W ostatnią sobotę w Płocku odbył się koncert „KL Gusen – Twórczość wydarta niepamięci” z udziałem grona artystów, utalentowanej młodzieży z Zespołu „Dzieci Płocka”, i w oryginalnej oprawie muzycznej Płockiej Orkiestry Symfonicznej. Ta muzyczno-literacka opowieść o KL Gusen, przedstawiona od strony twórczości obozowej, zwieńczyła oficjalnie pierwszą część prac nad projektem „O wielkiej silnej Polsce marzę”, którego celem jest krzewienie pamięci o historii austriackiego obozu z wykorzystaniem dziedzictwa zachowanego w publicznych i prywatnych archiwach. Całe przedsięwzięcie realizowane jest przez Stowarzyszenie Przyjaciół Zespołu „Dzieci Płocka”, przy wsparciu Narodowego Centrum Kultury ze środków programu „Kultura w Sieci”.
W ramach projektu, oprócz wspomnianego koncertu, odnaleziono oraz przygotowano na nowo do publikacji utwory obozowe (w tym powstałe w Gusen kompozycje muzyczne), a także wydano unikalny ebook z poezją obozową oraz audiobook w języku polskim, angielskim i niemieckim. W założeniu, repozytorium ma być stale uzupełniane. Jego zawartość, bogato ilustrowana z opisem źródłowym, jest udostępniona na stronie www.gusen.pl.
Istotą projektu jest ukazanie znaczenia pierwiastka kulturowego w ruchu oporu oraz walce z okupantem, a jednocześnie odzyskanie i popularyzacja niematerialnego testamentu więźniów. Jak wskazuje pomysłodawca i koordynator akcji – dr Tadeusz Milke: „Poezja i muzyka w Gusen odegrały rolę szczególną w samoobronie przed zniewoleniem i eksterminacją”. Zgodnie z określeniem przytaczanym przez Krzysztofa Dunin Wąsowicza były one „antytrucizną przeciwko śmierci” lub „witaminą L i Z” (Lerne und Zukunft – Nauka i Przyszłość). Wiersze i pieśni musiały mieć duzy ładunek duchowy i emocjonalny, tak aby równoważyć bezsens obozowego życia.
Na dorobek literacki Gusen składa się około czterysta wierszy, jedna powieść i kilka krótkich utworów prozaicznych oraz ponad czterdzieści pieśni i szereg dzieł instrumentalnych, napisanych i skomponowanych przez więźniów.
Większość twórczości wykorzystanej w ramach projektu pochodzić będzie z prywatnego archiwum Druha Wacława Milke, jednego z najdłużej osadzonych w Gusen więźniów i w znacznej części dotychczas nie była ona upowszechniana. Posiadane materiały – będące niejednokrotnie jedynym zapisem najbardziej osobistej poezji recytowanej pierwotnie na tajnych spotkaniach w Gusen, a później na spotkaniach klubów byłych więźniów – są dziś jedynym testamentem i głosem zapomnianej społeczności więźniarskiej.
Trzeba podkreślić, że głównym celem stworzenia obozu Gusen było właśnie wyniszczenie polskiej inteligencji i osób, których patriotycznej działalności bali się hitlerowcy. Skoncentrowanie w jednym obozie wielu wybitnych twórców i animatorów przedwojennego życia kulturalnego: pisarzy, muzyków, dziennikarzy, instruktorów harcerskich itp. nie mogło pozostać obojętne dla codziennego życia w obozie. Wśród osób, które należy wymienić, a zarazem przypomnieć na łamach wspomnianych wydawnictw projektowych, są m.in.: Tadeusz Faliszewski, Stanisław Grzesiuk, Konstanty Ćwierk, Gracjan Guziński, Lubomir Szopiński, Stefan Niewiada, Mieczysław Paszkiewicz, Włodzimierz Wnuk, Grzegorz Timofiejew, Zdzisław Wróblewski oraz wielu innych.
„Twórczość obozowa, komponowana i przemycana mimo groźby śmierci, choć pełna boleści, niosła nadzieję, że wolna Polska nastąpi. Marzenie ziściło się, a naszym – kolejnego pokolenia – zadaniem jest tą wolność kontynuować, pamiętając o daninie krwi i godności rodaków z czasów II Wojny Światowej, także tych z obozu Gusen” – podkreśla T. Milke, wyjaśniając, że ebooki oraz audiobooki „to swoisty symboliczny hołd wobec heroizmu wszystkich gusenowskich jenców, którzy kreśląc słowa i nuty na resztkach papieru po workach cementowych kultywowali wiarę w niepodległość”.
Przedsięwzięcie ma również znaczenie w kontekście starań Polski o przywrócenie należnej pamięci obszarowi pozostałemu po obozie KL Gusen, który w chwili obecnej przekształcony zostaje w osiedle domów jednorodzinnych.
Wiersze i muzyka powstałe w obozie, w zestawieniu z brakiem materialnych dowodów zbrodni składają się na poetycką monografię obozu – o martyrologii więźniów, ich najbardziej nieraz intymnych wzruszeniach, pracy i marzeniach. Poezja obozowa jest to jednocześnie świadectwo duchowego hartu ludzi, którzy w najcięższych warunkach egzystencji bronili wiary w ludzką dobroć, manifestowali swoją godność, deklarowali wierność wartościom moralnym, uznanym za nieodzowne atrybuty człowieczeństwa.
Jak puentuje koordynator projektu – „jestem przekonany, że projekt w swoim wymiarze edukacyjnym, pokazując młodszym pokoleniom z jakim poświęceniem utrwalano wspomnienie i brzmienie Polski, przysłuży się odzyskiwaniu pamięci o dramacie obozu w Gusen”.
KONTAKT:
Harcerski Zespół Pieśni i Tańca „Dzieci Płocka” im. Druha Wacława Milke
www.dzieciplocka.pl
www.gusen.pl
e-mail: [email protected]
tel. +48 24 262-31-45
Zgłoś naruszenie/Błąd
Pozytywnie
Neutralnie 
Negatywnie
Lubię to!
Super
Ekscytujący 
Ciekawy
Smieszny
Smutny
Wściekły
Przerażony
Szokujący
Wzruszający
Rozczarowany
Zaskoczony
Prawda
Manipulacja
Fake news
Oryginalne źródło ZOBACZ
Dodaj kanał RSS
Musisz być zalogowanym aby zaproponować nowy kanal RSS