Gabinety ginekologiczne nie są dostępne architektonicznie, nie są wyposażone w fotele ginekologiczne umożliwiające ich obniżanie, podnośniki służące do przesadzania na fotel oraz w wagi krzesełkowe, najazdowe czy łóżkowe. Rzecznik Praw Obywatelskich kontynuuje dialog w tej sprawie z Ministerstwem Zdrowia.
Kobiety z niepełnosprawnościami są dyskryminowane w gabinetach ginekologicznych
Fundacja Avalon alarmowała, że kobiety z niepełnosprawnościami dużo rzadziej korzystają z konsultacji ginekologicznych.
Ponad połowa ankietowanych osób stwierdza, że nie może skorzystać z niektórych usług, bo są niedostosowane, np. nie ma podnośników, nie ma sprzętów, które umożliwiłyby tym osobom odbycie takiej wizyty lekarskiej. Jeśli chodzi o ginekologię. Mimo, że jest już coraz więcej takich gabinetów dostępnych, to niektóre kobiety z niepełnosprawnością chodzą do ginekologa, np. co kilka lat
– mówiła dla politykazdrowotna.com Maria Wachowicz, z Fundacji Avalon.
Z Raportu Fundacji Avalon wynika, że osoby z niepełnosprawnościami uczestniczące w badaniu, które wskazywały na szpitale i przychodnie jako miejsca doświadczenia dyskryminacji, zgłaszały, że objawia się to poprzez brak odpowiedniego przygotowania personelu (61% respondentów), nieadaptowane budynki (55% respondentów) oraz niedostosowane zachowanie personelu medycznego, które nie uwzględnia wieku osób z niepełnosprawnościami (40% respondentów).
Brak systemowego wsparcia dla osób z niepełnosprawnościami?
Z kolei RPO wskazuje, że
zdaniem pacjentek tylko 122 gabinety były wyposażone w obniżany fotel ginekologiczny. Przez ok. pół roku liczba ta wzrosła zaledwie do 124. Z podnośnika do przesadzania na fotel pacjentki mogą obecnie korzystać w 10 gabinetach.
Choć są również pozytywne zmiany:
Pozytywne zmiany w nieco większym zakresie nastąpiły w przypadku wag. W 84 podmiotach osoba z niepełnosprawnością może uzyskać miarodajny pomiar wagi, co oznacza wzrost od ub.r. o 17 podmiotów. Mimo to nadal są województwa, w których żadna placówka nie dysponuje takim sprzętem. A podnośniki są też ułatwieniem dla pracowników ochrony zdrowia, bo nie muszą dźwigać pacjentów.
Jak dalej zauważa RPO, Marcin Wiącek “obecny stan wyposażenia placówek medycznych nie zapewnia pacjentkom z niepełnosprawnościami dostępu do świadczeń z zakresu ginekologii na równi z innymi”.
Tym samym RPO stwierdza, że należy stworzyć i wdrożyć standardy dostępności w prawie powszechnie obowiązującym.
Przepisy przewidują dziś obowiązek zapewnienia dostępności osobom ze szczególnymi potrzebami również w przypadku dużej części placówek ochrony zdrowia. Wydaje się, że przynajmniej ich część już teraz jest do tego zobowiązana, ale realizacja wciąż jest wyzwaniem. Może to zrealizować opracowanie standardów dostępności i podniesienie ich do rangi przepisów powszechnie obowiązujących. Umożliwia to połączenie tego obowiązku z możliwością uzyskiwania środków publicznych w ramach umów z NFZ. Ponadto warto rozważyć premiowanie placówek, które standardy spełniają
– podnosi RPO i dodaje:
Należałoby też zadbać o niezwłoczne wprowadzenie rozwiązań przejściowych. Jedną z takich inicjatyw wartych upowszechnienia było uruchomienie przez organizację społeczną mobilnych, dostępnych gabinetów ginekologicznych, w których można korzystać blisko miejsca zamieszkania. A nawet obecnie funkcjonujące mobilne gabinety (m.in. mammobusy, cytobusy) nie są dostępne. O ile jest to rozsądne rozwiązanie doraźne, to powinno być wyłącznie przejściowe. Nacisk powinien być zaś położony na wypracowanie standardów dostępności, nadanie im odpowiedniej rangi i skuteczne egzekwowanie.
Partnerzy w zdrowiu – rola mężczyzn w profilaktyce zdrowia kobiet
Czy medycy potrafią komunikować się z osobą z niepełnosprawnościami?
Fundacja Avalon cytuje wypowiedzi pacjentek:
„Jeden z lekarzy odmówił mi przyjęcia w gabinecie. Po prostu powiedział mi, że nie przyjmie mnie i nie chodzi tutaj o bariery architektoniczne. Więc rozumiem, że chodzi tutaj bardziej o to, że jestem osobą z niepełnosprawnością, i po prostu nie zostanę przyjęta jako pacjent.” (kobieta doświadczająca niepełnosprawności ruchowej)
Z kolei RPO zwraca uwagę, że powszechne doświadczenia pacjentek obejmują:
- bycie ignorowaną, jako pacjentka i prowadzenie rozmowy z tłumaczem, asystentem lub członkiem rodziny pacjenta głuchego,
- stereotypowe traktowanie i założenie, że kobiety z niepełnosprawnościami nie mogą lub nie powinny prowadzić aktywnego życia seksualnego,
- infantylizowanie pacjentek z niepełnosprawnościami i traktowanie ich niezgodnie z wiekiem biologicznym jako „wieczne dzieci”,
- naruszające godność, a nawet upokarzające uwagi.
Działania powinny obejmować zarówno szkolenia z wiedzy o różnych niepełnosprawnościach, sposobu komunikacji, jak również formy udzielania informacji o stanie zdrowia i wybranym sposobie leczenia, czy też udostępniania dokumentacji medycznej zgodnie z potrzebami (ze szczególnym uwzględnieniem udostępniania dokumentacji medycznej osobom z niepełnosprawnością wzroku, tak aby przedstawione informacje mogły zostać odczytane przez czytniki ekranu oraz osobom z niepełnosprawnością słuchu, co wymaga tłumaczenia na Polski Język Migowy).
O tym do czego może prowadzić brak komunikacji pisaliśmy niejednokrotnie:
Gdy zabraknie komunikacji może dojść do najtragiczniejszych konsekwencji
Nie bój się mnie zobaczyć
Rzecznik Praw Obywatelskich Marcin Wiącek zwrócił się do Ministra Zdrowia z prośbą o przeanalizowanie tych problemów i przedstawienie swojego stanowiska. Ponadto, poprosił o udostępnienie wyników oraz danych z ankiety, której celem była ocena dostępności usług ginekologicznych i położniczych dla kobiet z różnymi rodzajami niepełnosprawności. Chce również uzyskać informację, czy ankieta była dostosowana do potrzeb różnych grup pacjentek, np. poprzez tekst łatwy do czytania i rozumienia lub tłumaczenie na PJM.
Co na to MZ?
Poruszany przez Pana Rzecznika temat jest dla mnie szczególnie ważny, a mój resort prowadzi działania mające na celu poprawę możliwości korzystania z opieki zdrowotnej przez te osoby
– czytamy w odpowiedzi Minister Zdrowia Izabeli Leszczyny.
Szefowa resortu zdrowia poinformowała, że od 2019 do 2023 roku realizowano projekt „Dostępność Plus dla zdrowia”, który obejmował m.in. opracowanie Standardów Dostępności i przyznawanie grantów placówkom podstawowej opieki zdrowotnej oraz szpitalom na poprawę dostępności dla osób z niepełnosprawnościami. Projekt objął 272 placówki POZ i 78 szpitali.
Obecnie realizowany jest projekt „Dostępność Plus dla AOS”, mający na celu opracowanie Standardów Dostępności dla Ambulatoryjnej Opieki Specjalistycznej oraz udzielanie grantów na poprawę dostępności placówek.
Projekt zakłada udzielenie wsparcia granowego co najmniej 362 placówkom AOS. W naszej ocenie niezmiernie ważne jest także budowanie wśród kadry placówek zdrowotnych postaw wrażliwości i motywacji do zapewniania dostępności, dlatego też w nowym projekcie będziemy kontynuować szkolenia dla kadry placówek medycznych, w zakresie komunikacji z osobami ze szczególnymi potrzebami. Planujemy przeszkolenie co najmniej 1000 pracowników tych placówek. W chwili obecnej będąc w procesie opracowywania Standardów, organizujemy warsztaty fokusowe, do udziału w których zaprosiliśmy również przedstawiciela Biura RPO. Ich celem jest wypracowanie założeń dla Standardów Dostępności AOS.
Minister zdrowia przypomina, że w kwestii włączenia zagadnień związanych z dostępnością do programu szkolenia kadr medycznych, weszło w życie Rozporządzenie Ministra Edukacji i Nauki z dnia 29 września 2023 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie standardów kształcenia przygotowujących do wykonywania zawodu lekarza, lekarza dentysty, farmaceuty, pielęgniarki, położnej diagnosty laboratoryjnego, fizjoterapeuty i ratownika medycznego (Dz. U. 2152), w którym wskazano, że zmienione standardy na kierunku lekarskim i lekarsko-dentystycznym będą obowiązywać od roku akademickiego 2024/2025.
W ww. standardzie kształcenia na kierunku lekarskim w zakresie umiejętności absolwent potrafi:
• komunikować się z pacjentem i jego rodziną w atmosferze zaufania,
z uwzględnieniem potrzeb pacjenta, oraz przekazać niekorzystne informacje, stosując zasady profesjonalnej komunikacji;
• dostosować sposób komunikacji werbalnej do potrzeb pacjenta, wyrażając się w sposób zrozumiały i unikając żargonu medycznego;
• przekazywać pacjentowi informacje, dostosowując ich ilość i treść do potrzeb i możliwości pacjenta, oraz uzupełniać informacje werbalne modelami
i informacją pisemną, w tym wykresami i instrukcjami oraz odpowiednio je stosować;
• podejmować wspólnie z pacjentem decyzje diagnostyczno-terapeutyczne (oceniać stopień zaangażowania pacjenta, jego potrzeby i możliwości w tym zakresie, zachęcać pacjenta do brania aktywnego udziału w procesie podejmowania decyzji, omawiać zalety, wady, spodziewane rezultaty
i konsekwencje wynikające z decyzji) i uzyskiwać świadomą zgodę pacjenta.
W zakresie wiedzy absolwent zna i rozumie:
• postawy społeczne wobec choroby, niepełnosprawności i starości oraz specyficzne oddziaływanie stereotypów, uprzedzeń i dyskryminacji;
• pojęcie niepełnosprawności.
W zakresie kompetencji społecznych absolwent jest gotów do:
• nawiązania i utrzymania głębokiego oraz pełnego szacunku kontaktu z pacjentem, a także okazywania zrozumienia dla różnic światopoglądowych i kulturowych;
• kierowania się dobrem pacjenta;
• przestrzegania tajemnicy lekarskiej i praw pacjenta;
• podejmowania działań wobec pacjenta w oparciu o zasady etyczne, ze świadomością społecznych uwarunkowań i ograniczeń wynikających z choroby;
• dostrzegania i rozpoznawania własnych ograniczeń, dokonywania samooceny deficytów i potrzeb edukacyjnych;
• propagowania zachowań prozdrowotnych;
• korzystania z obiektywnych źródeł informacji;
• formułowania wniosków z własnych pomiarów lub obserwacji;
• wdrażania zasad koleżeństwa zawodowego i współpracy w zespole, w tym z przedstawicielami innych zawodów medycznych, także w środowisku wielokulturowym i wielonarodowościowym;
• formułowania opinii dotyczących różnych aspektów działalności zawodowej;
• przyjęcia odpowiedzialności związanej z decyzjami podejmowanymi w ramach działalności zawodowej, w tym w kategoriach bezpieczeństwa własnego i innych osób.
Zmiany w kwestiach okołoporodowych?
Minister zdrowia zaznacza również, że:
Wstępnie analizowana jest również możliwość uwzględnienia w przepisach rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 16 sierpnia 2018 r. w sprawie standardu organizacyjnego opieki okołoporodowej (Dz.U. z 2023 r. poz. 1324) zapewnienia przez podmioty wykonujące działalność leczniczą udzielające świadczeń zdrowotnych w zakresie opieki okołoporodowej dostępu osobom ze szczególnymi potrzebami, odpowiednio do wykonywanych przez siebie świadczeń zdrowotnych. Dzięki temu świadczeniodawcy powinni zwrócić uwagę na szczególne potrzeby tej grupy osób i dołożyć wszelkich starań, aby zagwarantować swoim pacjentkom dostępność architektoniczną, cyfrową, informacyjno-komunikacyjną i sprzęt niezbędny do realizacji świadczeń dostosowany do osób ze szczególnymi potrzebami.
Cała treść odpowiedzi dostępna jest na stronie RPO.
Zgłoś naruszenie/Błąd
Pozytywnie
Neutralnie 
Negatywnie
Lubię to!
Super
Ekscytujący 
Ciekawy
Smieszny
Smutny
Wściekły
Przerażony
Szokujący
Wzruszający
Rozczarowany
Zaskoczony
Prawda
Manipulacja
Fake news
Oryginalne źródło ZOBACZ
Dodaj kanał RSS
Musisz być zalogowanym aby zaproponować nowy kanal RSS