Nadzór nad działalnością przedsiębiorstw windykacyjnych

Pierwszy z nich sprawowany będzie przez ministra właściwego do spraw gospodarki oraz przez KNF, drugi zaś przez wojewodów.

Organ nadzoru

Co do zasady organem nadzoru nad przedsiębiorstwem windykacyjnym będzie minister właściwy do spraw gospodarki, natomiast KNF będzie organem nadzoru wyłącznie w zakresie określonym ustawą z dnia 21 lipca 2006 r. o nadzorze nad rynkiem finansowym.

Organ nadzoru sprawuje nadzór nad działalnością przedsiębiorstwa windykacyjnego w zakresie zgodności jego działania z przepisami prawa. W jego ramach organ nadzoru sprawuje kontrolę:

1. w zakresie zgodności działania z przepisami o przeciwdziałaniu praniu pieniędzy i finansowaniu terroryzmu,
2. w zakresie przestrzegania przepisów ustawy o działalności windykacyjnej i zawodzie windykatora.

Kontrola w zakresie przestrzegania przepisów ustawy może dotyczyć zasad prowadzenia działalności windykacyjnej oraz gospodarki finansowej przedsiębiorstwa windykacyjnego.

Uprawnienia osób kontrolujących

Projekt przewiduje, że osoby kontrolujące będą uprawnione w szczególności do:

1. wstępu na teren nieruchomości, obiektu, lokalu lub ich części albo innych miejsc, gdzie jest wykonywana działalność windykacyjna objęta zezwoleniem,
2. żądania ustnych lub pisemnych wyjaśnień osób wchodzących w skład zarządu przedsiębiorstwa windykacyjnego,
3. żądania ustnych lub pisemnych wyjaśnień od pracowników przedsiębiorstwa windykacyjnego, okazania dokumentów oraz udostępnienia danych mających związek z przedmiotem kontroli,
4. nakładania kar pieniężnych.

Z przeprowadzanej kontroli sporządza się protokół kontroli, który przekazywany jest przedsiębiorstwu windykacyjnemu w terminie 30 dni od dnia zakończenia kontroli. Organ nadzoru w związku z przeprowadzoną kontrolą może wezwać przedsiębiorstwo windykacyjne do usunięcia stwierdzonych nieprawidłowości w terminie nie krótszym niż 14 dni i nie dłuższym niż 60 dni.

Kary za utrudnianie kontroli i stwierdzone naruszenia

Osoba upoważniona przez organ nadzoru do przeprowadzenia kontroli może nałożyć na przedsiębiorstwo windykacyjne karę od 1.000 do 200.000 zł za uniemożliwianie lub utrudnianie przeprowadzenia czynności kontrolnych, a także w sytuacji, gdy przedsiębiorstwo windykacyjne nie prowadzi akt windykacyjnych, listy prowadzonych windykacji, dokumentacji dotyczącej zatrudnianych windykatorów oraz realizowanych czynności windykacyjnych albo prowadzi tę dokumentację w sposób niezgodny z zasadami określonymi w ustawie. Z kolei w przypadku nieusunięcia naruszeń prawa stwierdzonych w trakcie kontroli kara finansowa może wynieść od 10.000 do 200.000 zł.

W przypadku stwierdzenia naruszenia przez przedsiębiorstwo windykacyjne zasad windykacji organ nakazuje niezwłoczne zaprzestanie naruszeń lub niezwłoczne zakończenie czynności windykacyjnych przeciwko osobie zobowiązanej, która zgłosiła sprzeciw. Dodatkowo organ nadzoru może w przypadku naruszenia zasad prowadzenia windykacji nałożyć w drodze natychmiast wykonalnej decyzji administracyjnej karę pieniężną w wysokości od 100.000 do 500.000 zł.

Należy także zauważyć, że w przypadku, gdy przedsiębiorstwo windykacyjne nie uiściło prawomocnie nałożonych kar, nie wykonało żądań organu nadzoru, a także w przypadku rażącego naruszenia zasad prowadzenia czynności windykacyjnych (w szczególności dokonywaniu och pomimo złożonego sprzeciwu przez osobę zobowiązaną), organ nadzoru cofa wydane zezwolenie na prowadzenie działalności windykacyjnej (przedsiębiorstwo windykacyjne nie może złożyć kolejnego wniosku o zezwolenie, bowiem wniosek taki zostanie załatwiony odmownie).

KNF jako organ nadzoru w zakresie określonym ustawą o nadzorze nad rynkiem finansowym, może w celu zapewnienia prawidłowego funkcjonowania przedsiębiorstw windykacyjnych, ich stabilności, bezpieczeństwa oraz przejrzystości w ich działalności, a także w celu zapewnienia ochrony interesów osób zobowiązanych może podjąć działania polegające na:

1. przeprowadzeniu kontroli przedsiębiorstw windykacyjnych,
2. wydaniu publicznie ostrzeżenia wskazującego osobę odpowiedzialną za naruszenie prawa oraz charakter tego naruszenia,
3. nakazaniu przedsiębiorstwu windykacyjnemu zaprzestania danego zachowania oraz powstrzymania się od takiego zachowania w przyszłości,
4. zawieszeniu w wykonywaniu czynności członka zarządu przedsiębiorstwa windykacyjnego odpowiedzialnego za stwierdzone naruszenie.

KNF za naruszenie przepisów prawa w zakresie określonym ustawą o nadzorze nad rynkiem finansowym, za nieusuwanie stwierdzonych nieprawidłowości lub za naruszanie interesów osób zobowiązanych może nałożyć na przedsiębiorstwo windykacyjne karę finansową w wysokości od 200.000 do 2.000.000 zł albo w wysokości stanowiącej równowartość 10% całkowitego rocznego przychodu przedsiębiorstwa windykacyjnego za ostatni rok obrotowy.

Podsumowanie

Wydaje się, że ministerialna propozycja w zakresie nadzoru nad firmami windykacyjnymi może zostać oceniona pozytywnie. Wprowadzone mechanizmy, o ile będą rzeczywiście stosowane, powinny przynieść oczekiwane przez projektodawcę rezultaty. Nie można jednak tracić z pola widzenia okoliczności, że po wejściu ustawy prawdopodobnie spotkamy się ze znaczną ilością skarg, tak na samych windykatorów, jak i na firmy windykacyjne, przy czym nie koniecznie będą to skargi uzasadnione. Raczej będzie to forma obrony dłużnika przed prowadzoną windykacją.

Autor: adw. Jacek Jaruchowski, Kancelaria Prawna Chałas i Wspólnicy

Zgłoś naruszenie/Błąd