Po raz kolejny, bo już 23. raz, Rzecznik Finansowy skierował wniosek o rozstrzygnięcie rozbieżności w wykładni prawa, czyli wniosek z art. 83 ust. 1 i 2 Ustawy z dnia 8 grudnia 2017 roku o Sądzie Najwyższym. Tym razem RF dr. hab. Mariusz Golecki wystąpił w sprawie odpowiedzialności za szkody wyrządzone przez pojazdy wielofunkcyjne. Decyzja Rzecznika podjęta została ze względu na fakt rozbieżności orzecznictwa polskich sądów w zakresie pojęcia „ruch pojazdu”.
CO ZALICZAMY DO POJAZDÓW WIELOFUNKCYJNYCH?
Brak w polskim prawie definicji legalnej pojęcia pojazd wielofunkcyjny. Orzecznictwo również nie stworzyło definicji, którą można byłoby się posługiwać. Należy w tej sytuacji odwołać się do słownikowego znaczenia pojęcia „wielofunkcyjny”. Zgodnie ze definicją Polskiego Wydawnictwa Naukowego, wielofunkcyjny to „mający wiele zastosowań”. W związku z powyższym podczas analizy wniosku Rzecznika Finansowego oraz przyszłego orzeczenia rozstrzygającego Sądu Najwyższego, należy za pojazdy wielofunkcyjne uznać takie, które nie służą jedynie do celów komunikacyjnych, np.: cięgniki czy koparki.
PODSTAWA PRAWNA ODSZKODOWAŃ
Problem rozbieżności orzecznictwa w szczególności ujawnił się w dwóch wyrokach wydanych w sprawie jednego wypadku. Eksperci pracujący przy Rzeczniku Finansowym analizowali wypadek ciągnika rolniczego, przez który poszkodowane zostały dwie kobiety. Jedna z nich zmarła, druga doznała znacznego uszczerbku na zdrowiu. Sprawa była nietypowa, ponieważ do pojazdu, za pomocą wału napędowego, dołączona była również betoniarka, a sam pojazd nie pozostawał w ruchu. Dwa różne składy sędziowskie z Poznania i Koszalina rozpatrujące powyższą sprawę wydały dwa odmienne orzeczenia. Pierwszy (Wyrok SO w Poznaniu o sygn. akt XIV C 81/17) przede wszystkim uznał, że betoniarka, z oczywistych względów nie może zostać uznana za pojazd sama w sobie, a przymiot pojazdu, zgodnie z art. 2 pkt 44 ustawy Prawo Drogowe, otrzymuje dopiero po połączeniu z ciągnikiem rolniczym. Sąd idąc dalej podkreślił, że „za środek komunikacji, o którym mowa art. 436 § 1 Kodeksu cywilnego należy uznać również ciągnik rolniczy i zespoloną z nim maszynę”. Przez taką interpretację przepisów, udało się osiągnąć rezultat w postaci uznania, że wypadek został spowodowany przez ruch pojazdu i w związku z czym, konieczne jest wypłacenie odszkodowania w ramach obowiązkowego ubezpieczenia OC sprawcy.
ORZECZNICTWO UNIJNE
Sąd w Koszalinie natomiast zdecydował się powołać na orzeczenie TSUE z dnia 28 listopada 2017 roku (sygn. C – 514/16). Stan faktyczny był jednak odmienny od polskiego przypadku. Kobieta pracująca na plantacji winorośli, zmarła w wyniku uderzenia i zmiażdżenia przez ciągnik rolniczy, który w zamierzeniu miał stać w bezruchu i napędzać swoim silnikiem zbiornik do rozpryskiwania herbicydu. Trybunał podczas rozpoznawania powyższej sprawy uznał, że pojęcie „ruchu pojazdów” w rozumieniu art. 3 ust. 1 Dyrektywy[1] obejmuje swym zakresem każde wykorzystanie pojazdu w charakterze środka transportu. Jednak, jak dalej wywodzi TSUE, fakt, że pojazd był nieruchomy w momencie wypadku, „nie wyklucza sam w sobie, że używanie tego pojazdu w takiej chwili może być związane z jego funkcją jako środka transportu i w rezultacie być objęte zakresem pojęcia „ruchu pojazdów” (…)”
TSUE w swoim orzeczeniu nie przesądza jednoznacznie jak powinno interpretować się takie zdarzenia drogowe. Nie przesądza również, kto powinien ponosić odpowiedzialność – czy ubezpieczyciel obowiązkowego ubezpieczenia OC, inny ubezpieczyciel czy sam sprawca. Zdecydowanie bardziej Trybunał skupia się na związku funkcjonalnym między wypadkiem a powstałą szkodą, gdyż rozstrzygnięcie w znacznej mierze zależy od konkretnego stanu faktycznego.
JAKIE PROBLEMY NIESIE ZA SOBĄ ODMIENNOŚĆ ORZECZEŃ?
Niejednolite orzecznictwo kreuje sytuację, w której zarówno poszkodowani jak i posiadacze pojazdów pozostają w niepewności co do rozstrzygnięcia. Problemem w sprawach odszkodowań za szkody komunikacyjne jest trudność w ustaleniu stanu faktycznego. Prowadzi to często do patowej sytuacji, w której ubezpieczyciel obowiązkowego ubezpieczenia OC, chcąc uniknąć wypłaty odszkodowania, odsyła do innego ubezpieczyciela, u którego ubezpieczony jest sprawca lub do samego sprawcy wypadku. Od decyzji, jaką podejmie Sąd Najwyższy zależy, czy ustanowiona zostanie wiążąca dla ubezpieczycieli linia orzecznicza.
[1] Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2009/103/WE z dnia 16 września 2009 r. w sprawie ubezpieczenia od odpowiedzialności cywilnej za szkody powstałe w związku z ruchem pojazdów mechanicznych i egzekwowania obowiązku ubezpieczania od takiej odpowiedzialności
Zgłoś naruszenie/Błąd
Pozytywnie
Neutralnie 
Negatywnie
Lubię to!
Super
Ekscytujący 
Ciekawy
Smieszny
Smutny
Wściekły
Przerażony
Szokujący
Wzruszający
Rozczarowany
Zaskoczony
Prawda
Manipulacja
Fake news
Oryginalne źródło ZOBACZ
Dodaj kanał RSS
Musisz być zalogowanym aby zaproponować nowy kanal RSS