Wielkanoc to najważniejsze i najstarsze święto chrześcijaństwa, obchodzone na pamiątkę Zmartwychwstania Chrystusa. Święta mają bogatą tradycję, są niezwykle barwne i towarzyszy im wiele obrzędów.
Wielki Czwartek nazywany jest świętem kapłanów. W tym dniu odbywa się obrzęd obmywania nóg dwunastu kapłanom przez biskupa, co jest nawiązaniem do gestu Pana Jezusa, który obmył nogi swoim dwunastu uczniom. Pod koniec Mszy św. w Wielki Czwartek ogołocony zostaje ołtarz, milkną w kościele wszystkie dzwonki, aż do czasu zmartwychwstania, a odzywają się drewniane kołatki, symbolizujące zdradę Judasza. Kiedyś w tym dniu panował zakaz wykonywania hałaśliwych prac.
W Wielki Piątek, po południu w kościołach odsłaniane są Groby Pańskie. Tradycja ta panuje w Polsce od 17 wieku. Przy grobie stoją honorowe straże, składające się z młodzieży akademickiej i szkolnej, harcerzy, strażaków czy wojska. Tradycją, która przetrwała do naszych czasów i jest charakterystyczna dla Podkarpacia, jest zwyczaj pełnienia straży przy grobie przez tak zwanych „turków”, na pamiątkę zwycięstwa pod Wiedniem Polaków – chrześcijan nad Turkami – poganami. „Turki” trzymają straże przy Bożym Grobie od wieczora w Wielki Piątek, czyli od momentu złożenia w ciemnicy ciała Chrystusa, aż do rezurekcji w Wielką Niedzielę. Strój pełniącego straż przy Chrystusowym grobie „Turka” nawiązuje do historycznych mundurów wojskowych lub do dawnych ubiorów wiejskich, małomiasteczkowych i jest uzupełniony elementami wojskowymi. Kiedyś w Wielki Piątek udawano się o świcie nad strumyki i jeziora, aby obmyć w nich twarz i ręce. Wierzono, że woda w tym dniu nabiera cudownych i lekarskich właściwości.
Wielka Sobota to w tradycji polskiej dzień największej żałoby w Kościele i adoracji przy grobie zmarłego Jezusa. Drugim nieodzownym elementem tego dnia jest święcenie wody, ognia i pokarmów, które do dziś nosi nazwę “święconego” czy „święconki”. Kiedyś święcono wszystko, co miało być spożyte podczas uczty w Niedzielę Wielkanocną. Obowiązkowo były to chleb, sól, kraszanki lub pisanki, szynka, mazurki, strucle, kołacze, chrzan, masło, ser i baby wielkanocne – całości dopełniało przybranie z barwinka i leszczyny. W porównaniu z tym dzisiejsze święconki pod względem ilości prezentują się o wiele skromniej i przynoszone są do kościoła w znacznie mniejszych koszykach.
Dawniej wodę święcono rano, w południe potrawy, a wieczorem ogień. Obecnie poświęcenie wody i ognia odbywa się wieczorem. Zwyczaj nakazuje zanieść do domu ogień odpalony od paschału. Dawniej niedopałki z ogniska rozpalonego przed świątynią zanoszono na pola i wtykano w ziemię, wierząc, że ochronią one uprawy przed gradobiciem. Natomiast woda święcona w Wielką Sobotę, razem z zanurzonym w niej węgielkiem z ogniska, służyła kapłanowi do błogosławienia domów przy okazji kolędy.
Niedziela Wielkanocna jest kwintesencją chrześcijaństwa. Wyjątkowość tego dnia podkreśla wzajemne pozdrawianie się, kiedy mówi się: „Chrystus zmartwychwstał!”, na co odpowiada się: „Prawdziwie zmartwychwstał”. Po Rezurekcji, jak każe tradycja, zasiada się do śniadania wielkanocnego, które zaczyna się zawsze dzieleniem się święconym jajkiem i życzeniami, „aby w zdrowiu i pomyślności Bóg dozwolił doczekać następnego Zmartwychwstania Pańskiego”.
W Wielką Niedzielę albo w Lany Poniedziałek zwykle po sumie i po obiedzie, gospodarze i gospodynie chodzili święcić pola. Niektórzy święcili tylko te położone blisko domu, inni wszystkie. Do święcenia używano palm i wody z potoków święconej w kościele w Wielką Sobotę.
Małgorzata Petecka
Fot. Archiwum
Zgłoś naruszenie/Błąd
Pozytywnie
Neutralnie 
Negatywnie
Lubię to!
Super
Ekscytujący 
Ciekawy
Smieszny
Smutny
Wściekły
Przerażony
Szokujący
Wzruszający
Rozczarowany
Zaskoczony
Prawda
Manipulacja
Fake news
Oryginalne źródło ZOBACZ
Dodaj kanał RSS
Musisz być zalogowanym aby zaproponować nowy kanal RSS