Nasze Miasto: Zachwycające Dożynki Jasnogórskie w Częstochowie. Oto najpiękniejsze wieńce dożynkowe z całej Polski – zobacz to!

Zobacz ZDJĘCIA TUTAJ!

Ogólnopolskie święto dziękczynienia za plony, czyli tradycyjne dożynki odbywają się na Jasnej Górze w dniach 31 sierpnia i 1 września. W tym roku uroczystość przypadła na 85. rocznicę wybuchu II wojny światowej.

W niedzielę, 3 września, na placu przed szczytem Jasnej Góry z udziałem orkiestr i zespołów śpiewaczych odbyła się uroczysta suma z błogosławieństwem wieńców żniwnych. Wieniec dożynkowy, to, obok chleba, najważniejszy symbol święta dziękczynienia za plony. W tym roku rolnicy zaprezentowali misternie wykonane struktury, w których dominowały symbole religijne i tematyka pracy na roli.

Wieńce dożynkowe miewały zwykle kształt wielkiej korony lub koła. Ta tradycja zachowała się do dziś. Czasem robią je koła gospodyń wiejskich, innym razem nieformalna grupa mieszkańców wsi. Praca zaczyna się od zbierania złotych kłosów i przygotowania stelaża.

Najczęściej wieńce wito, wplatając w nie kłosy z “równianki” oraz garście zżętych, niemłóconych zbóż:

• żyta,
• pszenicy,
• jęczmienia,
• owsa.

Ubogacano je owocami i warzywami, czyli wszystkim, czym obrodziła ziemia, przystrajano wstążkami i kwiatami polnymi. Wieńce żniwne zwykle miały kształt korony węgierskiej. Składały się z tzw. obrączki, czyli warkocza zrobionego ze zboża o średnicy grubości cala (splot sam bez kłosek) oraz dwóch przymocowanych do niej warkoczy wygiętych kabłąkowo. Miejsce ich krzyżowania się przewiązane było jedwabnymi wstążkami, najczęściej barwy białej, żółtej, czerwonej i szafirowej.

W przeszłości umieszczano w nich także żywe – a z czasem już sztuczne – koguty, kaczęta lub małe gąski. Miało to zapewniać piękny i zdrowy przychówek gospodarski. Dziś od tego zwyczaju się odchodzi, choć jeszcze kilka lat temu na Jasnej Górze wciąż można było spotkać rolników, którzy stawiali na… drobny inwentarz. W 2018 roku udało nam się na przykład wypatrzeć wieniec z żywymi papużkami.

Wieniec dożynkowy nazywany bywał “plonem”. Uosabiał on bowiem wszystkie zebrane plony oraz urodzaj. Niosła go na głowie lub wyciągniętych rękach najlepsza żniwiarka, czasami z pomocą parobków i innych żeńców. Za nią postępował orszak odświętnie ubranych żniwiarzy, niosących na ramionach przybrane kwiatami, wyczyszczone kosy i sierpy.

Wieniec niesiono do poświęcenia do świątyni, a następnie ze śpiewem w uroczystym pochodzie, udawano się do dworu lub do domu gospodarza dożynek. Co istotne, wieniec dawniej był przechowywany w stodole aż do kolejnego roku i nowego siewu. Wykruszone z niego ziarna wsypywano do worków z ziarnem siewnym.

Obecnie wieńce wykonywane są przede wszystkim z kłosów, ziaren, kwiatów, ziół i owoców. W tych, które możemy podziwiać na Jasnej Górze często znajdują się również figury bądź obrazy Matki Boskiej, czy Jezusa. Co ciekawe od lat gminy, powiaty, i całe województwa organizują różne konkursy na najpiękniejsze wieńce dożynkowe. Każdy chce, aby ich był najpiękniejszy i najbardziej okazały. Podczas ogólnopolskich dożynek na Jasnej Górze możemy z kolei porównać sposób tworzenia wieńców w różnych zakątkach kraju.

Dożynki należą do najważniejszych świąt na wsi, w czasie których obchodzi się uroczyste zakończenie żniw. Tradycje związane ze ścinaniem ostatnich kłosów zbóż, znane były w Polsce już w XVI wieku.

Pierwsze centralne dożynki w Polsce odbyły się 28 sierpnia 1927 r. w Spale pod patronatem prezydenta RP Ignacego Mościckiego. Natomiast pierwsze dożynki jasnogórskie odbyły się w 1982 r., ich organizatorem jest Krajowe Duszpasterstwo Rolników.

Corocznie z Jasnogórskimi Dożynkami połączona jest Krajowa Wystawa Rolnicza. W tym roku odbywa się jej 33. Edycja. Organizatorem wystawy jest Śląski Ośrodek Doradztwa Rolniczego w Częstochowie. Stoiska wystawowe i targowe zostały zlokalizowane na terenie parkingów jasnogórskich, natomiast stoiska handlowe w III Alei Najświętszej Maryi Panny. Swoje oferty produkcyjne, handlowe i usługowe prezentuje tu ponad 400 firm i instytucji rolniczych z całego kraju. W ramach Krajowej Wystawy Rolniczej odbywają się m.in. targi pszczelarskie, kiermasz kwiatów i krzewów ozdobnych, prezentacje na rzecz innowacji w rolnictwie i na obszarach wiejskich czy festiwal produktów lokalnych połączony z degustacją.