Obsydian kamień – opis, właściwości i występowanie obsydianu

W świecie szlachetnych kamieni obsydiany zajmują wyjątkową pozycję, zarówno ze względu na swoje pochodzenie, jak i niezwykły wygląd. Zwane również izofirami, są dość pospolite na naszej planecie, ale dzięki ciekawym odmianom cieszą się dużym powodzeniem. Co można więc zrobić z obsydianem?

1. Występowanie i pozyskiwanie obsydianu
2. Historia obsydianów
3. Właściwości obsydianu
4. Zastosowania obsydianu
5. Symbolizm obsydianu
6. Dla kogo obsydian?

Pod względem geologicznym obsydian jest po prostu szybko zastygłą lawą. Jego strukturę tworzy niemal w całości tzw. szkliwo wulkaniczne z nie większą niż 1% domieszką wody. Sama nazwa bierze swój początek w tekstach Pliniusza Starszego, który w słynnej „Historii Naturalnej” wspomina o kamieniach znajdywanych w pobliżu etiopskiego miasta Obsidius, określanych jako lapis obsidianus.

Występowanie i pozyskiwanie obsydianu

Można powiedzieć, że matką obsydianów jest magma. W odpowiednich warunkach gorąca masa krzemianów zastygała w wyjątkowo szybkim tempie przy kontakcie z wodą lub powietrzem, zwłaszcza na krawędziach swych strumieni oraz na brzegach kraterów. W rzeczywistości obsydian nie jest więc minerałem ani kryształem, ale jako twór złożony przede wszystkim z dwutlenku krzemu (najczęściej z dodatkiem tlenków magnezu oraz żelaza odpowiedzialnych za ciemną barwę) zaliczany powinien zostać raczej do kategorii szkieł. Mimo to czasami określa się go mianem mineraloidu.

Obszary występowania obsydianów dość przewidywalnie pokrywają się więc z terenami dawnej aktywności wulkanicznej i częstych erupcji, przede wszystkim Argentyny, Kanady, Chile, Ekwadoru, Grecji, Gwatemali, Węgrzech, Islandii, Indonezji, Włoszech, Japonii, Peru, a także Rosji. W Stanach Zjednoczonych (n.in. w parku Yellowstone) znajdują się wręcz całe szlaki trekkingowe wytyczone zastygłą dawniej lawą w górskich zboczach – ściągają one corocznie liczne grona ochotników, którzy marzą o spacerze po obsydianowych chodnikach. To właśnie z USA też pochodzi większość kamieni wykorzystywanych w jubilerstwie. W Meksyku natomiast znajduje się relatywnie najwięcej obsydianów, w tym ciekawe kolorystyczne odmiany.

Ciekawostka: Pokrewnymi dla obsydianów kamieniami, które również powstają w wyniku nagłego schładzania lawy, są pumeks, tachylit oraz scoria – żaden z nich nie cieszy się jednak taką popularnością jak obsydian.

Historia obsydianów

Człowiek zainteresował się obsydianami najprawdopodobniej na początku neolitu, czyli ostatniego okresu epoki kamienia. Ówczesne społeczeństwa tzw. Żyznego Półksiężyca (dzisiejszy Izrael, Syria i Palestyna), a później także Anatolii wykorzystywały szkliste, ostre odłamki przede wszystkim jako narzędzia i broń. Obsydianowe sztylety znaleziono w wielu lokalizacjach archeologicznej z tamtej epoki, a ponadto również w prekolumbijskiej Ameryce Południowej. Majowie darzyli błyszczące kamienie wielką estymą, wykorzystując je powszechnie jako pieniądz, a wyrabiane z nich miecze, zwane macuahuitl, miały zadawać najstraszliwsze rany. Uważa się też, że legendarne statuy Wysp Wielkanocnych zostały wyciosane właśnie z pomocą obsydianowych ostrzy, a kamienie wykorzystano następnie jako źrenice w oczach gigantów.

Starożytni Grecy z kolei stosowali wypolerowane tafle obsydianu jako lustra, zaś w dawnych japońskich kopalniach wydobywano ostre odłamki służące za noże i ostrza strzał. Od Azji i Oceanię po Amerykę Północną, na długo przed początkiem naszej ery czarne lawowe kamienie znajdywały dziesiątki zastosowań – od kultu religijnego i sztuki wojennej, po gospodarstwa domowe i rzemiosło.

Do dnia dzisiejszego w Brytyjskim Muzeum w Londynie podziwiać można obsydianowe zwierciadło, które powstało w czasach Azteków, ale w XVI w. służyło elżbietańskiemu matematykowi i astrologowi, dr Johnowi Dee, do praktyk okultystycznych. W nowojorskim Muzeum Sztuki znajduje się natomiast pochodzący z II tysiąclecia p.n.e. staroegipski naszyjnik królowej Renisenib, stworzony z ze złota i obsydianów.

Naturalne skały obsydiany. Źródło: shutterstock

Właściwości obsydianu

W powszechnym mniemaniu obsydian kojarzy się z kolorem czarnym i, faktycznie, spora część kamieni charakteryzuje się właśnie tym najciemniejszym ze wszystkich odcieni. W naturze spotyka się również jednak obsydiany brązowe oraz zielonawe, rzadziej zaś czerwone, pomarańczowe, żółte, niebieskie, a nawet transparentne. Owe barwy związane są z obecnością śladowych pierwiastków lub inkluzji. Co więcej, wiele obsydianów posiada w swojej strukturze pęcherzyki powietrza, a także kolorowe pasy, wstęgi czy plamy.

Ze względu na owe unikalne własności fizyczne wyróżniamy specyficzne rodzaje obsydianów, a mianowicie:

• tęczowy – o kolorowych, faktycznie przypominających tęczę, pasach żółci, zieleni, niebieskiego i purpury zwykle pochodzących z drobinek hedenbergitu; najczęściej wydobywany w Meksyku;
• śnieżny – czarny z białym kropkami i plamami z krystobalitu;
• onyksowy – z naprzemiennymi jaśniejszymi i ciemniejszymi pasmami;
• połyskliwy – o szczególnym, często złotym połysku, wynikającym ze wspomnianych wyżej pęcherzyków powietrza uwięzionych w strukturze zastygłej lawy;
• mahoniowy – plamisty kamień w barwach ciemnej czerni i czerwonawego brązu;
• falisty – z nieregularnymi wstęgami i smugami.

Poza tym do bardziej rozpoznawalnych i nietypowych obsydianów należą również tzw. „łzy Apacza”, czyli mniejsze czarnym kamyki o zaokrąglonym kształcie.

Jako kwaśna skała wylewna obsydian odznacza się szklistym połyskiem i muszlowym przełamem, czyli zdolnością do dzielenia się wzdłuż nierównych powierzchni. Umiarkowanie twardy, bo oceniany w skali Mohsa na 5-6 (na 10), daje się dość łatwo rzeźbić czy ostrzyć. Co ciekawe, z upływem czasu niektóre obsydiany zaczynają krystalizować w dość nieregularny sposób, tworząc skupiska białych lub szarych kryształów wewnątrz czarnej struktury.

Ciekawostka:
Aby rozpoznać autentyczny obsydian warto go poddać działaniu magnesu – naturalne kamienie będą wykazywać średnią lub wysoką reaktywność.

Tabela przedstawiająca właściwości obsydianu; opracowanie własne

Zastosowania obsydianu

Atrakcyjna szklana struktura i ciekawe efekty kolorystyczne, zwłaszcza intrygująco intensywna czarna barwa, sprawiają, że obsydian jest cennym surowcem dekoracyjnym. Oficjalnie mówi się o nim, jako o kamieniu pół-szlachetnym i wykorzystuje do wyrobu biżuterii, zwłaszcza korali i kaboszonów. Poza tym wytwarza się z niego liczne dekoracje, np. maski, figurki, amulety, a nawet płyty i pomniki nagrobne. W połączeniu z opalem daje natomiast duplety – cienką warstwę opalu nakleja się wówczas na podkładkę z obsydianu, aby zapewnić jej lepszą trwałość i elegancki kontrast. Sporą popularnością cieszą się również tarcze zegarków wykonane z obsydianu.

Co ciekawe, do dnia dzisiejszego obsydiany wciąż znajdują wykorzystanie w produkcji noży. W przeciwieństwie do stali i innych metali, dają one ostrza o idealnej gładkości, które gwarantują perfekcyjnie równe cięcie. Mogą one być wykorzystywane zarówno w kuchni, jak i w medycynie – obsydianowe skalpele nie są co prawda standardem, ale były już stosowane w operacjach na ludziach. Niestety, mankamentem obsydianowych noży jest jednak ich stosunkowo łatwa łamliwość, która ogranicza bezpieczne wykorzystanie.

Uwaga: Biżuteria wykonana z obsydianu jest raczej nietrwała – łatwo ulega porysowaniu, może też zostać złamana lub pokruszona. Stąd nie wykonuje się z niej zwykle pierścionków ani bransoletek, ale raczej naszyjniki czy kolczyki, które są mniej narażone na uderzenia. Do czyszczenia poleca się wykorzystywać wyłącznie miękkie szczoteczki i letnią wodę z mydłem.

Obsydian wykorzystywany bywa do medytacji. Źródło: shutterstock

Symbolizm obsydianu

Obsydiany cieszą się ogromną popularnością w filozofii feng-shui. Asocjowane są z czakrą podstawy (korzenia) oraz żywiołem wody, przez co mają symbolizować głębię, mądrość oraz płynność. Każdy, kto chciałby poszerzyć swoją rzeczywistość o te atrybuty, miałby wedle azjatyckiej filozofii otaczać się obsydianami. Czarne kamienie mają absorbować negatywizm i chronić przed niekorzystną energią – poleca się je szczególnie rozmieszczać w przedpokoju, sypialni oraz kuchni.

Czarny obsydian uważany jest za kamień o szczególnie silnej mocy – ma on wspomagać samokontrolę oraz rozpraszać depresyjne myśli. Przywraca umysłowi trzeźwość oraz wspiera w okresach zagubienia. Według zwolenników teorii leczenia minerałami, ma również korzystnie wpływać na problemy ze stawami, krążeniem oraz trawieniem. Według niektórych źródeł ma wręcz mieć moc odmładzającą i regenerującą!

Dla kogo obsydian?

Mówi się, że do każdego człowieka pasuje inny kamień. Jeśli wierzyć tej teorii, obsydianami powinni otaczać się ludzie wrażliwi, o wysokim poziomie spirytualności, często borykający się z nadmiarem emocji. W formie osobistych akcesoriów używane są one do medytacji i rozładowywania złej energii we wnętrzach. Naturalnie, nawet sceptycy mogą sięgnąć po niezwykłej urody szkło wulkaniczne, które jest ponadczasową dekoracją i ciekawym akcentem designerskim.

Bibliografia

1. GeologyScience.com; “Obsidian”; data dostępu: 2021-09-08
2. Hobart M. King ; “Obsidian”; data dostępu: 2021-09-08
3. International Gem Society ; “Obsidian Value, Price, and Jewelry Information”; data dostępu: 2021-09-08
4. Britannica; “Obsidian”; data dostępu: 2021-09-08
5. Artsruni Safaryan i in. ; “The origin and bloating of the obsidian”; data dostępu: 2021-09-08

Reakcja

0%0Pozytywnie0%0Neutralnie 0%0Negatywnie

Twoje emocje

0%0Lubię to!

0%0Super0%0Ekscytujący 0%0Ciekawy0%0Smieszny0%0Smutny0%0Wściekły0%0Przerażony0%0Szokujący0%0Wzruszający0%0Rozczarowany0%0Zaskoczony

Co sądzisz?

0%0Prawda0%0Manipulacja0%0Fake news

0

0Ulub

Oryginalne źródło ZOBACZ