Strona główna Informacje regionalne O Niedzieli Palmowej ks. Mirosław Tosza

O Niedzieli Palmowej ks. Mirosław Tosza

10 kwietnia 2022

A A⁺ A⁺⁺

W dawnej Polsce Niedzielę Palmową celebrowano bardzo uroczyście. Oprócz obrzędów religijnych można się było doszukać też obrzędów magicznych, głęboko zakorzenionych w świadomości Słowian. Począwszy od XI w. święcono tego dnia w kościołach zielone gałązki palm wielkanocnych. Tworzono je z wiecznie zielonych gałązek borówek, bukszpanu, tiu, cisu, zdobiono kolorowymi wstążeczkami i suszonymi kwiatami. W procesjach Niedzieli Palmowej wierni witali takimi palmami wózek z drewnianą figurą Chrystusa siedzącego na osiołku, co miało przypominać wjazd Jezusa do Jerozolimy.
Dotknięcie ciała święconą palmą miało dawać życiodajną moc. Połykano bazie z takich święconych palm. Pisał o tym zwyczaju w XVI w. Mikołaj Rej: „W Kwietną Niedzielą kto bagniątka (bazia – przyp. red.) nie połknął, a dębowego Chrystusa do miasta nie doprowadził, to już dusznego zbawienia nie otrzymał”.

Dawnym zwyczajem dotykano takimi poświęconymi palmami boki krów a nad ich rogami czyniono palmą znak krzyża. To jak wierzono chroniło je przed chorobami.
Za atrybut Wielkanocy uznaje się od wieków wierzbę. Symbolizuje ona życie, siły witane, radość z nadchodzącej wiosny, była też zapowiedzią owocowania i kwitnienia. Słowianie wierzyli, że oddając się opiece wierzby, chronią się przed piorunami. Wierzbę utożsamiano z bóstwem gromu i burzy. Jej strzeliste gałązki przypominały ogniste strzały Gromowładcy – boga Peruna.
Począwszy od Wierzbnej Niedzieli chałupy zdobiono malowanymi szlaczkami z elementami roślinnymi. Zdobiono je też kwiecistym, papierowym obiciem.
Już w średniowieczu odbywały się widowiska pasyjne, czyli teatralne misteria przedstawiające sceny biblijne związane z ukrzyżowaniem Chrystusa. Był również judaszek, czyli zwyczaj palenia i niszczenia kukły Judasza.
Ela Bigas