Olejek muszkatołowy należy do najbardziej fascynujących produktów w globalnej aromaterapii. Nie tylko bowiem z wytwarzaniem olejku muszkatołowego wiążą się dość burzliwe karty w dziejach świata, ale jego biologiczny potencjał wykracza daleko poza właściwości lecznicze. Dwa z podstawowych składników tego oleju, mirystycyna i elemicyna, wykazują na przykład istotne działanie halucynogenne!
- Skąd pochodzi olejek muszkatołowy?
- Produkcja olejku muszkatołowego
- Skład chemiczny olejku muszkatołowego
- Terapeutyczne zastosowanie olejku muszkatołowego
- Czy olejek muszkatołowy jest bezpieczny?
- Olejek muszkatołowy w przemyśle spożywczym i perfumeryjnym
Tak naprawdę istnieją dwa różne olejki eteryczne pochodzące z tego samego gatunku tropikalnego drzewa muszkatołowca (Myristica fragrans). Ów bardziej znany wytłaczany jest ze zmiażdżonych na masło orzechów znanych jako popularna przyprawa kuchenna: gałka muszkatołowa. Olejek destylowany bywa jednak także z charakterystycznych czerwonych osnówek gałki – w tej postaci ma wyraźniejszy, ostrzejszy aromat, ale ogólnie rzecz biorąc oba produkty są bardzo podobne do siebie i mają praktycznie te same właściwości.
Skąd pochodzi olejek muszkatołowy?
Wspomniane wyżej drzewa muszkatołowca oryginalnie rosły jedynie na Wyspach Banda, należących do archipelagu Moluków położonych w Indonezji. Jako pierwsi niezwykły aromat twardych orzeszków odkryli Arabowie, dzięki którym wieści o magicznym, uzdrowicielskim działaniu gałki rozprzestrzeniły się po Azji i Europie. A że proces destylacji znany jest ludzkości już co najmniej od 2 tysięcy lat, olejek muszkatołowy dość szybko stał się pożądanym na całym świecie towarem. Źródła historyczne podają, że w Chinach, Indiach i na Bliskim Wschodzie wykorzystywano go jako afrodyzjak, środek służący zacieśnianiu więzi małżeńskich oraz lek na bezpłodność. Dość popularne były również jego właściwości halucynogenne wykorzystywane do wywoływania transu hipnotycznego.
Po zaciekłych XVII-wiecznych walkach o wyspy rodzące mistyczne orzechy, angielska inwazja pomogła rozpowszechnić gatunek Myristica fragrans również w innych strefach świata. Obecnie drzewa muszkatołowca są ekstensywnie uprawiane także w Indiach, Malezji, na Sri Lance, Tajwanie i w Chinach. Największym producentami samego olejku muszkatołowego paradoksalnie są jednak najwięksi jego konsumenci – USA i Kanada.
Produkcja olejku muszkatołowego
Orzechy muszkatołowca zbiera się zwykle, gdy drzewo osiągnie wiek 7 lat – wówczas przez całą kolejną dekadę dostarcza ono aromatycznego surowca w trybie całorocznym! Zebrane owoce pękają zwykle samoczynnie, ujawniając wnętrze: błyszczący twardy orzech obleczony w czerwoną sieć z miękkiej osnówki. Tą ostatnią usuwa się ręcznie i wykorzystuje jako przyprawę lub surowiec do destylacji, podczas gdy orzechy suszone są na słońcu przez około 2 miesięcy. Następnie wydobywa się z nich jądro, kruszy i poddaje działaniu pary wodnej. Taka gorąca destylacja daje w rezultacie przyjemnie pachnący, słomkowy olejek o dość wodnistej konsystencji. Sam aromat określany jest jako delikatnie korzenny z silniejszą nutą piżma.
Skład chemiczny olejku muszkatołowego
Jeśli przyjrzeć się bliżej związkom tworzącym unikalną kompozycję olejku muszkatołowego, okazuje się, że aż 75% składników jest tożsamych w olejkiem jałowcowym! Różnice w proporcjach oraz owe odmienne 25% decydują jednak o absolutnej oryginalności destylatu z gałki muszkatołowej.
Olejek muszkatołowy składa się przede wszystkim z:
- sabinenu – terpenu, który posiada właściwości antyoksydacyjne, przeciwbakteryjne i przeciwgrzybiczne, ale jednocześnie wspiera naturalny mechanizm stanu zapalnego służącego walce organizmu z mikrobami;
- alfa-pinenu o właściwościach uspokajających i redukujących poziom stresu na zasadzie podobnej do klasycznych leków przeciwdepresyjnych;
- mircenu – monoterpenu, który również oddziałuje na neuroprzekaźniki w mózgu i przynosi stan uspokojenia;
- beta-pinenu – monoterpenu o działaniu zwalczającym stany depresyjne i wykazującym potencjał spowolniania rozwoju nowotworów;
- limonenu – przeciwzapalnego związku o działaniu przeciwbakteryjnym i prawdopodobnie również przeciwrakowym;
- safrolu – substancji poprawiającej samopoczucie, łagodzącej ból, poprawiającej libido;
- borneolu – związku przeciwzapalnego i antybakteryjnego, który na dodatek zwiększa terapeutyczny wpływ innych substancji aktywnych;
- geraniolu o działaniu przeciwutleniającym i przeciwbakteryjnym;
- mirystycyny – fenylopropenu o działaniu psychoaktywnym wywołującym stany od rozweselania po zaburzenia percepcji, omdlenia i ospałość;
- elemicyny o działaniu halucynogennym.
Terapeutyczne zastosowanie olejku muszkatołowego
Imponujący skład olejku z gałki muszkatołowej każe się spodziewać, że zakres jego zastosowań będzie bardzo szeroki. I faktycznie, olejek polecany jest do łagodzenia zarówno problemów fizycznych, jak i natury psychicznej. Przede wszystkim jest doskonałym źródłem antyoksydantów, które przekładają się na działanie przeciwzapalne, zapobiegające degeneracji oraz uszkodzeniom tkanek w wyniku działania innych szkodliwych substancji. Badania prowadzone na szczurach dowiodły wręcz, że sam olejek muszkatołowy może chronić przed śmiercią gryzonie wystawione na działanie izoprotenerolu.
O właściwościach przeciwzapalnych olejku decydują jednak przede wszystkim monoterpeny – eteryczne związki zdolne do hamowania syntezy enzymów wywołujących ból, zaczerwienianie czy opuchliznę. Stąd masaże z wykorzystaniem olejku muszkatołowego polecane są przy reumatyzmie i kontuzjach sportowych.
Związki obecne w gałce muszkatołowej od stuleci wykorzystywane były również do walki z bakteriami, nawet, jeśli pojęcie drobnoustrojów nie było wówczas popularne. Zdaniem naukowców olejek muszkatołowy zwalcza mikroby odpowiedzialne za rozwój próchnicy i chorób dziąseł, jak również powszechną pałeczkę okrężnicy (E. coli) powodującą zatrucia pokarmowe. Ponadto ma on zdolność poprawiania krążenia, przez co stosowany być może do rozluźniającego i stymulującego masażu, zarówno w celu poprawy stanu skóry, jak i narządów wewnętrznych.
Olejek muszkatołowy jest również nieoceniony w zwalczaniu stanów lękowych, stresu oraz depresji. Poprawia humor, stymuluje pracę intelektualną, zwiększa odczuwalne pokłady pozytywnej energii, a w dłuższej perspektywie pomaga zasnąć.
Wreszcie, tradycyjne zastosowanie olejku muszkatołowego jako afrodyzjaku również okazuje się mieć podstawy medyczne. Jego składniki pobudzają bowiem układ nerwowy, zaostrzając zmysły i ułatwiając osiągnięcie stanu podniecenia. To jeden z najskuteczniejszych naturalnych stymulatorów libido!
Olejek wykorzystuje się przy tym przede wszystkim do kominków aromaterapeutycznych, masaży w rozcieńczeniu olejem bazowym, a także dodatek do kąpieli.
Czy olejek muszkatołowy jest bezpieczny?
Ogólnie rzecz biorąc, olejek muszkatołowy zaliczany jest do nietoksycznych i niedrażniących środków, choć nie poleca się go kobietom ciężarnym i dzieciom do lat 12. Nie należy stosować go również na skórę w czystej postaci, ani pod żadnym pozorem spożywać!
Co prawda pośród 50 czynnych składników aktywnych znajdują się związki uważane za rakotwórcze, ale z uwagi na jednoczesną szeroką obecność substancji przeciwdziałających nowotworom uważa się, że olejek muszkatołowy nie stanowi ryzyka onkologicznego.
Istnieje jednak jeden poważny skutek uboczny stosowania olejku z gałki muszkatołowej, który wynika przede wszystkim z nadużycia. Wysokie dawki – skonsumowane lub zainhalowane – mogą bowiem powodować wymioty, omdlenia, paranoję i halucynację. Podobne efekty może przynieść również zbyt częste stosowanie olejku!
Olejek muszkatołowy w przemyśle spożywczym i perfumeryjnym
Paradoksalnie, jest całkiem możliwe, że regularnie korzystasz z dobrodziejstw olejku muszkatołowego, nawet o tym nie wiedząc! Poza tym, że sprzedawany jest on jako produkt terapeutyczny, jest bowiem dość szeroko wykorzystywany w przemyśle. Ciepłe, drzewne nuty cieszą się szczególną popularnością wśród projektantów perfum, zwłaszcza męskich i orientalnych zapachów. Olejek muszkatołowy dodawany bywa również do szerokiego asortymentu kosmetyków – od mleczek do ciała po szampony, działając nie tylko jako aromat, ale także składnik aktywny.
Wreszcie, olejek z gałki muszkatołowej pojawia się także w produktach spożywczych, przede wszystkim wypiekach, napojach i słodyczach. Zastępuje w tym zakresie gałkę muszkatołową, jako substancja bardziej uniwersalna w użyciu. Nie należy się jednak obawiać przedawkowania – stężenia stosowane w przemyśle spożywczym są tak niskie, że nie mają żadnego wpływu na zdrowie! Raczmy się więc bez poczucia winy butelką coli zawierającą olejek muszkatołowy, ale dla celów terapeutycznych stosujmy go w rozcieńczeniu, zgodnie z zaleceniami producenta!
Bibliografia
- Muchtaridi, Anas Subarnas, […], and Resmi Mustarichie; “Identification of Compounds in the Essential Oil of Nutmeg Seeds (Myristica fragrans Houtt.) That Inhibit Locomotor Activity in Mice”; data dostępu: 2020-02-20
- Wei Kevin Zhang, Shan-Shan Tao, […], and Chu-Jun Wan; “Nutmeg oil alleviates chronic inflammatory pain through inhibition of COX-2 expression and substance P release in vivo”; data dostępu: 2020-02-20
- Jillian Kubala; “8 Science-Backed Benefits of Nutmeg”; data dostępu: 2020-02-20
- Robert Tisserand, Rodney Young; “Essential oil profiles”; Essential Oil Safety (Second Edition), 2014;
- “Nutmeg (Myristica fragrans Houtt.) Oils Gomathi Periasamy, … Anwar-ul-Hassan Gilani”; Essential Oils in Food Preservation, Flavor and Safety, 2016;
Zgłoś naruszenie/Błąd
Pozytywnie
Neutralnie 
Negatywnie
Lubię to!
Super
Ekscytujący 
Ciekawy
Smieszny
Smutny
Wściekły
Przerażony
Szokujący
Wzruszający
Rozczarowany
Zaskoczony
Prawda
Manipulacja
Fake news
Oryginalne źródło ZOBACZ
Dodaj kanał RSS
Musisz być zalogowanym aby zaproponować nowy kanal RSS