Cyfrowy świat otworzył przed twórcami, przedsiębiorcami i konsumentami nowe możliwości korzystania z dóbr kultury i dostępu na niespotykaną dotąd skalę do wiedzy, książek, filmów czy muzyki. Z drugiej stawia pytania o ramy regulacyjne dystrybucji tych dóbr. Jak zachować równowagę przy zabezpieczeniu interesów konsumentów, ale także przedsiębiorców i twórców? Na to pytanie szukali odpowiedzi uczestnicy debaty „Kultura 2.0: twórcy, biznes, konsumenci w cyfrowej rzeczywistości”.
W grze są dziś dwie ważne regulacje: ustawa o artystach zawodowych i dyrektywa w sprawie praw autorskich na jednolitym rynku cyfrowym. Uwaga panelistów skupiła się na procedowanym właśnie projekcie pierwszej z nich. Ma on szczytny cel – pomóc artystom w trudnej sytuacji i sfinansować ich emerytury. Kontrowersje budzi jednak to, skąd będą pochodzić pieniądze. W projekcie wraca opłata reprograficzna rozszerzona na urządzenia elektroniczne, takie jak telewizory, tablety, e-booki czy laptopy i być może smartfony. Ma ona sięgać 1–4 proc. ceny brutto sprzętu, przy czym w większości przypadków raczej 4 proc.
Uderzenie w sektor dystrybucji
Michał Kanownik, prezes Związku Cyfrowa Polska, przestrzegał, że wprowadzenie ustawy i opłaty w obecnym kształcie spowoduje wzrost cen elektroniki w Polsce. Jego zdaniem marże producentów i dystrybutorów są już dziś tak niskie, że nie będą mogli wziąć dodatkowej daniny na siebie. Kanownik podał na to dowód: duże firmy tego sektora realizują zaledwie 2 proc. marży przy produkcji notebooków i tylko 0,5–0,8 proc. na dystrybucji w Polsce.
Zdaniem Tomasza Wróblewskiego, prezesa Warsaw Enterprise Institute, nie ma możliwości, by wzrosły koszty i nikt za to nie zapłacił. – Ten projekt to myślenie życzeniowe i skończy się stratami dla budżetu. Pieniądze, zamiast trafić do budżetu w formie podatków płaconych przez polskie firmy, popłyną do firm zagranicznych – mówił Wróblewski. Przywołał przy tym wątpliwości Ministerstwa Finansów, które w trakcie konsultacji wskazało, że w takiej sytuacji trudno będzie wyegzekwować opłatę od podmiotów zagranicznych dystrybuujących elektronikę.
Dr hab. Rafał Sikorski, prof. UAM w Poznaniu, zwrócił uwagę, że opłata reprograficzna to „archaiczne rozwiązanie z lat 60.” związane z kopiowaniem utworów, podczas gdy dzisiaj, w dobie streamingu, kopiowanie to przeszłość. – To fundamentalny problem. Nie zostały przedstawione żadne badania, które by uzasadniały tak drastyczną podwyżkę rekompensaty za kopiowanie w sytuacji, gdy to kopiowanie praktycznie zanika – tłumaczył ekspert.
Paweł Lewandowski, podsekretarz stanu w KPRM Cyfryzacja przekonywał jednak, iż w momencie streamingu następuje buforowanie (kopiowanie utworu) na urządzenie użytkownika i to za to należy się rekompensata. Jednak dr Sikorski wyjaśnił, że unijna dyrektywa z 2001 r. przesądziła, iż buforowanie nie mieści się w pojęciu kopiowania na użytek prywatny.
Zapłaci konsument
Monika Kosińska-Pyter, p.o. prezes Federacji Konsumentów, przypomniała skutki opłaty cukrowej. Przy słuszności działań przeciwdziałających otyłości spowodowała ona, że wzrosły ceny produktów na półkach sklepowych albo przy tej samej cenie zmniejszyła się pojemność butelek. – Dlatego nie wierzę w to, że dystrybutorzy czy sprzedawcy nie będą chcieli przerzucić wzrostu kosztów na konsumentów – powiedziała.
Podkreśliła też, że to konsumenci decydują, na co przeznaczają swoje pieniądze, a przynajmniej tak powinno być. Kupując utwór, wybierają, jakiego twórcę wspierają – podobnie jest w przypadku wszystkich innych dóbr. Opłata reprograficzna spowoduje, że zostaną tego prawa pozbawieni. – Nie wiemy, jak mają być rozdysponowywane środki, do których artystów trafią i na co. Opłata jest oderwana od celu zakupu produktu – mówiła Monika Kosińska-Pyter. Przypomniała, że w czasie pandemii federacja przestrzegała, iż opłata przyczyni się do wzrostu wykluczenia cyfrowego. A teraz pomysł wraca, kiedy mamy wysoką inflację.
Według Ministerstwa Kultury opłata ma przynieść ok. 600 mln zł rocznie. Połowa ma zasilić Fundusz Wsparcia Artystów, a druga ma być rozdysponowana między uprawnionych artystów. Dr hab. Sikorski ocenił, że algorytmy, które mają pomóc w rozdzielaniu pieniędzy, są oparte na przestarzałych danych. – Jest jeszcze jeden problem: te kilkas … czytaj dalej
Zgłoś naruszenie/Błąd
Pozytywnie
Neutralnie 
Negatywnie
Lubię to!
Super
Ekscytujący 
Ciekawy
Smieszny
Smutny
Wściekły
Przerażony
Szokujący
Wzruszający
Rozczarowany
Zaskoczony
Prawda
Manipulacja
Fake news
Oryginalne źródło ZOBACZ
Dodaj kanał RSS
Musisz być zalogowanym aby zaproponować nowy kanal RSS