NBP wprowadza do obiegu nowe monety kolekcjonerskie. Upamiętnią akcję odbijania Wilna

Na rewersie monety znajdują się wizerunki dwóch kluczowych postaci operacji – mjr. Macieja Kalenkiewicza “Kotwicza“ i ppłk. Aleksandra Krzyżanowskiego “Wilka” oraz orzeł wojskowy Armii Krajowej. Awers monety zdobi symbol Polski Walczącej, podkreślając patriotyczny charakter tej emisji.

25 czerwca 2024 roku NBP rozpoczął emisję srebrnych monet kolekcjonerskich “80. rocznica operacji Armii Krajowej »Ostra Brama«”. Monety o nominale 10 zł wykonane są ze srebra o najwyższej próbie Ag 999. Ich średnica wynosi 32,00 mm, a masa 14,14 grama. Nakład stanowi 10 000 sztuk, a cena jednostkowa to 220 zł. 

Monety można nabyć we wszystkich Oddziałach Okręgowych NBP oraz w sklepie internetowym Kolekcjoner.

Operacja “Ostra Brama” była częścią szeroko zakrojonej akcji “Burza“, znanej jako polskie powstanie strefowe. Jej koncepcję przygotował mjr Maciej Kalenkiewicz “Kotwicz“, cichociemny, który przedstawił szczegóły na naradzie komendy Okręgu Wileńskiego AK 15 kwietnia 1944 roku. Szczegółowy plan operacji opracował sztab komendanta Okręgu Wileńskiego AK ppłk. Aleksandra Krzyżanowskiego “Wilka“. 

Głównym celem militarnym było zdobycie Wilna, a politycznym – zamanifestowanie polskości Wileńszczyzny oraz wystąpienie oddziałów Armii Krajowej w roli gospodarzy wobec nadciągających oddziałów Armii Czerwonej.

W nocy z 6 na 7 lipca 1944 roku do akcji przystąpiły dwa z pięciu zgrupowań partyzanckich, liczące nieco ponad 4 tys. żołnierzy. Zgrupowanie nr 1, dowodzone przez mjr. Antoniego Olechnowicza “Pohoreckiego“, oraz Zgrupowanie nr 3 pod dowództwem mjr. Czesława Dębickiego “Jaremy“. W walkach udział wzięło także około 1,5 tys. żołnierzy garnizonu wileńskiego AK.

Na północ od miasta walczyło Zgrupowanie nr 2 pod komendą mjr. Mieczysława Potockiego “Węgielnego”, składające się z pięciu brygad wileńskich, który liczyły prawie 3 tys. żołnierzy. 12 lipca 1944 roku zgrupowanie podjęło walkę z niemieckimi siłami wycofującymi się z Wilna, staczając bój w rejonie Nowosiółek oraz Krawczun.

W walkach o miasto toczonych od 6 do 13 lipca 1944 roku uczestniczyło od 5,5 do 8 tys. żołnierzy AK. Operacja kosztowała życie około 500 polskich żołnierzy, a kilkuset zostało rannych. W trakcie walk doszło do taktycznego współdziałania sił AK z jednostkami 3. Frontu Białoruskiego Armii Czerwonej pod dowództwem gen. Iwana Czerniachowskiego. Niestety, cztery dni po zakończeniu operacji NKWD podstępnie aresztowało ppłk. Aleksandra Krzyżanowskiego “Wilka” oraz oficerów AK, którzy zostali wezwani na naradę z dowództwem sowieckim w Boguszach. Następnie rozpoczęło się systematyczne rozbrajanie oddziałów AK zgromadzonych pod Wilnem. 

Ponad 6 tys. żołnierzy AK trafiło do sowieckich obozów, a 650 oficerów uwięziono w Riazaniu i Miednikach Królewskich.

Narodowy Bank Polski zapowiada kolejną emisję monet kolekcjonerskich na 23 lipca 2024 roku. W obiegu pojawią się złota moneta o nominale 200 zł oraz srebrna o nominale 10 zł, upamiętniające 160. rocznicę śmierci Romualda Traugutta.

Monety kolekcjonerskie NBP to nie tylko przedmioty o wartości materialnej, ale przede wszystkim nośniki pamięci o bohaterach i wydarzeniach, które ukształtowały naszą historię. Zarówno monety, jak i banknoty kolekcjonerskie NBP są sprzedawane wraz z certyfikatem. Więcej informacji na temat aktualnej emisji można znaleźć w folderze emisyjnym dostępnym w Oddziałach Okręgowych NBP oraz online.