Miód Manuka – właściwości, działanie i wykorzystanie miodu Manuka

Nowozelandzki miód Manuka należy do najbardziej pożądanych i zarazem najdroższych miodów na świecie. Miód Manuka produkują pszczoły zbierające nektar z kwiatów krzewu Leptospermum scoparium, należącego do rodziny mirtowatych. W latach 80-tych ubiegłego wieku pojawiły się pierwsze doniesienia o niezwykłej, bakteriobójczej mocy miodu Manuka i odtąd jego kariera przybrała zawrotne tempo. Dziś wartość globalnej rocznej sprzedaż sięga 270 milionów dolarów!

1. Miód Manuka – naukowy przełom
2. Charakterystyka miodu Manuka
3. Wartości odżywcze miodu Manuka
4. Właściwości zdrowotne miodu Manuka
5. Miód Manuka kontra rak
6. Wykorzystanie miodu Manuka

Gatunek krzewów Manuka po raz pierwszy opisany został w 1776 r. przez Johanna Forstera. Występują one poza Nową Zelandią także w południowo-wschodniej Australii – przede wszystkim w stanie Wiktorii, Nowej Południowej Walii, a także na Tasmanii. Potrzeba było jednak czekać dopiero do roku 1839 r., aby na Nową Zelandię przywędrowała stosowna siła robocza – wówczas to właśnie na Antypody przewieziono europejskie pszczoły miodne (Apis mellifera). Pasiaste owady szybko odnalazły kwitnące na biało krzewy Manuka, które okazały się dla nich bardziej kuszące niż koniczyna czy eukaliptus. Matką sukcesu była Mary Bumby, misjonarka i pszczelarka, która osobiście sprawowała pieczę nad dwoma koszykami insektów w czasie półrocznej podróży statkiem i założyła pierwsze ule na Nowej Zelandii.

Miód Manuka – naukowy przełom

„Wynalazek” miodu Manuka przeszedł jednak bez większego echa. Produktem nie zainteresowała się ani lokalna społeczność, ani międzynarodowi pszczelarze. W latach 80-tych XX w. jednak biochemik Peter Molan opublikował rozległą pracę naukową dotyczącą właściwości zdrowotnych nowego miodu i rozpętał tym małą burzę. Molan zasugerował m.in. że miód Manuka może być niezwykle skutecznym lekarstwem na trudno gojące się rany oraz owrzodzenia nóg u diabetyków. Wiadomością tą natychmiast zainteresowała się amerykańska armia, znacząco stymulując popyt na pszczele „opatrunki”. W kolejnych dekadach badania zostały pogłębione, a miód Manuka zdobył międzynarodowe uznanie, nawet w środowisku medycznym.

Charakterystyka miodu Manuka

Miód Manuka przyjmuje różne odcienie w zależności od regionu i okresu produkcji, ale zawsze mieści się w skali od jasnego bursztynu po jasny brąz. Krystalizuje bardzo wolno, tworząc duże kryształy, w związku z czym wielu producentów poddaje go fizycznej obróbce, aby uzyskać miększą, bardziej kremową konsystencję – nie wypływa ona jednak na walory produktu. Po otwarciu słoika miód wydaje się dość gęsty, po zamieszaniu lub wstrząśnięciu traci nieco na lepkości.

W zapachu jest dość intensywny, zdecydowanie przyjemny, czasami lekko miętowy w przypadku niewielkiego „skażenia” produkcji eukaliptusem. W porównaniu z innymi rodzajami miodu jest umiarkowanie słodki o wyraźnych nutach orzechowo-olejowych oraz delikatnym ziołowym posmaku. Niektórym przypomina w smaku chałwę.

Kwiat manuka, fot. shutterstock

Wartości odżywcze miodu Manuka

Jak wszystkie miody, miód Manuka jest przede wszystkim źródłem prostych węglowodanów – fruktozy i glukozy. W 1 łyżce miodu znajduje się 60 kcal. Dla świata naukowego ważne są jednak inne związki chemiczne obecne w nowozelandzkim smakołyku – najistotniejszym z nich jest zaś Methyloglyoxal (MG/MGO), obecny również w innych miodach, ale nie w tak dużym stężeniu. Posiada on zaskakujący potencjał do zwalczania nawet opornych szczepów bakterii, a im jest bardziej stężony, tym działa skuteczniej. Ponadto w miodzie Manuka znajduje się nadtlenek wodoru (główny składnik wody utlenionej) oraz liczne antyoksydanty w postaci związków polifenolowych.

Dla określenia mocy miodu opracowano nawet specjalną skalę UMF – Unique Manuka Factor, czyli Unikalny Czynnik Manuka, obejmujący łączną obecność MG oraz dwóch innych aktywnych związków (Hydroxymethylfurfural oraz Leptosperin). Za miód terapeutyczny uważa się produkt o UMF na poziomie minimum 10 (maksymalna wartość to UMF 20+). Siłę czasem podaje się także w jednostkach MGO – za minimum lecznicze uznaje się wówczas 300.

Diagram przedstawiający główne czynne związki w miodzie Manuka i ich działanie; opracowanie własne

Właściwości zdrowotne miodu Manuka

Miód Manuka stał się prawdziwym celebrytą wśród miodów – jego terapeutyczne właściwości są szeroko uznawane przez zielarzy, wielu lekarzy i część naukowców. I choć mówi się o nim jak o panaceum na wszelkie bolączki, na dzień dzisiejszy racjonalne podstawy, ma zastosowanie miodu Manuka przy następujących problemach:

• Trudno gojących się ranach i oparzeniach – jako środek o silnym działaniu bakteriobójczym, miód Manuka okazuje się bardzo efektywny w szybkim leczeniu stanów zapalnych na uszkodzonej skórze, a tym samym przyspiesza proces gojenia. Są wręcz studia dowodzące skuteczności Manuka wobec wyjątkowo odpornego na antybiotyki gronkowca złocistego.
• Stanach zapalnych w organizmie – naukowcom udało się wykazać, że miód Manuka hamuje produkcję cytokin – białek wytwarzanych przez system immunologiczny, odpowiedzialnych za objawy zapalne takie jak ból, zaczerwienienie, opuchlizna.
• Dolegliwościach gastrycznych – miód Manuka uważany jest za potencjalną broń w walce z enterobakteriami wywołującymi infekcje żołądka i jelit, przede wszystkim zaś H. pylori  – szczepu odpowiedzialnego za chorobą wrzodową. Do grona bakterii wrażliwych na działanie miodu Manuka zalicza się również pałeczkę Salmonelli, pałeczkę okrężnicy czy Campylobacter powodujący biegunki.
• Infekcjach ucha i zatok – miód Manuka skutecznie zwalcza bakterie gronkowca i paciorkowca odpowiedzialne za częste schorzenia laryngologiczne; jednocześnie, przyjmowany regularnie zwiększa ogólną odporność organizmu na infekcje.
• Zapaleniach dziąseł – miód Manuka aktywnie redukuje tworzenie się kamienia nazębnego i zwalcza dwie główne bakterie odpowiedzialne za infekcje jamy ustnej – P. gingivalis oraz A. actinomycetemcomitans.

Warto dodać również, że mimo działania antybiotycznego, terapia miodem Manuka nie prowadzi do wzrostu odporności poszczególnych szczepów bakterii.

Miód Manuka jako dodatek do jogurtu, fot. shutterstock

Miód Manuka kontra rak

Naturalnie wysokie stężenie związków fenolowych, zaliczanych do antyoksydantów, sprawia, że miód Manuka jest również postrzegany w kategoriach prewencji antynowotworowej. W badaniach wykazuje ona najwyższą spośród wszystkich miodów zdolność do redukowania uszkodzeń DNA i neutralizowania wolnych rodników. Naukowcy sugerują ponadto, że miód Manuka z jego wysoką zawartość MGO może okazać się skutecznym lekarstwem na niektóre rodzaje raka (np. piersi, skóry) – ma on bowiem zdolność do wywoływania planowanej śmierci komórek nowotworowych oraz produkuje wspomniany wyżej nadtlenek wodoru, uważany za substancję cytostatyczną, a więc działającą podobnie do chemioterapii.

Warto dodać, że konsumpcja miodu Manuka o UMF 20+ uważana jest za całkowicie bezpieczną dla zdrowia. Nie wiąże się bowiem ona z wystąpieniem żadnych alergii, nie ma szkodliwego wpływu na wątrobę czy nerki i nie zaburza mikroflory bakteryjnej jelit.

Wykorzystanie miodu Manuka

Ze względu na niezwykle wysoką cenę, miód Manuka nie jest produktem do powszechnego, kulinarnego użytku. Stosuje się go bowiem przede wszystkim w celach terapeutycznych, zarówno na skórę, jak i doustnie w dawce 1-2 łyżki stołowe dziennie.

Ssanie miodu Manuka na czczo łagodzi ból gardła, infekcje górnych dróg oddechowych i dolegliwości gastryczne. Miód Manuka można także rozpuszczać w wodzie lub ostudzonej herbacie.

Miód można aplikować bezpośrednio na rany i oparzenia, a także problematyczną skórę twarzy. Maseczki pozostawiamy na skórze na czas 15-60 minut.

Naturalnie, tańsze wersje miodu Manuka, o UMF niższym niż 10, mogą być z powodzeniem stosowane do słodzenia deserów, np. na bazie jogurtu, napojów, doprawiania dressingów do sałatek, itd. Aby nie zmarnotrawić antyoksydacyjnego potencjału miodu, warto go jednak łączyć wyłącznie z potrawami chłodnym i w temperaturze pokojowej.

Bibliografia

1. Kaitlyn Berkheiser; “7 Health Benefits of Manuka Honey, Based on Science”; data dostępu: 2019-06-26
2. Alvarez-Suarez JM i in.; “The Composition and Biological Activity of Honey: A Focus on Manuka Honey”; data dostępu: 2019-06-26
3. WebMD ; “Manuka honey”; data dostępu: 2019-06-26
4. Brad Japhe; “The Wild Story of Manuka, the World’s Most Coveted Honey”; data dostępu: 2019-06-26
5. NatureWord; “Manuka honey color and taste”; data dostępu: 2019-06-26

Reakcja

0%0Pozytywnie0%0Neutralnie 0%0Negatywnie

Twoje emocje

0%0Lubię to!

0%0Super0%0Ekscytujący 0%0Ciekawy0%0Smieszny0%0Smutny0%0Wściekły0%0Przerażony0%0Szokujący0%0Wzruszający0%0Rozczarowany0%0Zaskoczony

Co sądzisz?

0%0Prawda0%0Manipulacja0%0Fake news

0

0Ulub

Oryginalne źródło ZOBACZ