O jedną platformę wiertniczą za daleko. Rosyjski Rosnieft pod ścianą

Kryzys ujawnił skalę rosyjskiej zależności od zagranicznych partnerów, którzy według londyńskiego think tanku Global Risk Insights przed nałożeniem sankcji odpowiadali za 80 proc. nowoczesnej technologii w rozwoju przemysłu naftowego Rosji, w tym odwiertów głębinowych, eksploracji arktycznych złóż i ropy łupkowej.

Te niezbadane źródła ropy nabrały większego znaczenia w miarę, jak Rosja stanęła w obliczu spadku produkcji w zachodniosyberyjskich złożach, zagospodarowanych w czasach radzieckich, które dotychczas stanowiły główne zaplecze surowcowe rosyjskiego eksportu. Bez nowych inwestycji i zachodniej technologii krajowa produkcja ropy miała spaść nawet o 40 proc. w ciągu następnych piętnastu lat.

Korea i Japonia miały stać się dla rozwoju technologicznego branży paliwowej w Rosji tym, czym Chiny jako konsument węglowodorów. Chociaż Rosja konsekwentnie kładła największy nacisk na Pekin w swoim „zwrocie ku Azji”, to także dążyła do dywersyfikacji stosunków z innymi krajami w regionie w celu uniknięcia nadmiernej zależności od Pekinu.

Dowodzony przez Igora Sieczina, długoletniego prezesa i bliskiego współpracownika prezydenta Władimira Putina, Rosnieft zdecydował się na szukanie partnerów poza zasięgiem sankcji USA. Celem było zastąpienie zachodnich dostawców inwestycji i technologii odpowiednikami azjatyckimi, aby ukończyć te kapitałochłonne i zaawansowane technicznie projekty.

Partnerstwo rosyjsko-wietnamskie

Wietnam odgrywał kluczową rolę w tym przedsięwzięciu. Rosnieft mógł zakontraktować japońskie i koreańskie firmy operujące na wietnamskim wybrzeżu i nawiązać współpracę niezbędną dla przyszłych inwestycji w Rosji. Ani Tokio, ani Seul nie nałożyły na Moskwę tak ostrych sankcji jak USA, pozwalając Rosjanom współpracować ze swoimi dostawcami usług naftowych w projektach krajowych i międzynarodowych.

Co więcej, Hanoi było tradycyjnym sojusznikiem Rosji, a dodatkowo Rosnieft nabył w 2013 roku za sumę 55 mld dol. operacje w tym kraju od angielsko-rosyjskiej firmy TNK-BP. Więzi gospodarcze między Rosją a Wietnamem zacieśniły się wraz z podpisaniem w 2016 r. przez Hanoi umowy o wolnym handlu z Eurazjatycką Unią Gospodarczą, wspólnotą zrzeszającą poradzieckie republiki pod przywództwem Moskwy. Rosja chciała również wykorzystać Wietnam jako pomost do wzmocnienia stosunków z resztą członków ASEAN-u i ich dynamicznymi gospodarkami.

Plany rosyjskiego giganta naftowego zostały ciepło przyjęte w Hanoi. Większość wietnamskich morskich złóż węglowodorów znajduje się za „linią dziewięciu kresek”, która określa terytorium wokół Morza Południowochińskiego, do którego Pekin rości sobie pretensje. W celu ochrony przed zakusami Pekinu terenów uważanych za własne wody terytorialne lub wyłączną strefę ekonomiczną, Wietnam od dawna próbował pogłębić współpracę z mocarstwami obecnymi w regionie.

Dostawy rosyjskich okrętów wojennych, łodzi podwodnych, pocisków balistycznych i systemów obrony powietrznej pozwoliły Hanoi zbudować system zdolny prawdopodobnie do zadania poważnych strat Chinom w przypadku militarnego starcia na Morzu Południowochińskim. Wietnam zachęcał również rosyjskie spółki energetyczne do podjęcia eksploatacji podmorskich złóż węglowodorów, mając nadzieję, że silne więzi między Moskwą a Pekinem powstrzymają Państwo Środka od agresywnego egzekwowania swoich roszczeń.

Przez pewien czas to podejście wydawało się działać. Według firmy analitycznej Wood Mackenzie, nadzorowane przez Rosnieft prace w obszarze zwanym „Blok 06.1” wyraźnie mieszczą się w „linii dziewięciu kresek”. Jednakże Rosjanie mogli tam spokojnie działać, a inne międzynarodowe koncerny naftowe, jak hiszpański Repsol, były stale nękane przez chińską straż przybrzeżną i ostatecznie zmuszone do zaniechania pracy na spornych terytoriach.

Kiedy Rosnieft rozpoczął wiercenia w Bloku 06.1 we współpracy z japońską spółką Japan Drilling Co. w 2018 roku, Pekin ograniczył się do dyplomatycznego ostrzeżenia bez wskazywania palcem na Rosję. W odpowiedzi rosyjski koncern wyzywająco oświadczył, że jego operacje „mają miejsce w obrębie wód terytorialnych Wietnamu”, odrzucając tym samym chińskie roszczenia.

Wkrótce miejscowa produkcja Rosnieftu, w konsorcjum z wietnamskimi i indyjskimi partnerami, stała się odpowiedzialna za zaspokojenie niemal 10 proc. potrzeb energetycznych Wietnamu. Wrażenie nietykalności Rosnieftu nakłaniało kolejne państwa regionu do nawiązywania współpracy z Rosjanami. Filipiny, również w sporze terytorialnym z Chinami, chciały pójść za przykładem Wietnamu. Podczas wizyty Rodrigo Duterte w Moskwie w 2019 roku prezydent Filipin zaprosił rosyjski koncern do wspólnej eksploracji rezerw ropy i gazu.

Dlatego też chińska presja na zakończ … czytaj dalej

Zgłoś naruszenie/Błąd