W ocenie kontrolerów, niezbędne jest niezwłoczne przeprowadzenie rzetelnej analizy kosztów i korzyści, zarówno tych ekonomicznych, jak i społecznych.
Opóźnienia już na starcie
CPK to jedna ze sztandarowych inwestycji, zapowiedzianych przez rząd PiS. Na to być gigantyczny port lotniczy, zlokalizowany w Baranowie – ponad 40 km od Warszawy w kierunku Łodzi. Oprócz wybudowania samego lotniska, konieczne jest połączenie go z większymi miastami drogami i torami szybkiego ruchu.
Autorzy raportu NIK zauważają, że harmonogram realizacji CPK od początku miał ogólnikowy charakter i wskazywał niemożliwe do dotrzymania terminy realizacji poszczególnych zadań. „W wyniku nierzetelnego planowania etapu przygotowawczego w Koncepcji CPK, poszczególne zadania zostały zrealizowane z opóźnieniem – sięgającym nawet 2,5 roku – w stosunku do przyjętych założeń” – czytamy w raporcie.
NIK zwraca uwagę, że przedłużające się prace nad projektem Programu wieloletniego dotyczyły jedynie lat 2020-2023. Harmonogramy realizacji i budżety poszczególnych przedsięwzięć ma zawierać Dokument Wdrażający, który do tej pory nie został przyjęty. „W efekcie brak jest pełnego harmonogramu rzeczowo-finansowego Programu CPK” – napisano w raporcie NIK.
Niedokładne szacunki wydatków
W koncepcji CPK określono, że łączne koszty rozbudowy sieci kolejowej o nowe odcinki związane z budową infrastruktury na potrzeby CPK przewidziane na lata 2020-2030 wynosić będą 35–40 mld zł. NIK wskazuje, że te szacunki są bardzo niedokładne. Tym bardziej, żeby były wykonywane w zupełnie innych warunkach. „Przy obecnej inflacji i wzroście kosztów pracy, a także cen materiałów budowlanych, szacunkowe koszty rozbudowy krajowej sieci kolejowej mogą już być nieaktualne” – twierdzą kontrolerzy.
Jeszcze bardziej niejasne jest określenie, ile będą kosztowały inwestycje drogowe związane z CPK, bo spółka powołana do budowy lotniska rozbudową dróg praktycznie się nie zajmuje. NIK ujawnia: „Do dnia zakończenia kontroli w CPK sp. z o.o. nie został utworzony Podprogram odpowiadający komponentowi drogowemu, a wszystkie inwestycje dotyczące sieci drogowej, związane z budową CPK, są realizowane samodzielnie przez GDDKiA. Działania CPK sp. z o.o. dotyczące drogowych inwestycji towarzyszących, ograniczają się do uzgodnień z GDDKiA oraz wymiany informacji o dwóch realizowanych inwestycjach potrzebnych do funkcjonowania przyszłego portu lotniczego tj. poszerzenie autostrady A2 na odcinku węzeł Łódź Północ – węzeł Konotopa (planowane do końca 2025 r.) oraz budowa drogi ekspresowej S10 wraz z budową Obwodnicy Aglomeracji Warszawskiej”.
Czytaj też: Centralny Port Komunikacyjny. Nie wiadomo gdzie i kiedy powstanie, ale już zmienia pomysł na biznes
W CPK rośnie zatrudnienie, a prace zleca się na zewnątrz
Z raportu NIK wynika, że do końca 2020 r. na CPK wydano już ok. 96,5 mln zł, mimo że nic nie zostało wybudowane. Same koszty obsługi pełnomocnika zarządu ds. CPK, którym obecnie jest Marcin Horała wyniosły 4,3 mln zł.
„W samym 2020 r. CPK sp. z o.o. wydała 57,9 mln zł na realizację powierzonych jej zadań w ramach Komponentów Lotniskowego i Kolejowego (65 proc. planu finansowego po aktualizacji). Dotyczyły one wydatków HR (43,6 mln zł), funkcjonowania biura (4 mln zł), IT (4,7 mln zł), zakupu usług prawnych (0,4 mln zł), doradztwa (1,9 mln zł), podróży służbowych i reprezentacji (0,4 mln zł), usług marketingowych i PR (2,3 mln zł)”.
W 2020 r. spółka CPK zatrudniała 255 osób. Najwięcej, bo aż 108 osób było zatrudnionych w pionach dyrektora wykonawczego, finansowym, komunikacji i PR oraz prezesa zarządu. Dla porównania, w „Komponencie Lotniskowym” pracowało 41 osób, w „Komponencie Kolejowym” – 59, w „Komponencie Nieruchomości” – 22, a w Komponencie Strategia i Rozwój – 25 osób. Do końca 2021 r. spółka planowała zwiększyć zatrudnienie do 587 osób.
„NIK wskazuje, że realizacja powyższego planu oznaczałaby ponad dwukrotne zwiększenie zatrudnienia w komórkach merytorycznych, przy równoczesnych planach zlecania licznych prac i usług podmiotom zewnętrznym. W opinii NIK, stan zatrudnienia powinien wynikać z rzetelnej analizy potrzeb w zakresie zasobów ludzkich oraz zidentyfikowania wszystkich planowanych zadań pod względem sposobu ich wykonania (zasoby własne spółki czy zlecenie usług zewnętrznym podmiotom). Brak takiej analizy może powodować nieuzasadniony wzrost kosztów wynikający z dublowania niektórych zadań oraz nadmiernego zatrudnienia w sytuacji zlecania usług podmiotom zewnętrznym. Przykładem takiego ryzyka jest zamówienie usługi tzw. Integratora za szacowaną kwotę 92 mln zł. Zadaniem Integratora będzie wspieranie CPK sp. z o.o. w zarządzaniu Podprogramem w ramach komponentu lotniczego, a jednocześnie zakłada się wzrost zatrudnienia w spółce w tym komponencie o 91 osób” – zauważają kontrolerzy.
CPK ryzykowną inwestycją
Kontrolerzy NIK wskazali ryzyka, na jakie narażona jest inwestycja budowy CPK:
- ryzyko niezapewnienia finansowania w przyszłości części przedsięwzięć zaplanowanych w dalszych etapach inwestycji (ze względu na nieopracowanie planu finansowego Programu CPK, który wskazałby źródła finansowania wszystkich przedsięwzięć w całym okresie realizacji inwestycji);
- ryzyko nieuzasadnionego wzrostu kosztów finansowania zadań w zakresie zarządzania projektami (związane z planowaniem jednocześnie istotnego wzrostu stanu zatrudnienia w CPK sp. z o.o. oraz zatrudnienia doradcy zewnętrznego);
- wysokie prawdopodobieństwo nieukończenia budowy w wyznaczonym w Koncepcji CPK terminie, czyli do końca 2027 r. (ze względu na obecny stan zaawansowania odbiegający od wskazanych tam terminów).
NIK zwraca też uwagę, że zapaść na rynku lotniczym spowodowana pandemią może sprawić, że zabraknie pasażerów, żeby inwestycja zaczęła się w miarę szybko zwracać.
Czytaj też: Rolnicy z Baranowa nie chcą oddawać ziemi pod lotnisko. Czy warto w ogóle budować Centralny Port Komunikacyjny?
Zgłoś naruszenie/Błąd
Pozytywnie
Neutralnie 
Negatywnie
Lubię to!
Super
Ekscytujący 
Ciekawy
Smieszny
Smutny
Wściekły
Przerażony
Szokujący
Wzruszający
Rozczarowany
Zaskoczony
Prawda
Manipulacja
Fake news
Oryginalne źródło ZOBACZ
Dodaj kanał RSS
Musisz być zalogowanym aby zaproponować nowy kanal RSS