Oblicze powiatu oleskiego ukształtowała historia. Niewątpliwie do jego obecnego kształtu przyczynił się wpływ istniejącej tradycji kulturowej, gospodarczej, politycznej, a zwłaszcza poczucie świadomości miejscowego regionalizmu. Powiat oleski usytuowany na historycznym pograniczu Śląska doświadczał zmienności przynależności państwowej, dzieląc burzliwe losy regionu o polskiej, czeskiej, habsburskiej, pruskiej i niemieckiej zwierzchności politycznej.
Od 915 r. do ok. 990 r. Śląsk był pod panowaniem czeskich Przemyślidów. Od ok. 990 r. do I poł. XIV w. Śląsk (oprócz lat 1038-1050) był integralną częścią polskiego państwa Piastów. Od 1336 r. do 1526 r. był pod zwierzchnictwem czeskim, od 1526 r. do 1742 r. był pod panowaniem austriackich Habsburgów, od 1742 r. do 1871 r. wchodził w skład Królestwa Prus, po zjednoczeniu Niemiec, od 1871 r. do 1918 r. był w Cesarstwie Niemieckim, od 1919 r. do 1933 r. w Republice Weimarskiej, od 1933 r. do 1945 r. w III Rzeszy Niemieckiej.Od 1945 r. w granicach państwa polskiego.
Nie oszczędziły tych terenów tatarska pożoga, najazdy husyckie, wojna trzydziestoletnia, wojny śląskie i inne zawieruchy militarne kolejnych wieków. Zachowane do dziś ślady tych zawiłych dziejów przypominają jednak również o jaśniejszych kartach historii, która przetrwała w zabytkowym drewnianym budownictwie, interesujących obiektach sakralnych i innych pomnikach kultury. Kościoły, kapliczki, zamki, pałace, pomniki, drewniane chaty czy przydrożne krzyże są świadkami barwności dziejów tego skrawka Opolszczyzny, jego bogactwa folkloru i wielokulturowego dziedzictwa mieszkańców.
Żyli na tej ziemi wybitni ludzie, których imiona znaleźć można na tablicach pamiątkowych czy na obeliskach. Przez całe stulecia wydarzenia historyczne i położenie geograficzne rdzennie śląskich gmin powiatu oleskiego kształtowały charaktery żyjących tu ludzi, jako dziedziców trójwymiarowej kultury.
Historycznie większość terytoriów obecnego powiatu oleskiego stanowi część Górnego Śląska, a pozostała część – Ziemi Wieluńskiej. Ziemia Wieluńska nazywana niegdyś Ziemią Rudzką (łac. Velumensis Terra) to ziemia Królestwa Polskiego ze stolicą w Wieluniu, suwerenna część województwa sieradzkiego, od końca XVIII w. część województwa kaliskiego. Obecnie w województwie łódzkim.
W wyniku reformy z 1999 r. w skład powiatu oleskiego nie weszła dotychczas z nim związana gmina Lasowice Wielkie. Obszar gminy Lasowice Wielkie przez wieki związany był z Olesnem. Także po II wojnie św. w latach 1950-1975 wchodził w skład powiatu oleskiego, w województwie opolskim. Obecnie ta gmina jest w powiecie kluczborskim.
Natomiast w powiecie oleskim znalazł się związany z powiatem lublinieckim Dobrodzień, który w latach 1922-1939 i 1945-1951 był stolicą powiatu dobrodzieńskiego. Powiat dobrodzieński powstał na skutek decyzji z 20 października 1921 r. o podziale obszaru plebiscytowego na Górnym Śląsku. Polsce przyznano część powiatu lublinieckiego z Lublińcem, z pozostałych ziem dotychczasowego powiatu lublinieckiego 15 czerwca 1922 r. utworzono nowy powiat dobrodzieński. Był najmniejszym powiatem Niemiec, administrowanym przez powiat oleski. Po II wojnie światowej, w granicach państwa polskiego, powiat dobrodzieński funkcjonował w l. 1945-1951.
Od 1999 r. weszły w skład powiatu oleskiego także Praszka i Rudniki, dwie gminy dawnego powiatu wieluńskiego. Gminy te rozwijające się w ramach państwowości polskiej do II rozbioru Polski w 1793 r. wchodziły w skład terytorium Rzeczypospolitej Obojga Narodów, stąd bardziej monokulturowa ich społeczność. W latach 1807-1815 znalazły się w Księstwie Warszawskim, po kongresie wiedeńskim, od 1815 r. leżały na zachodniej granicy Królestwa Polskiego (Kongresowego), aby od 1918 r. znaleźć się w odrodzonej po nocy zaborów II Rzeczypospolitej.
Obecny powiat oleski w formie nadanej mu od 1 stycznia 1999 r. obejmuje 7 gmin: 4 gminy miejsko-wiejskie: Dobrodzień, Gorzów Śląski, Olesno i Praszka oraz 3 gminy wiejskie: Radłów, Rudniki, Zębowice. Nowy kształt powiatu oleskiego sprzyja procesom integracyjnym wielokulturowej i niejednolitej etnicznie społeczności. Egzystencja w środowisku zróżnicowanym uświadamia wartość transformacji ustrojowej w naszym państwie i wejścia do struktur europejskich, w wyniku których wskazówka historycznego zegara mierzy nową dobę wzajemnej koegzystencji.
Dla normalnego funkcjonowania każdego człowieka niebagatelne znaczenie ma poznanie przeszłości i współczesności środowiska, w którym przyszło mu żyć, aby rozwijać u siebie poczucie tożsamości narodowej i regionalnej. Warto więc nad tak złożoną historią powiatu oleskiego – świadectwie dobrych dzieł zaklętych w drewnie, kamieniu, na pożółkłych kartach kronik, czy w kruchym ustnym przekazie – się pochylić, bowiem bogate są dzieje tej Ziemi, niezwykłe losy żyjących tu pokoleń.
Ewa Cichoń,
dyrektor Oleskiego Muzeum Regionalnego
*- Na zdjęciu mapa Powiatu Oleskiego Wernhera z 1776 r.
Zgłoś naruszenie/Błąd
Pozytywnie
Neutralnie 
Negatywnie
Lubię to!
Super
Ekscytujący 
Ciekawy
Smieszny
Smutny
Wściekły
Przerażony
Szokujący
Wzruszający
Rozczarowany
Zaskoczony
Prawda
Manipulacja
Fake news
Oryginalne źródło ZOBACZ
Dodaj kanał RSS
Musisz być zalogowanym aby zaproponować nowy kanal RSS