujące objawy, mogące sugerować groźną dla życia preeklampsję, uważa się oprócz obrzęku twarzy i dłoni również silne bóle głowy, zaburzenia widzenia, ból w górnej części brzucha i zadyszkę. W takiej sytuacji należy bezzwłocznie udać się do szpitala.
Sporadyczne przypadki obrzęku twarzy często pozostają niewyjaśnione i ustępują samoczynnie w przeciągu dwóch dni. Wspomniane wyżej metody powinny wówczas przynieść znaczącą ulgę. Jeśli jednak często obserwujemy w lustrze obrzęki, warto mimo wszystko skonsultować je z lekarzem, jak każdy zresztą chroniczny objaw!
Bibliografia
- April Kahn; “What’s Causing My Face to Swell?”; data dostępu: 2021-02-22
- Jayne Leonard; “What can cause facial swelling?”; data dostępu: 2021-02-22
- WebMD; “Reasons Why Your Face Looks Swollen”; data dostępu: 2021-02-22
- ““Why Is My Face Puffy? Causes of Facial Swelling” Irmanie Hemphil, https://khealth.ai/symptom/face-mouth/puffy-face-causes/, 22/02/2021”; ; 2021-02-22
- S. Beheshti; “Swelling of face”; data dostępu: 2021-02-22
- Geetika Khanna i in.; “Causes of Facial Swelling in Pediatric Patients: Correlation of Clinical and Radiologic Findings”; data dostępu: 2021-02-22
Zgłoś naruszenie/Błąd
Oryginalne źródło ZOBACZ
Dodaj kanał RSS
Musisz być zalogowanym aby zaproponować nowy kanal RSS