MIĘDZYRZECZ: Święto Pracy 2020 – 1 maja

1 maja tradycyjnie przypada Święto Pracy, inaczej Międzynarodowy Dzień Solidarności Ludzi Pracy. Choć święto to obchodzone jest w Polsce od 1890 roku, to jednak nadal nie wszyscy wiedzą, skąd się wzięło i w jakich okolicznościach powstało.

1 maja 2020 – Święto Pracy: kiedy jest i co to za święto?
Data Święta Pracy jest stała, dlatego święto to rokrocznie przypada w tym samym terminie, czyli 1 maja. W 2020 r. Święto Pracy wypadnie w piątek. Jest to dzień ustawowo wolny. Oznacza to, że w tym terminie zamknięte będą wszystkie szkoły, urzędy, placówki pocztowe, większe supermarkety, galerie handlowe itd.

Święto Pracy ma swoje korzenie w Chicago – Dziennik Związkowy
Haymarket Riot / Foto: Wikipedia

Święto Pracy to międzynarodowe święto klasy robotniczej, które obchodzone jest rokrocznie 1 maja, począwszy od 1890 roku. W Polsce Święto Pracy jest świętem państwowym od 1950. Wprowadzone zostało przez II Międzynarodówkę w celu upamiętnienia wydarzeń z pierwszych dni maja 1886 roku w Chicago.

W 1886 roku właściciel firmy McCormick Harvester postanowił zmodernizować swój zakład. W tym celu zwolnił wszystkich pracowników, a na ich miejsce zatrudnił nowe osoby. Od 1 maja przez kilka kolejnych dni trwały protesty byłych pracowników. W chwili przemówienia jednego z uczestników strajku policja zaatakowała protestujących, mimo że byli oni nastawieni pokojowo. To właśnie wtedy doszło do masakry, która przeszła do historii jako Haymarket Riot 1886. Demonstracja została nazwana „Kampanią na rzecz 8-godzinnego dnia pracy”. Kilka lat po tych wydarzeniach ustalono, że 1 maja będzie dniem upamiętniającym strajk, który miał miejsce w Chicago.

Święto Pracy – jak się obchodzi święto 1 maja w Polsce?
Pierwsze obchody Święta Pracy w Polsce miały miejsce w 1890 roku i niejednokrotnie odbywały się wbrew woli zaborców. Oficjalnie dzień 1 Maja został ustanowiony świętem państwowym w Polsce na mocy Ustawy z dnia 26 kwietnia 1950 roku. Rząd komunistyczny nadał dniu 1 maja status święta państwowego.
W ten sposób 1 maja stał się dniem wolnym od pracy. W czasach PRL-u w tym dniu organizowano liczne pochody z obowiązkowymi „szturmówkami”.

Po 1989 roku, dzień ten nie ma już charakteru uroczystego. Ze świętem tym nieodłącznie związane były pochody pierwszomajowe, podczas których manifestowano, między innymi wyższość gospodarki socjalistycznej i znaczenie oraz przewodnią rolę klasy robotniczej oraz ludzi innych zawodów. Po pochodzie często organizowane były festyny i imprezy towarzyszące, ale to raczej w większych ośrodkach miejskich.

W latach 80. demonstracje pierwszomajowe organizowała podziemna Solidarność (w opozycji do oficjalnych obchodów).

1 maja w Międzyrzeczu
Międzyrzecz w kwestii obchodów Święta Pracy nie odstawał od innych miasteczek naszego kraju. Pierwszą taką manifestację pierwszomajową zorganizowano w 1946 roku. Pochód najczęściej maszerował po trasie od Stadionu Miejskiego, następnie ulicą Szkolną lub Sportową, dalej maszerowano ulicą 30 Stycznia w kierunku Rynku, gdzie przed Ratuszem ustawiano trybunę honorową. Pochód maszerował przed trybuną pozdrawiając włodarzy miasta i gości honorowych i następnie opuszczał Rynek ulicą Młyńską.

Warto wspomnieć, że we wcześniejszych latach pochody odbywały się również obecną ulicą Kazimierza Wielkiego i Mieszka I (dawne Spółdzielcza, Kościelna i 22 Lipca).
Udział w międzyrzeckich pochodach brały wszystkie zakłady pracy oraz szkoły. W uroczystościach pierwszomajowych licznie uczestniczyli mieszkańcy miasta oraz okolicznych miejscowości z terenu powiatu.
Ostatni pochód pierwszomajowy w Międzyrzeczu odbył się w 1989 roku. Obchody Święta Pracy nie miały już takiego rozmachu i uroczystego nastroju. Na trybunie honorowej zabrakło w tym dniu przedstawicieli władz miasta, a trybunę opanowali przypadkowi ludzie uczestniczący w obchodach. Nadchodził czas zmian ustrojowych i dużych przemian społecznych i zapewne ten nadchodzący proces zdominował nastroje panujące wśród mieszkańców Międzyrzecza.

Obchody Święta Pracy różnie były postrzeganie przez obywateli. Każdy ma zapewne osobiste w tej kwestii doświadczenia i wspomnienia. Emocje tamtych lat już dawno wygasły i pochody pierwszomajowe wiele osób wspomina obecnie inaczej z pewnym dystansem i refleksją. Zmienił się w Polsce ustrój i porządek społeczny. Wszyscy zapomnieli o klasie robotniczej i prawach pracowniczych. Dzisiaj wielu pracuje na tzw. umowach śmieciowych, często w nielimitowanych godzinach pracy, a niektórzy w ogóle nie pracują, bo się im po prostu nie chce, bo łatwiej żyć na koszt podatników. Zmieniło się wiele, ale czy na lepsze? Tu każdy niech sobie sam odpowie na to pytanie?

Poniżej, na historycznych już zdjęciach wspominamy tamte czasy. Fotografie zaczerpnięte zostały z pięknego albumowego wydawnictwa, pt. MIĘDZYRZECZ. KRONIKA SIEDEMDZIESIĘCIOLECIA – część I. Niedokończona kronika. Międzyrzecz w fotografii i dokumentach z lat 1945 – 1989.

Warto przypomnieć, że wydawnictwo zostało przygotowane z okazji 70. Rocznicy zakończenia II wojny światowej oraz 25. Rocznicy wolnych wyborów samorządowych.
Autorami książki są Ryszard Patorski i dr hab. Marceli Tureczek. Publikacja została wydana na zlecenie Gminy Międzyrzecz.

HISTORYCZNE ZDJĘCIA  z lat 1945 – 1989

kliknij na zdjęciu aby powiększyć

Zgłoś naruszenie/Błąd