19 kwietnia przypada 80. rocznica wybuchu powstania w getcie warszawskim – największego zbrojnego zrywu Żydów podczas II wojny światowej, a zarazem pierwszego powstania miejskiego w okupowanej Europie. Gdynia dołącza do obchodów i w środę o godz. 10.00 przy tablicy poświęconej pamięci społeczności żydowskiej złożone zostaną kwiaty, a uroczystości towarzyszyć będzie wojskowa asysta honorowa.
Powstanie w getcie warszawskim wybuchło 19 kwietnia 1943 roku. Było największym zbrojnym zrywem Żydów podczas II wojny światowej, a zarazem pierwszą taką akcją miejską w okupowanej Europie. Bezpośrednią przyczyną powstania była decyzja o likwidacji getta warszawskiego podjęta w ramach realizowanego przez Niemców planu zagłady europejskich Żydów.
Jutro mija 80 lat od tych tragicznych wydarzeń. W Gdyni ten dzień uczcimy składając kwiaty przy tablicy poświęconej pamięci społeczności żydowskiej, która znajduje się u zbiegu ulic Juliusza Słowackiego i Żwirki i Wigury. Uroczystości towarzyszyć będzie wojskowa asysta honorowa.
Losy ludności cywilnej motywem przewodnim akcji Żonkile
Muzeum Historii Żydów Polskich Polin w Warszawie już od jedenastu lat organizuje akcję społeczno-edukacyjną Żonkile, która jest częścią obchodów rocznicy wybuchu powstania w getcie warszawskim. W tym roku jej motywem przewodnim są losy ludności cywilnej.
– Sytuacja cywilów przebywających w czasie powstania w getcie warszawskim jest jednym z istotniejszych tematów, które chcemy poruszyć podczas całorocznego programu towarzyszącego obchodom 80. rocznicy wybuchu powstania. Również akcję Żonkile dedykujemy cywilom – około 50 tysiącom kobiet, mężczyzn i dzieci przebywających w kryjówkach na strychach domów i podziemnych bunkrach w trakcie walk, a także w gruzach getta po upadku powstania. Przez wiele tygodni pozostawali nieuchwytni dla niemieckich żołnierzy, a ich opór był tak samo ważny, jak opór tych, którzy walczyli z bronią w ręku – czytamy na stronie Muzeum Polin.
Jeśli ktoś chce dołączyć do akcji, może zrobić sobie własnego żonkila z papieru i przypiąć go jutro do kurtki. Jak to zrobić? Na stronie muzeum znajdziemy szablon, który wystarczy wydrukować, wyciąć i pomalować. Pomoże nam w tym instrukcja na kanale YouTube.
Muzeum zachęca też do publikowania zdjęć żonkili w mediach społecznościowych. Nie zapomnijcie o hashtagach: #ŁączyNasPamięć oraz #AkcjaŻonkile, a także o oznaczeniu profilu @polinmuseum.
Historia Żydów z Gdyni
Przy okazji warto przypomnieć, na podstawie Wirtualnego Sztetla, mało znaną historię Żydów gdyńskich.
W dniu wybuchu II wojny światowej w Gdyni znajdowało się około 700 Żydów (w większości mężczyzn). Ich bliscy zdążyli opuścić miasto i schronić się w rodzinnych miastach i miasteczkach lub większych skupiskach ludności żydowskiej (Warszawa, Łódź, Kraków, Lwów). Wśród walczących w obronie Gdyni i Kępy Oksywskiej było wiele osób mających żydowskie pochodzenie. Niektórzy z nich służyli w formacjach paramilitarnych, m.in. w oddziale żydowskim i jednostkach służby wartowniczej.
Gehenna żydowskich mieszkańców Gdyni rozpoczęła się z dniem wkroczenia do miasta wojsk niemieckich 14 września 1939 roku. Mężczyźni, skrupulatnie wyłapywani z rozrzuconych na terenie Gdyni miejsc odosobnienia, kierowani byli do większych obozów na Grabówku i w Redłowie. Niemcy dokonywali przy tym rewizji osobistych, odbierali pieniądze i kosztowności, bili i poniżali.
Tragedia ludności żydowskiej w Gdyni była częścią tej, która dotyczyła niemal całej ludności miasta. W jej efekcie w dniach 14-18 września 1939 roku w Gdyni zatrzymano i przesłuchano około 20 tys. osób. Wielu z nich nigdy już nie wróciło do swoich domów i rodzin.
Największa grupa zatrzymanych w Gdyni Żydów trafiła do obozów w Nowym Porcie, Brzeźnie i Sztutowie. Inni zostali odesłani do prac w kamieniołomach w Granicznej Wsi, obozów w Wolentalu i Borkowie oraz majątku Buszkowy Dolne.
Miejscem eksterminacji bezpośredniej była również Gdynia. Żydzi byli mordowani przez Niemców w obozach w Redłowie i na Grabówku. Część z nich prawdopodobnie padła ofiarą jesiennych egzekucji w Piaśnicy.
W księdze zgonów niemieckiego nazistowskiego obozu w Sztutowie zarejestrowano śmierć tylko czterech więźniów aresztowanych w Gdyni. Większość z nich zginęła w ciągu pierwszych miesięcy niewolniczej pracy w ekstremalnych warunkach obozu. Nieliczni zostali deportowani do innych niemieckich obozów. Ostatni z przebywających w obozie Żydów gdyńskich, Majloch Mandelbaum, zmarł 28 października 1944 roku.
Pozostali przy życiu (głównie kobiety i dzieci) otrzymali od Niemców zakaz opuszczania miasta. Osoby te kierowano do usuwania gruzów i naprawiania dróg, podczas których były bite i poniżane. Pozwolono natomiast opuścić miasto Żydom – obywatelom Związku Radzieckiego, których nie było jednak wielu.
Wielką akcję wysiedlania mieszkańców Gdyni (w tym Żydów) Niemcy rozpoczęli 12 października 1939 roku. W ciągu dwóch tygodni wysiedlili bez prawa powrotu ponad 12 tys. mieszkańców, a około 38 tys. kolejnych wyjechało z miasta samowolnie.
Żydzi gdyńscy ginęli na terenie całej okupowanej Polski. Większość trafiła do gett w Warszawie, Łodzi, Lwowie, Wilnie, Rzeszowie, Przemyślu, Częstochowie, Lublinie, Baranowiczach, Brześciu nad Bugiem, Stanisławowie, Piotrkowie Trybunalskim, Międzyrzeczu Podlaskim, Radomiu, Otwocku, Białymstoku, Kole, Mościskach, Kowlu i Mostach Wielkich oraz do niemieckich nazistowskich obozów koncentracyjnych w Sztutowie, Oświęcimiu, Treblince, Majdanku, Dachau, Mauthausen, Gross-Rosen, Bełżcu i Bergen-Belsen.
Z Zagłady ocalało co najmniej 305 Żydów pochodzących z Gdyni, z której to grupy 41 osób wyemigrowało za granicę krótko przed 1 września 1939 roku.
Z grona około 4,5 tys. Żydów mieszkających w Gdyni pod koniec 1938 roku, po wojnie do swojego miasta wróciły zaledwie 33 osoby. Dodatkowo 10 z nich zamieszkało w Sopocie, a 8 – w Gdańsku.
W ciągu kolejnych pięciu lat niemal wszyscy opuścili Trójmiasto.
Zgłoś naruszenie/Błąd
Pozytywnie
Neutralnie 
Negatywnie
Lubię to!
Super
Ekscytujący 
Ciekawy
Smieszny
Smutny
Wściekły
Przerażony
Szokujący
Wzruszający
Rozczarowany
Zaskoczony
Prawda
Manipulacja
Fake news
Oryginalne źródło ZOBACZ
Dodaj kanał RSS
Musisz być zalogowanym aby zaproponować nowy kanal RSS