„Nie zamierzali łatwo oddać niepodległości” [ Społeczeństwo ]

Obchody rozpoczęto wykonaniem hymnu państwowego.

– Kiedy hitlerowskie Niemcy i stalinowska Rosja podzieliły już Polskę, szybko stało się jasne, że oba totalitaryzmy nie pozwolą na żadne przejawy funkcjonowania państwa polskiego – mówił podczas uroczystości Witold Wróblewski, prezydent Elbląga. – W hitlerowskim projekcie Polska stanowiła pole eksploatacji, Polacy zaś niższą grupę ludzi, którą należało eliminować – podkreślił. – Sowiecki model zakładał zgładzenie wrogów klasowych, a z reszty zastraszonego społeczeństwa wytworzenie „człowieka sowieckiego”. Okupanci szczególnie skrupulatnie zmierzali do likwidacji inteligencji, a więc elity polskiego społeczeństwa, która w istocie rzeczy odpowiada za tworzenie się struktur państwowych. Niezwykle przykrym dla wszystkich Polaków pierwszym dowodem likwidacji państwa było usuwanie polskich symboli z przestrzeni publicznej. To jest właśnie kontekst, w którym społeczeństwo polskie w odruchu obronnym tworzyło państwo podziemne, które dziś wspominamy. Takie zorganizowanie się społeczeństwa było odpowiedzią adekwatną do działań władz okupacyjnych. Tak rozbudowane państwo podziemne nie powstało w żadnym innym z okupowanych krajów – zaznaczył prezydent Elbląga. – Oddziały zbrojne, wywiad, sądy, zaopatrzenie, edukacja, to przykłady owego drugiego życia, które kształtowało i hartowało wielu Polaków – dodał. Przypomniał, że udział w strukturach państwa podziemnego wiązał się z wielkim ryzykiem, łącznie z utratą życia w momencie dekonspiracji.

– Polacy nie zamierzali łatwo oddać niepodległości – podkreślał Antoni Czyżyk, przewodniczący Rady Miejskiej. – 27 września 1939 r. w Warszawie, z inicjatywy gen. Michała Tokarzewskiego-Karaszewicza oraz grupy oficerów Wojska Polskiego została powołana do życia Służba Zwycięstwu Polski, dająca początek strukturom Polskiego Państwa Podziemnego. Niedługo później, bo w listopadzie 1939 r., został utworzony Związek Walki Zbrojnej, który w lutym 1942 r. został przekształcony w Armię Krajową – przypomniał. – Polskie Państwo Podziemne obejmowało w swojej działalności nie tylko struktury wojskowe, ale także administracyjne i parlamentarne. Stanowiło dowód na to, że mimo represji suwerenna Polska nie tylko nie przestała istnieć, ale także jest dobrze zorganizowana, a naród polski wciąż pozostaje gospodarzem we własnym kraju. Powstanie Polskiego Państwa Podziemnego było fenomenem na skalę światową. Polacy mimo doznanego okrucieństwa nie zamierzali składać broni i biernie przyglądać się działaniom okupantów – zaznaczył Antoni Czyżyk.

Po przemówieniach okolicznościowych odbył się apel pamięci, żołnierze wystrzelili salwę honorową. Na zakończenie poszczególne delegacje złożyły kwiaty pod pomnikiem Żołnierzy Armii Krajowej.

Zgłoś naruszenie/Błąd