Odkryli coś niesamowitego na niebie. Nie wiedzieli o tym od dziesięcioleci

Układ LP 413-53AB jest znany naukowcom od wielu lat. Cały czas jednak błędnie sądzono, że stanowi on pojedynczą gwiazdę. Ostatnie odkrycie jest zdaniem badaczy niesamowite z dwóch powodów.

Wyniki badań astrofizyka dr Chih-Chun Hsu z Northwestern University zostały opublikowane na łamach czasopisma “Astrophysical Journal Letters”. Odkrycie dotyczy znanego już systemu LP 413-54AB, który do tej pory był traktowany jako osobna gwiazda. W efekcie obserwacji Hsu udowodnił, że układ w rzeczywistości jest zbudowany z dwóch ultra-chłodnych karłów (o temperaturze ok. 2500 st. C), którym okrążenie siebie zajmuje mniej niż jeden dzień. To jeden z rekordów, który pobił system. Drugi dotyczy jego wieku.

Temperatura karłów budujących LP 413-53AB wynosi ok. 2500 st. C, co oznacza, że światło przez nie emitowane jest niewidoczne dla ludzkiego oka (podczerwień). Układ postanowił zbadać astrofizyk z Northwestern University używając do tego algorytmu modelowania gwiazd na podstawie tego, jakie widma emitują. Dzięki projektowi wykryto, że linie widmowe w rzeczonym układzie przesuwają się w przeciwnych kierunkach, żeby po czasie rozdzielić się.

Dalsza część artykułu pod materiałem wideo

Pomiary widma gwiazd sugerowały, że badany obiekt to tak naprawdę dwie różne gwiazdy, które znajdują się wyjątkowo blisko siebie. Potwierdziły to obserwacje w Obserwatorium Kecka na Hawajach, gdzie zespół astrofizyka odnotował szybko następujące zmiany w okresie od marca 2022 r. do stycznia 2023 r.

“Mogliśmy zobaczyć, jak sytuacja w kosmosie zmienia się w ciągu kilku minut” – mówił uczestniczący w badaniu prof. Adam Burgasser cytowany przez portal Space.com. “Większość układów podwójnych ma okresy orbitalne trwające lata, więc widać zmiany co kilka miesięcy. To niesamowite widzieć, jak coś dzieje się w we wszechświecie w ludzkiej skali czasu” – dodał.

Lider zespołu, dr Hsu mówi, że “te ultrachłonne karły są sąsiadami naszego Słońca i warto zacząć od badania naszych bliskich sąsiadów w kontekście miejsc nadających się do zamieszkania”. Karły wchodzące w układ LP 413-53AB znajdują się w odległości równej 1 proc. odległości pomiędzy Ziemią a Słońcem, a więc pełne okrążenie zajmuje w ich przypadku zaledwie 17 godzin. To wynik rekordowy dla systemów tego rodzaju, a naukowcy dodają, że “to najciaśniejsza orbita, jaką kiedykolwiek odkryto w układzie podwójnym”.

Drugim rekordem, który pobił system jest jego wiek. Zespół dra Hsu szacuje, że LP 413-53AB powstał nawet kilka miliardów lat temu, co jest wielokrotnie większą wartością od dotychczas zbadanych ultra-chłodnych karłów, których wiek określa się na ok. 40 milionów lat. Uczeni deklarują, że w przyszłości będą kontynuować badania karłów posługując się techniką, która doprowadziła ich do tego szczególnego odkrycia.