Noradrenalina, jak sama nazwa wskazuje, jest bliską krewną adrenaliny, o znacznie jednak mniejszym rozgłosie, choć wcale nie podrzędnej roli. Nie tylko nie moglibyśmy bez niej poprawnie funkcjonować, ale zdaniem naukowców, jej zaburzenia są w bezpośredni sposób związane z wieloma dość powszechnymi problemami natury fizycznej i psychologicznej. Co może więc wskazywać na nadmiar lub niedobór noradrenaliny w naszym organizmie?
- Noradrenalina – co to właściwie jest?
- Jak działa noradrenalina?
- Wpływ noradrenaliny na organizm
- Wykorzystanie noradrenaliny w medycynie
- Niedobór noradrenaliny
- Nadmiar noradrenaliny
- Badania poziomu noradrenaliny
- Jak w naturalny sposób podwyższyć poziom noradrenaliny?
Mimo zaskakująco dobrej znajomości ludzkiej anatomii, wielcy starożytni czy nawet XIX-wieczni lekarze nie wiedzieli nic o działaniu czy nawet istnieniu noradrenaliny. Dopiero na początku XX w. odkryto i opisano słynną reakcję „walki czy ucieczki”, a co za tym idzie działanie adrenaliny. W latach 30-tych okazało się, że hormonów stresu jest jednak więcej, a każdy z nich odgrywa unikalną rolę w naszej fizjologii. Ulf von Euler, który jako pierwszy zidentyfikował noradrenalinę, został za swoje odkrycie w 1970 r. odznaczony Nagrodą Nobla w dziedzinie medycyny.
Noradrenalina – co to właściwie jest?
Tak naprawdę noradrenalina nie jest jednak tylko i wyłącznie hormonem stresu – jej druga, jeszcze istotniejsza rola, to pośrednictwo nerwowe. Jako neuroprzekaźnik noradrenalina produkowana jest w rdzeniowej części kory nadnerczy, ale uwalniana jest przede wszystkim w zakończeniach nerwów sympatycznych, czyli zaliczanych do układu pobudzającego.
Z chemicznego punktu widzenia należy do katecholamin, pochodnych aminokwasu L-tyrozyny, a jej bezpośrednim prekursorem jest inny ważny hormon, dopamina. Sygnał do wydzielania noradrenaliny daje mózg, gdy oceni, że dana sytuacja może być stresująca dla organizmu, w szeroko rozumianym znaczeniu.
Uwaga!
W angielskim nazewnictwie noradrenalina znana jest pod nazwą norepinefryny, podobnie jak adrenalina określana jest jako epinefryna.
Jak działa noradrenalina?
Noradrenalina realizuje swoją funkcję wiążąc się ze stosownymi receptorami (alfa- i beta-andrenergicznymi) obecnymi w różnych tkankach naszego organizmu. W zależności od lokalizacji ma też nieco inne działanie. I tak w naczyniach krwionośnych powoduje ich natychmiastowe zwężanie, co z kolei zwiększa ciśnienie krwi, niezbędne do podjęcia legendarnej już decyzji o walce lub ucieczce. Dodatkowo ciśnienie rośnie też dzięki bezpośredniemu oddziaływaniu noradrenaliny na mięsień sercowy.
Do reakcji na niebezpieczeństwo potrzebujemy również większych dawek energii i dlatego noradrenalina zwiększa we krwi poziom glukozy oraz wolnych kwasów tłuszczowych. Ta bogatsza w składniki odżywcze krew zaczyna intensywniej płynąć do mięśni, pozwalając im na większą mobilizację, choćby szybki bieg. Same mięśnie dzięki przekaźnikowi zyskują zdolność szybszego kurczenia się. Ale to nie wszystko! Noradrenalina wpływa również na funkcjonowanie systemu immunologicznego, m.in. stymulując aktywność limfocytów T, które odpowiadają za reakcję naszego ciała na zagrożenie patogenami.
Wpływ noradrenaliny na organizm
Na działanie noradrenaliny reaguje zaskakująco liczna grupa organów: oczy, ślinianki, płuca, wątroba, pęcherz moczowy, żołądek, jelita, narządy płciowe, a nawet skóra. Wszystkie one przystosowują się w sposób natychmiastowy do stresujących okoliczności.
W mózgu noradrenalina bierze aktywny udział w regulowaniu trybu snu i budzenia się – jej najniższy poziom odnotowywany jest w nocy. Gdy wzrasta w ciągu dnia, powoduje pobudzenie i zwiększa szybkość reakcji. Noradrenalina wpływa na naszą zdolność do koncentracji, nastrój i emocje. Emocjonalne pobudzenie wpływa z kolei pozytywnie na funkcjonowanie pamięci, co sprawia, że tak dobrze pamiętamy drastyczne przeżycia i ich szczegóły.
Przede wszystkim zaś, razem z adrenaliną i kortyzolem noradrenalina pomaga ciału reagować na stres oraz wysiłek fizyczny. Nagłe podwyższenie poziomu noradrenaliny w krwi może skutkować euforią, ale także atakami paniki.
Wykorzystanie noradrenaliny w medycynie
Podobnie jak jej kuzynka adrenalina, noradrenalina wykorzystywana jest w medycynie jako lek. Podaje się ją dożylnie, najczęściej w formie kroplówki, przede wszystkim, aby podtrzymać ciśnienie krwi w sytuacjach szoku, np. przy posocznicy, podczas operacji, po urazach rdzenia kręgowego lub przy resuscytacji krążeniowo-oddechowej. W takich okolicznościach ciśnienie krwi ma tendencję do skokowych spadków, które są poważnym zagrożeniem dla życia i objawiają się zawrotami głowy, omdleniami, a w konsekwencji prowadzić mogą do uszkodzenia serca lub mózgu. Niestety, badania przeprowadzone w 2015 r. na oddziałach intensywnej terapii dowiodły, że zbyt wysokie dawki podawane przez zbyt długi okres czasu zwiększają śmiertelność pacjentów.
W celach medycznych noradrenalinę podaje się najczęściej w formie substancji zwanej Norepinephrine bitartrate (obecnej np. w preparacie Levophed). Co ciekawe, w niektórych okolicznościach adrenalina i noradrenalina mogą być stosowane zamiennie.
Niedobór noradrenaliny
Wahania hormonów wywierają ogromny wpływ nie tylko na nasze samopoczucie, ale także funkcjonowanie całego organizmu. Noradrenaliny, niestety, może mieć za dużo lub za mało, i żadna z tych sytuacji nie jest korzystna.
Niedobór noradrenaliny przede wszystkim objawia się zaburzeniami psychicznymi, głównie zaburzeniami lękowymi oraz depresją. Istnieje również dowiedziona zależność między niskim poziomem noradrenaliny a zespołem nadpobudliwości ruchowej (ADHD). Chorzy mają wówczas problemy ze skupieniem uwagi, zrozumieniem tego, co dzieje się wokół, planowaniem swoich działań. W efekcie, częścią terapii ADHD bywa podawanie leków stymulujących produkcję ważnego neuroprzekaźnika, jak również dopaminy (są to zazwyczaj pochodne amfetaminy).
Ponadto u pacjentów odnotowuje się obniżony poziom cukru we krwi, niski poziom ciśnienia, migrenowe bóle głowy oraz zaburzenia snu, a pozytywną korelację odkryto również w odniesieniu do syndromu niespokojnych nóg oraz fibromialgii. Przyczyną niedoboru może być chroniczny stres, uboga dieta, a także przyjmowanie niektórych leków. Lekami można jednak również próbować podwyższać poziom noradrenaliny, przy czym obiecujące efekty przynosi także suplementacja różeńcem górskim (Rhodiola rosea), a także aminokwasami: L-karnityną, L-tyrozyną i L-teaniną.
Nadmiar noradrenaliny
Z drugiej strony, nasze ciało może również produkować noradrenaliny za dużo. Dzieje się tak przede wszystkim u osób otyłych, chronicznie zestresowanych, a także w związku z rozwojem guzów kory nadnerczy. Konsekwencją nadmiaru noradrenaliny są paradoksalnie również nerwice, a ponadto nadciśnienie, palpitacje serca, bóle głowy i przesadne pocenie się.
Choć bowiem nagłe wzrosty katecholamin we krwi bywały i bywają czynnikiem ratującym życie jednostki, ich zbyt długie krążenie w krwioobiegu prowadzi do stanów patologicznych, takich jak przerost mięśnia sercowe, zawały, a także zespół stresu pourazowego (PTSD).
Badania poziomu noradrenaliny
Testowanie poziomu noradrenaliny w organizmie jest rzadką praktyką medyczną, choćby ze względu na niejednoznaczność wyników – poziom tego hormonu i neuroprzekaźnika podlega bowiem znaczącym wahaniom. Ewentualne zaburzenia diagnozuje się przede wszystkim na podstawie symptomów. Wspomniany wyżej niedobór noradrenaliny może de facto nie być faktycznym niedoborem, ale raczej nieprawidłowym sposobem wykorzystania hormonu przez organizm.
Tym niemniej, w uzasadnionych przypadkach zleca się badanie poziomu noradrenaliny we krwi lub w całodobowej zbiórce moczu. Wyniki służą przede wszystkim diagnozowaniu nadciśnienia tętniczego, jak również nowotworów nadnerczy oraz innych nowotworów układu endokrynologicznego. Krew pobiera się po 30 minutowym odpoczynku, a na 3 dni wcześniej pacjenci powinni zrezygnować ze spożywania kawy, bananów, cytrusów i czekolady, jak również unikać przyjmowania salicylanów (np. aspiryny). Wyniki interpretuje lekarz, biorąc pod uwagę czas pobrania próbki – noradrenalina wykazuje bowiem zmienny poziom w cyklu dobowym.
Jak w naturalny sposób podwyższyć poziom noradrenaliny?
Noradrenalina w ścisłej współpracy z serotoniną dbają o nasze dobre samopoczucie i trzymają z dala depresyjne myśli. Dzięki niej czujemy się ożywieni, pełni energii i gotowi do działania. I choć niektóre zaburzenia wymagają pomocy medycznej – zarówno farmakologicznej, jaki i psychologicznej – możemy we własnym zakresie zrobić sporo, aby zadbać o prawidłowy poziom noradrenaliny. Recepta nie jest przesadnie skomplikowana ani też nieoczekiwana: należy się dobrze wysypiać, uprawiać sporty, słuchać muzyki, medytować, a także mobilizować się do osiągania regularnych małych sukcesów. Co najważniejsze, pomóc może również miłość i jej fizyczne przejawy!
Bibliografia
- Kara Rogers; “Norepinephrine”; data dostępu: 2021-03-08
- Hormone Health Network; “Norepinephrine”; data dostępu: 2021-03-08
- Cathy Cassata; “What Is Norepinephrine?”; data dostępu: 2021-03-08
- David S Goldstein; “Adrenaline and Noradrenaline”; data dostępu: 2021-03-08
- Adrienne Dellwo ; “What Is Norepinephrine? Understanding this neurotransmitter”; data dostępu: 2021-03-08
- Marcia Purse ; “Norepinephrine’s Role in Treating Mood Problems”; data dostępu: 2021-03-08
Zgłoś naruszenie/Błąd
Pozytywnie
Neutralnie 
Negatywnie
Lubię to!
Super
Ekscytujący 
Ciekawy
Smieszny
Smutny
Wściekły
Przerażony
Szokujący
Wzruszający
Rozczarowany
Zaskoczony
Prawda
Manipulacja
Fake news
Oryginalne źródło ZOBACZ
Dodaj kanał RSS
Musisz być zalogowanym aby zaproponować nowy kanal RSS