“Tu nie będzie pałac ze złoceniami ale żyjący budynek pachnący drewnem i pastą do podłogi”. Mowa o zabytkowym dworku z połowy XIX w. w Zaborowie w powiecie płońskim w gm. Naruszewo. Dom jest opuszczony, w bardzo złym stanie. Obok resztki zdewastowanego parku. – docelowo ma wyglądać jak 150 lat temu, zachowujemy piece kaflowe. Odbudowuje to własnymi siłami nie jestem milionerem” – pisze Grzegorz Stępniewski inicjator przedsięwzięcia.
Dlaczego postanowiliście kupić i wyremontować stary dom?
Właściwie to historia zakupu ruiny dworu zaczęła się 28 lat temu. Do drzwi zapukał Pan Mariusz Umiastowski – i powiedział, że ciotka chce mnie widzieć. Jaka ciotka zastanowiłem się. Pojechałem – przyjęła mnie hrabini Umiastowska. I powiedziała taki z zacnego rodu i tak nie dba o historię – okazało się, że siostra jej babki wyszła za mojego pradziadka – i tak zaczęła się moja przygoda z badaniem losów rodziny Stępniewskich herbu Szreniawa. Efektem tego był zakup dworu Zaborowo koło Płońska od gminy jako budynku związanego z historią mojej rodziny. Do 1905 r. moja rodzina posiadała dwór w Ciółkowie niedaleko Płońska – obecnie są tam mieszkania komunalne i nie jest możliwe odkupienie dworu. Adam Stępniewski – sędzia gminny, właściciel folw. Ciółkowo, bojownik o wprowadzenie języka polskiego do sądów w 1905 roku. Dziś całkowicie zapomniany przez lokalną społeczność.
W grudniu 1905 roku grupa sędziów gminnych i ławników zredagowała i opublikowała uchwałę przywracającą język polski w sądach gminnych w całości ich dokumentacji. Był to przejaw nastrojów społecznych i wielkiej walki z rusyfikacją polskiego społeczeństwa w zaborze rosyjskim. Za wprowadzenie uchwały, na którą czekała okoliczna ludność korzystająca z sądów i nie rozumiejąca wydawanych po rosyjsku wyroków, za patriotyczną postawę, Adam Stępniewski został osadzony w płockim więzieniu, a następnie w twierdzy modlińskiej. Dwór skonfiskowano.
Dwór Zaborowo w obecnym kształcie powstał w około 1861 roku W XVIII wieku własność Kadłubowskich , sędziego. W XX – w rękach Cichockich, herbu Nałęcz Po wojnie w budynku mieściła się szkoła. Odkąd przeprowadziła się do nowego budynku na początku lat 90 XX wieku dwór stał pusty i niszczał.
Przeprowadziliśmy remont piwnic – okazało się że są starsze niż reszta budynku – pochodzą z XVI wieku a dwór był wcześniej drewniany.
Styl architektoniczny: Dwór parterowy, nakryty dachem dwuspadowym, z obszerną sionką na osi poprzedzoną podcieniem wspartym na czterech cienkich żeliwnych kolumienkach. Dach dwuspadowy. W środkowej elewacji ogrodowej dobudówka nakryta dwuspadowym daszkiem.
Okazało się, że Cichcoccy herbu Nałęcz poprzedni, przedwojenni właściciele dworu są skoligaceni z moją rodziną poprzez linię Radomską Stępniewskich herbu Szreniawa.
• MARIANNA Wiktoria Cichocka (ok. 1850-po 1876), c. Sebastiana i 2ż. Anastazji Petrykowskiej; zamieszkała Dylew, parafia Goszczyn, pow. Grójec (MK Goszczyn); ur. Warszawa; m. (1873 Lipie) Jan Stępniewski, Stęmpniewski (ok. 1850-po 1876); ślub w parafii Lipie, pow. Grójec, woj. mazowieckie (MK Lipie); dzieci: Zdzisław Bolesław (ur. 2 VIII 1874 Dylew par. Goszczyn), Bronisław Stefan (ur. 24 VIII 1876 Dylew par. Goszczyn) – Stępniewscy. I TAK HISTORIA ZATOCZYŁA KOŁO – SURSUM CORDA
W jakim stanie był dworek?
Stan zachowania: Dwór opuszczony, w bardzo złym stanie (odpadające tynki, spękane mury, zarwane sufity, wybite szyby, zdewastowane i wyszabrowane wnętrze, przeciekający i dziurawy dach). Grozi zawaleniem. Dwór był kompletną ruiną – i w sam raz pasuje do cyklu Ruinersi.
Czy nie łatwiej byłoby go zburzyć i postawić coś nowego?
Na początku po zakupie – chciałem to zlecić firmie budowlanej. 3 powiedziały zburzyć tą ruinę i postawić od nowa – zapytałem się jednego “fachowca” pewnie najlepiej z pustaka – odpowiedział tak bo szybciej będzie. Wtedy postanowiłem zrobić remont własnymi siłami metodą gospodarczą. Inna firma zaproponowała kwotę 10.000 złotych z metra co dawało sumę w sumie 8 milionów. Mam “problem z tym budynkiem” – dla jednych to była ruina, kupa cegieł- dla mnie historia i relikwie związane z moją rodziną.
Coś więcej o samym remoncie. Czy dużo zrobiliście sami?
Od 5 lat prowadzę remont sam metodą gospodarczą z pomocą paru pozytywnie zakręconych ludzi. Wszystko robię sam i pomagam budowlańcom. Na początku trzeba było posprzątać budynek – w piwnicy było jeszcze jak się okazało 4 przyczepy węgla – wydobyliśmy i sąsiad zabrał. W środku były zawalone stropy, resztki szkoły (tablice, ławki, krzesła) – skulismy odparzone tynki, polepę – 20 przyczep poszło na wieś na utwardzenie placów. Jak na razie udaje się nam połączyć historię z zasadą zero waste. Stare belki oddaliśmy sąsiadom na opał. Odbudowujemy tradycyjną metodą – kamień cegła drewno. Dobrym duchem i fachowcem znającym się na ciesielce i murarce jest Bronisław Suchodolski, który pracuję ze mną trzy lata, jest to potomek Januarego Suchodolskiego, słynnego malarza. Pan Bronisław uciekł z Ukrainy po wybuchu wojny i powiedział Panie Grzegorzu trzy domy postawiłem to i ten dwór odbuduje. Obydwaj mamy emocjonalny stosunek do tego budynku. Po prostu odtwarzamy metr po metrze. Pan Bronisław potomek starej kresowej szlachty jest dobrym duchem tego dworu.
W zeszłym roku zaczęliśmy remont ścian, które mają 1,2 metra grubości . W tym celu pozyskałem za darmo z Warszawy i okolic starą cegłę. Musiałem ją tylko zebrać i przewieźć. Na przemurowanie ścian poszło 20.000 sztuk takiej cegły. Do poszczególnych prac dobieramy fachowców- ale większość prac wykonujemy sami- co więcej przez te parę lat udało nam się pogodzić historię z nowoczesnością – budujemy według zasady zero waste (Zero Waste oznaczana projektowanie i zarządzanie produktami oraz procesami, aby systematycznie eliminować szkodliwość odpadów i materiałów oraz zmniejszać ich objętość, przetwarzać i odzyskiwać. red.)wszystkie zasoby, nie spalać ich ani nie zakopywać. – cegły, stare podłogi, materiały inne lampy udało nam się pozyskać za darmo – to znaczy musieliśmy je przywieźć. A to znajomy podrzucił pół tira folii izolacyjnej, a to ktoś podarował nam fugę do cegły. Do tej pory na materiały wydałem około 3000 złotych tj piach i cement. Resztę uzyskaliśmy w darowiźnie lub ze zbiórek. Stare drzwi, kraty kute z wilii na Żoliborzu. Nie jestem milionerem, ale marzy mi się odtworzenie budynku tak ja wyglądał 150 lat temu i konsekwentnie realizuje to zamierzenie.
Czy wnętrze też wymagało totalnego remontu?
Wnętrze budynku nie istniało – podłogi zgniłe , tynki spękane i zmoknięte. Ocalały stare piece kaflowe.
Moim celem jest odtworzenie budynku w kształcie sprzed 150 lat – czyli drewniane podłogi zasypane piaskiem, piece kaflowe, stiuki wewnątrz i na zewnątrz, czyli pokazanie jak wyglądała siedziba średniozamożnej szlachty pod koniec XIX wieku. Tu nie będzie pałac ze złoceniami ale żyjący budynek pachnący drewnem i pastą do podłogi.
Jaki jest teraz charakter wnętrza? Zależało wam na wyposażeniu z epoki czy na współczesnym designie?
Budynek zostanie wyposażony w pamiątki rodzinne meble obrazy – posiadam kolekcję 280 obrazów Poloników, starą białą broń. Będzie to typowy dwór szlachecki jakich istniało tysiące przed wielką katastrofą jaką była II Wojna Światowa i zagłada polskich elit – moich pięciu przodków zginęło w Katyniu (są to największe straty w ramach jednej rodziny) , wielu w Powstaniu Warszawskim i kampanii wrześniowej.
Ile pieniędzy włożyliście w zakup domu? Ile kosztował remont?
Zakup dworu nie był dużym wydatkiem remont nie powinien przekroczyć kwoty miliona złotych – gdyż prawie wszystkie materiały pozyskaliśmy od ludzi dobrej woli. Potrwa jeszcze parę lat bo po zakończeniu głównych prac trzeba wykończyć wnętrza w stylu epoki.
Czy macie jakieś uniwersalne rady dla osób, które myślą o podobnej inwestycji?
Remont zabytku to są ogromne koszty. Zdecydowanie odradzam taką inwestycję osobom które chcą przekształcić dwór w nowoczesny budynek. Na rynku nie ma fachowców a technologie stare są w zaniku. „Budynek odtwarzam własnymi siłami.
Jakie są minusy takiej inwestycji?
Nie ma fachowców na rynku – zdunów cieśli murarzy. Oczywiście ci którzy chcą przekształcić dwór w nowoczesny budynek – będą mieli problemy z konserwatorem zabytków. Ja ich akurat nie mam bo wszystko ma wyglądać jak 150 lat temu okna skrzynkowe, stropy drewniane i konserwator mnie kocha. Taka inwestycja wymaga czasu i cierpliwości, Zajmuje parę lat. Przeciwko nam są władze samorządowe, które najpierw zagrodziły nam wjazd, potem odcięły prąd ze słupa. Nie pasuje im, że wracamy do domu …. Sami w ramach “ratowania” zabytków zburzyli w zeszłym roku XIX wieczny zajad w Nacpolsku. Ale ja ich rozumiem – to nie jest ich historia. Przedwojenne elity poszły do dołów kaźni – dobrze że pozwolili budynek odkupić
Jak ten remont zmienił wasze życie?
To jest trudne do opisania – każdy ma jakiś własne ulubione miejsce – jedni Dubaj inny L.A. lub Sopot – ja mam Zaborowo – jadę tam z bananem na ustach, tam odpoczywam, ładuję baterie. Nalezę do ludzi którzy lubią kreować – i to mi daje inspirację i siłę. I kłócę się z majstrami o każdą cegłę i deskę- chce zachować jak najwięcej oryginalnych elementów. To jest moje miejsce na ziemi.
Czy planujecie tam zamieszkać na stałe?
Tak na starość tak – i nie będzie to dom weselny czy hotel. Inspirują mnie współczesne trendy w turystyce – powrót do przeszłości – pachnące pastą podłogi, konieczność napalenia w piecu, stare łózka i pierzyny grube tak ja u babci – zero współczesności plastiku i pseudomarmuru – prąd jednak będzie chociaż na stołach będą stały lampy naftowe. Takie pokoje do gościnne – ale bez godzin hotelowych i innych obostrzeń. Kilimy na ścianach Marzy mi się stworzenie Muzeum Szlachty Drobnej – stanowiącej kiedyś podstawę społeczeństwa na przykładzie mojej rodziny – a jak legenda głosi (badam ten wątek i legenda zdaje się potwierdzać) moi przodek walczył pod Grunwaldem, mam udokumentowany fakt, że mój praprzodek ożenił się z Teklą Sobieską – wnuczką Jana III Sobieskiego, inny walczył w Konfederacji Barskiej – dużo ciekawych historii związanych jest z rodziną . Pieczętujemy się jednym z najstarszych herbu Szreniawa – wywodzących się z herbu Drużyna, czyli od wojów Chrobrego Eksponaty do Muzeum mam, chociaż je mocno uszczupliłem przekazując za darmo ponad 2000 eksponatów do Muzeum Ziemi Błońskiej, z którą to ziemią jesteśmy związani ponad 250 lat odkąd Walenty Stępniewski otrzymał nadania w Puszczy Kampinoskiej od króla Stanisława Poniatowskiego. Każdy będzie miłym gościem.
plonsk24.pl
Zdjęcia: Grzegorz Stępniewski
Zgłoś naruszenie/Błąd
Pozytywnie
Neutralnie 
Negatywnie
Lubię to!
Super
Ekscytujący 
Ciekawy
Smieszny
Smutny
Wściekły
Przerażony
Szokujący
Wzruszający
Rozczarowany
Zaskoczony
Prawda
Manipulacja
Fake news
Oryginalne źródło ZOBACZ
Dodaj kanał RSS
Musisz być zalogowanym aby zaproponować nowy kanal RSS