Przeczuwał, że nadchodzi czas odejścia z ziemskiego świata. Wybitny poeta i powieściopisarz. Prawdziwy pedagog, krytyk literacki, etnograf i regionalista. Wielki człowiek o jeszcze większym sercu. Longin Jan Okoń. Zmarł w nocy, 3 kwietnia, przeżywszy 92 lata.
Pisał do końca. Mówił, że choć sił mu brak i wiek już nie ten, wciąż ma tyle do zrobienia. W planach była m.in. obiecana sobie jeszcze jedna publikacja ku pamięci zmarłej żony. Nie zdążył jej wydać.
– Idę do mojej Marysi – powiedział przed śmiercią, patrząc na zdjęcie ukochanej, stojące na szafce przy szpitalnym łóżku.
Longin Jan Okoń przeżył 92 lata, a niemal całe swoje życie poświęcił pisaniu i Chełmowi. To on ożywił białego niedźwiedzia z herbu miasta i stworzył ducha Bielucha, który zamieszkał w podziemiach, rozsławiając je na cały kraj.
– Zapewniamy, że miasto godnie upamiętni tę wyjątkową postać, która wniosła tak znaczny wkład w jego życie – składa dziś obietnicę Damian Zieliński z Gabinetu Prezydenta Miasta Chełm.
Poeta, powieściopisarz, pedagog z powołania
Urodził się 20 grudnia 1927 roku w Świerszczowie (pow. chełmski), ale gdy miał dwa lata, rodzina przeniosła się do Chełma. Od urodzenia ciężko chorował i do 16. roku życia większość czasu spędzał w łóżku, a bracia uczyli go czytać i pisać. Rodzicom zależało na wykształceniu syna, więc w wieku 9 lat zaczął uczęszczać do Szkoły Powszechnej im. G. Piramowicza. Później ukończył Gimnazjum i Liceum Pedagogiczne w Chełmie, Studium Nauczycielskie w Kielcach, a następnie pedagogikę z polonistyką na Uniwersytecie Warszawskim oraz studia podyplomowe z zakresu organizacji i zarządzania oświatą w Warszawie.
W czasie okupacji niemieckiej kontynuował naukę na tajnych kompletach (1941-1944), działał też w konspiracji, wywieszając własne patriotyczne liryki na murach Chełma. Wtedy też zrozumiał, że walczący z kolonistami rdzenni Indianie byli niczym Polacy broniący się przed okupantem – przysiągł, że kiedyś opisze prawdę. Spędził 10 lat na gromadzeniu literatury westernu i zgłębianiu faktów o rdzennych Amerykanach, ale słowa dotrzymał. „Tecumseh” to powieść jego życia, na której wychowały się kolejne pokolenia młodych chłopców (otrzymał za nią Nagrodę Literacką im. B. Prusa). Rok po jej wydaniu, w 1977 r., Okoń został członkiem Międzynarodowego Ruchu Obrony Praw Indian (na wniosek plemienia Mohawków), a w 1992 r. – Polskiego Stowarzyszenia Przyjaciół Indian.
Jako poeta zadebiutował w 1948 r. na łamach czasopisma „Wici”. Debiut książkowy to tomik poezji „Łzy serca” (1947). Longin Jan Okoń wydał 16 tomów poezji (w tym 3 tłumaczone na język francuski, fiński i niemiecki), 7 zbiorów opowiadań, 6 głośnych powieści indiańskich („Tecumseh”, „Czerwonoskóry generał”, „Śladami Tecumseha”, „Płonąca preria”, „Przełęcz Grozy”, „Przekleństwo Inków”), 16 szkiców i opracowań (m.in. „Opowieści Niedźwiedziego Grodu”, „Imiona miłości”), w tym Historię literatury ziemi chełmskiej 1505-2010 uzupełnioną szkicami (2010) oraz (współtworzył) Chełm literacki XX i XXI wieku. Jego utwory drukowane były w 56 książkach zbiorowych oraz w 68 czasopismach, wydane zostały w nakładzie około 3 milionów egzemplarzy. Biogramy ukazały się w 17 słownikach krajowych i 3 zagranicznych (Cambridge), a studenci pisali prace magisterskie na temat jego twórczości i działalności społecznej.
W latach 1949-1954 r. kierował szkołami w powiecie chełmskim (Poniatówce, Leśniczówce i Świerżach), następnie był inspektorem szkolnym, po czym związał się z Zespołem Szkół Zawodowych nr 4 w Chełmie, gdzie w latach 1968-82 pełnił funkcję dyrektora. W czasie jego dyrektury szkoła przyjęła imię Kazimierza Andrzeja Jaworskiego (1976).
– Wspaniały dyrektor, nauczyciel i pedagog – mówią dziś jego byli wychowankowie.
Od młodości zaangażowany w życie kulturalne regionu chełmsko-lubelskiego: był m.in. założycielem Grupy Literackiej „Pryzmaty” w Chełmie, której przewodniczył przez 24 lata, a także współzałożycielem i wieloletnim prezesem Stowarzyszenia Miłośników Ziemi Chełmskiej, współzałożycielem Chełmskiej Grupy Literackiej „Lubelska 36” oraz członkiem Związku Literatów Polskich i honorowym prezesem jego lubelskiego oddziału.
Nie sposób w kilku zdaniach opisać wszystkich nagród, które otrzymał. Odznaczony m.in. Orderem Uśmiechu, Złotym Krzyżem Zasługi, Krzyżem Kawalerskim, Nagrodą Literacką im. KAJ-a za całokształt twórczości czy Złotym Wawrzynem Literackim; kilkukrotnie nagradzany przez ministra (oświaty oraz kultury i sztuki), wojewodę, prezydentów Chełma i Lublina. Chełmianin Roku i Honorowy Obywatel Miasta Chełm.
Spuścizna zostanie w Chełmie
Po przejściu na emeryturę Longin wyprowadził się wraz z żoną, Marią Janiną Okoń – poetką, eseistką, pedagog i regionalistką, do Lublina. Po jej śmierci w 2001 r. powrócił do Chełma, a trzy ciężarówki przewiozły do Wojewódzkiej Biblioteki Publicznej im. H. Łopacińskiego w Lublinie ofiarowane przez niego książki.
Zgodnie z ostatnią wolą Longina Jana Okonia Biblioteka im. Łopacińskiego otrzyma jego portret, zaś nieznaczna część zbiorów, w tym obrazów trafi do Muzeum Ziemi Chełmskiej. Natomiast całą resztę – pokaźny księgozbiór, wszystkie swoje dzieła, unikaty od przyjaciół z USA, białe kruki, a nawet komputer, na którym pracował, tantiemy oraz prawa do publikacji – otrzyma Chełmska Biblioteka Publiczna im. M. Pauliny Orsetti.
– Chełmska biblioteka straciła przyjaciela, a czytelnicy wybitnego poetę, prozaika, eseistę, autora utworów dla młodzieży, regionalistę i animatora kultury. Jeszcze 5 grudnia celebrowaliśmy jego życie i dorobek, dumni z jego wieloletniej przyjaźni z biblioteką oraz naszymi czytelnikami – mówi Robert Chełmicki, dyrektor ChBP. – W imieniu swoim oraz wszystkich pracowników składamy najszczersze wyrazy współczucia i kondolencje. Żegnaj, Mistrzu! (pc)
– Longin Jan Okoń –
Ostatnia Rozmowa z Marią
M – Jesteś moją
małmazją i chlebem
L – A Ty pieśnią kojącą
i niebem
M – Dla siebie nic,
wszystko dla Ciebie
L – Liryczną busolą
serce mi kolebiesz
M – Gdy zasnę
cóż po mnie zostanie?
L – Twoje dzieła
i moje o Tobie śpiewanie
M – A co będzie
potem?
L – Nasz granitowy sen
przyprószony złotem.
(Stygmaty Smutku, L.J. Okoń)
Zgłoś naruszenie/Błąd
Pozytywnie
Neutralnie 
Negatywnie
Lubię to!
Super
Ekscytujący 
Ciekawy
Smieszny
Smutny
Wściekły
Przerażony
Szokujący
Wzruszający
Rozczarowany
Zaskoczony
Prawda
Manipulacja
Fake news
Oryginalne źródło ZOBACZ
Dodaj kanał RSS
Musisz być zalogowanym aby zaproponować nowy kanal RSS