Oksytocyna inaczej nazywana jest hormonem miłości. Głównie dlatego, że oksytocyna kojarzona jest przede wszystkim z porodem i procesami, które zachodzą pomiędzy matką a noworodkiem. Tymczasem okazuje się, że hormon ten odpowiedzialny jest także za wiele innych istotnych dla naszego zdrowia kwestii. Co powinniśmy wiedzieć o oksytocynie?
- Oksytocyna – co to takiego?
- W jaki sposób działa oksytocyna?
- Dlaczego oksytocyna nazywana jest „hormonem miłości”?
- Oksytocyna u mężczyzn
- Wykorzystanie oksytocyny w medycynie
- Źródła oksytocyny – gdzie jej szukać?
Oksytocyna – co to takiego?
Oksytocyna to hormon produkowany przez element mózgu, zwany podwzgórzem. Przez tylny płat przysadki mózgowej zostaje uwolniona do krwi i jest ona silnie związana z układem nerwowym. Zupełnie inaczej działa u kobiet, inaczej u mężczyzn. U pań wydzielana jest w odpowiedzi na sygnały płynące z pochwy, macicy lub piersi. Natomiast u mężczyzn oksytocyna ma wpływ na erekcję.
Nazwa tego hormonu wywodzi się z języka greckiego od słów „oxys” i „tokos”, które w dosłownym tłumaczeniu oznaczają „szybki poród”. Odkryto ją w 1909 roku przez Henry’ego Dale’a, ale dopiero w 1952 roku zbadano jej budowę i zauważono, że oksytocyna jest peptydem, który składa się z 9 aminokwasów. Wcześniej kojarzono ją tylko i wyłącznie z wywoływaniem porodu, akcją porodową oraz prawidłową laktacją. W przeciągu kilku lat naukowcy odkryli inne jej zastosowanie. Okazało się, że hormon ten pełni także znaczącą rolę w odczuwaniu emocji, budowaniu relacji społecznych oraz odporności na stres. W praktyce oznacza to, że oksytocyna jest ważnym hormonem, który ma wpływ na nasze codzienne zachowanie i postrzeganie świata.
W jaki sposób działa oksytocyna?
Oksytocyna związana jest silnie z ciążą, porodem oraz późniejszą laktacją. Stężenie oksytocyny rośnie wraz z kolejnym etapem ciąży, zaś punktem kulminacyjnym jest właśnie poród. Ma to związek z pobudzaniem komórek mięśniowych do skurczu. W trakcie porodu oksytocyna wywiera silny nacisk na macicę – pod jej wpływem czynność skurczowa macicy ulega zwiększeniu. Bodźcem, który pobudza wydzielanie oksytocyny jest w tym przypadku rozszerzanie się szyjki macicy zwiastujące fakt, że niebawem dojdzie do narodzin dziecka. Już po wydaniu dziecka na świat oksytocyna sprawia, że macica ulega obkurczeniu. Podobny efekt wywierany jest na naczynia krwionośne, dzięki czemu hormon ten minimalizuje krwawienie związane między innymi z urodzeniem łożyska.
Oksytocyna ma ogromne znaczenie nie tylko w trakcie samego porodu, ale także podczas karmienia piersią. Hormon ten działa na komórki mięśniowe, które znajdują się w przewodach wyprowadzające pokarm. Oznacza to, że z udziałem oksytocyny następuje uwalnianie kobiecego pokarmu dla niemowlaka. Bodźcem, który pobudza uwalnianie tego hormonu jest drażnienie brodawek sutkowych. Co ciekawe, matka wraz ze swoim mlekiem przekazuje oksytocynę dziecku. To bardzo ważny proces, ponieważ hormon ten ma pozytywny wpływ na rozwój i pracę mózgu niemowlęcia. Jednak oksytocyna nie działa tylko na piersi podczas karmienia naturalnego – może mieć także wywierać wpływ na macicę, przez co niektóre świeżo upieczone mamy – przede wszystkim w początkowej fazie laktacji – mogą odczuwać niezbyt przyjemne skurcze macicy.
Jednak to nie wszystkie zasługi oksytocyny. Hormon ten wykazuje ogromne działanie na psychikę i zachowanie oraz odgrywa dużą rolę w tworzeniu relacji społecznych. Związek ten jest niezbędny do tworzenia i kształtowania stosunków międzyludzkich. Nie tylko w relacji między noworodkiem a matką, ale wykazuje ogromne działanie w budowaniu bliskości i przywiązania między partnerami. Poziom oksytocyny wzrasta, gdy partnerzy częściej się dotykają, całują i przytulają. Tym samym utrwala ona więź, poczucie intymności, zaufania i bliskości. Oksytocyna odgrywa zatem znaczącą rolę w życiu społecznym, odpowiadając za poczuciem przynależności do grupy.
Co więcej, oksytocyna silnie oddziałuje na naszą psychikę: zmniejsza lęki społeczne, pomaga przezwyciężyć fobie, wspomaga redukcję stresu (poprzez obniżenie poziomu kortyzolu) i łagodzi napięcia. Działanie tego hormonu pozwala w budowaniu zaufania względem drugiej osoby, a niekiedy nawet pozwala pokonać wrodzoną nieśmiałość. Oksytocyna poprawia też samopoczucie i samoocenę, nastraja optymistycznie, przeciwdziała stanom depresyjnym, ale przede wszystkim wzmacnia poczucie własnej wartości.
Dlaczego oksytocyna nazywana jest „hormonem miłości”?
Poza tym, że oksytocyna wyzwala poczucie silnego instynktu macierzyńskiego do nowonarodzonego dziecka, to wiąże się również innymi emocjami. Hormon ten wykazuje także właściwości relaksujące, zwiększające empatię oraz pozwalające nawiązywać relacje międzyludzkie. Wydzielana jest także w trakcie kontaktu fizycznego z drugim człowiekiem, a tym samym wyzwala poczucie bliskości. Ciekawostką jest fakt, że oksytocyna wydzielana jest częściej u osób żyjących w szczęśliwych związkach.
Oksytocyna u mężczyzn
Oksytocyna ma wpływ nie tylko na kobiety, ale także działa na płeć przeciwną. Może nie w takim stopniu jak u płci żeńskiej, ale jest równie istotny dla mężczyzn. W trakcie stosunku u obu płci dochodzi do uwolnienia oksytocyny we krwi, dlatego też hormon też bardzo często nazywany jest „hormonem miłości”. Ma ona duże znaczenie w osiągnięciu orgazmu, a u mężczyzn dodatkowo ma duży wpływ na erekcję. Z kolei za sprawą połączenia oksytocyny z testosteronem, po zakończonym akcie seksualnym, u mężczyzn następuje potrzeba snu.
Wykorzystanie oksytocyny w medycynie
Hormon ten wykorzystywany jest przede wszystkim w położnictwie i ginekologii. Podaje się ją głównie w takich przypadkach jak wywołanie porodu, atonia macicy, stan przedrzucawkowy, nadmierne przedłużanie się porodu, choroba hemolityczna płodu (przedwczesne pęknięcie pęcherza płodowego), kontrola krwawień poporodowych lub stanu po poronieniu, ciąża trwająca dłużej niż 42 tygodnie, a także diagnostyka ginekologiczna.
Oksytocyna ma wpływ nie tylko na nasz układ rozrodczy, ale przypisuje się jej także inne cechy i może być przydatna w leczeniu innych schorzeń i dolegliwości. „Hormonem miłości” są zainteresowani także psychiatrzy. W związku z tym, że oksytocyna wykazuje działanie relaksująco-odprężające, może ona znaleźć wykorzystanie w leczeniu zaburzeń lękowych, takich jak np. fobii społecznych. Nie wykluczone, że w niedalekiej przyszłości, związek ten będzie także wykorzystywany u dzieci z autyzmem. Wiąże się to z tym, że oksytocyna oddziałuje na relacje międzyludzkie oraz pobudza tę część mózgu, która wiąże się z brakiem nawiązania społecznymi więzi u dzieci chorych na autyzm.
W niektórych przypadkach stosowanie oksytocyny nie jest zalecane. Są to między innymi niedojrzała szyjka macicy, nadmiernie napięta macica, bardzo rozciągnięta macica, przebyte w przeszłości przez kobietę zabiegi na mięśniu macicy oraz wcześniactwo płodu lub inne problemy będące zagrożeniem dla dziecka podczas porodu naturalnego.
Źródła oksytocyny – gdzie jej szukać?
Niestety oksytocyny nie da się suplementować. Hormon ten przeważnie wydzielany jest w trakcie porodu i silnym przywiązaniem i bliskością łączy matkę z dzieckiem. Podawany jest także w trakcie akcji porodowej. Jednak oksytocyna uwalniana jest także w momentach, w których czujemy się bezpiecznie i dobrze, najczęściej następuje to podczas kontaktu fizycznego z drugim człowiekiem. By otrzymać porządny zastrzyk oksytocyny, wystarczy się do kogoś przytulić lub dotknąć, a czasami wystarczy spędzenie czasu przy wspólnym posiłku czy nawet szczera rozmowa.
Bibliografia
- “https://www.livescience.com/42198-what-is-oxytocin.html”; data dostępu: 2019-10-08
- “https://www.healthline.com/health/love-hormone#behaviors”; data dostępu: 2019-10-08
- “https://www.medicalnewstoday.com/articles/275795.php”; data dostępu: 2019-10-08
- “https://www.hormone.org/your-health-and-hormones/glands-and-hormones-a-to-z/hormones/oxytocin”; data dostępu: 2019-10-08
Zgłoś naruszenie/Błąd
Pozytywnie
Neutralnie 
Negatywnie
Lubię to!
Super
Ekscytujący 
Ciekawy
Smieszny
Smutny
Wściekły
Przerażony
Szokujący
Wzruszający
Rozczarowany
Zaskoczony
Prawda
Manipulacja
Fake news
Oryginalne źródło ZOBACZ
Dodaj kanał RSS
Musisz być zalogowanym aby zaproponować nowy kanal RSS