29 września obchodzimy Międzynarodowy Dzień Kawy – a wiele osób bez tego napoju nie wyobraża sobie nie tylko dnia, ale i życia. A co ma wspólnego z ptakami, zwierzętami i ochroną przyrody – wyjaśnia prof. Piotr Tryjanowski z UPP.
– To może od razu drobne zastrzeżenie, by pokazać moją własną perspektywę – mówi profesor Tryjanowski. – Kawa nie jest mi do szczęścia potrzebna. Jak podadzą, to piję, ale niespecjalnie się nią fascynuję, a sam lubię – tak, wiem pełna profanacja – taką najprostszą, bardzo mocną, parzoną i to najlepiej z cukrem.
Jednak kawowe relacje ze zwierzętami są zdecydowanie warte refleksji, nie tylko w obchodzony 29 września międzynarodowy dzień kawy. To nie tylko zoologiczne, zwłaszcza ornitologiczne nazwy kaw i palarni, czy zwierzęce symbole umieszczane na opakowaniach, kubkach i filiżankach, ale coś znacznie poważniejszego.
– Ze śladem zwierząt mamy do czynienia już na samym początku, czyli wtedy, gdy ludzie odkryli właściwości kryjącej się w kawie kofeiny – opowiada profesor Tryjanowski. – Najczęściej powtarzana legenda związana jest z tym, że arabski mnich wypasał kozy i zauważył, że bywają pobudzone po zjedzeniu owoców z krzewów kawowca. W innej wersji, mentalnie mi znacznie bliższej, owoce zjadły nie kozy, a bliżej nieokreślone ptaki. Też były pełne energii, sił witalnych i się pociesznie zachowywały. Nigdzie nie spotkałem się z informacją, co to za gatunek ptaka pożywiał się ziarnami kawowca, ale podejrzewam bilbila arabskiego. Gatunek stosunkowo pospolity i lubiący wszelakie, nawet większe nasiona.
Jednak najściślejsze związki zwierząt i kawy dotyczą ziaren przerabianych, czyli takich, które nim zostaną wypalone i spożyte, przechodzą przez przewód pokarmowy zwierzęcia i wraz z kałem wydostają się na zewnątrz.
– Może nie brzmi to specjalnie apetycznie, ale smakosze właśnie w takim działaniu dopatrują się smaku i właściwości niektórych rodzajów kawy – uśmiecha się prof. Tryjanowski. – Oczywiście najbardziej znana jest pewnie droga kawa luwak, ta z południowo-wschodniej Azji, której ziarna wydobywane są z odchodów łaskuna palmowego, lokalnie znanego właśnie jako luwak. Podobnie powstaje kawa muntjack, z tym, że tym razem owoce kawowca zjada niewielki przedstawiciel jeleniowatych. Jest i kawa nietoperzowa, bo ziarnami zajadają się, nieznane u nas, nietoperze owadożerne. Gdyby ktoś wolał jednak ziarna kawy, która wychodzi tam, gdzie wchodzi, a nie w innym miejscu organizmu, to i jest taka propozycja. Są małpy – makaki tajwańskie, które zajadają się łupinkami, a samo ziarno wypluwają. Nie mam tylko pojęcia, kto to zbiera i jak tłumaczy swoim gościom, co piją, a z tego co wiem, ci jeszcze potrafią naprawdę słono za taką przyjemność zapłacić…
A którą z kaw wybrałby sam profesor, gdyby miał ją wypić?
– Z racji ornitologicznych pasji, zdecydowałbym się na taką znaną z Brazylii pod nazwą Jacu Bird Coffee – uśmiecha się Piotr Tryjanowski. – Bo ta kawa naprawdę to efekt współpracy z ptakami, z gatunku penelopa ciemnonoga, szerzej znana właśnie jako jacu. Jej powstanie jest związane z fantastyczną historią, gdy początkowo ptaki zajadające się owocami kawowca uchodziły za niezwykłe szkodniki. Wybierały najlepsze owoce, ale ziarna przechodziły praktycznie nienaruszone przez ich przewód pokarmowy. Ponoć tracą nieco goryczki, przez co kawa Jacu ma charakterystyczny, delikatny smak. No i sporo kosztuje, ale to także efekt czasu poszukiwania ptasich odchodów i ręcznej ich obróbki.
Warto jednak wiedzieć, że kawowe plantacje mają naprawdę istotny i niestety negatywny wpływ na środowisko. Na szczęście siła ruchu konsumenckiego, wpływa na dokonywanie pewnych zmian. Obecnie coraz popularniejsze jest uprawianie „kawy w cieniu”. Ma ona mniejsze plonowanie, natomiast jest zdecydowanie bardziej przyjazna dla ptaków i płazów, a jako rekompensatę takie plantacje otrzymują specjalne certyfikaty, dostrzegane przez konsumentów na całym świecie.
– To naprawdę „bird friendly” podejście – podsumowuje prof. Tryjanowski. – I chętnie sam taką kawę kupowałbym w Polsce.
UPP
Zgłoś naruszenie/Błąd
Pozytywnie
Neutralnie 
Negatywnie
Lubię to!
Super
Ekscytujący 
Ciekawy
Smieszny
Smutny
Wściekły
Przerażony
Szokujący
Wzruszający
Rozczarowany
Zaskoczony
Prawda
Manipulacja
Fake news
Oryginalne źródło ZOBACZ
Dodaj kanał RSS
Musisz być zalogowanym aby zaproponować nowy kanal RSS