A A+ A++

Dla ludzi, którzy bardziej zgłębili temat ptasich obserwacji, w pewnym momencie przychodzi czas na duże mewy. Często bardzo do siebie podobne ptaki sprawiają kłopot wielu obserwatorom, albo ciekawe gatunki są po prostu nie zauważane w ogromnych, niekiedy liczących tysiące ptaków stadach mew, gdzie na pierwszy rzut oka wszystkie osobniki wyglądają tak samo. Otóż okazuje się, że takim grupom warto poświęcić nieco więcej czasu, bowiem można w nich znaleźć naprawdę interesujące okazy. Przybliżę Wam zatem krótką charakterystykę kilku gatunków mew, jakie można spotkać w naszym kraju.

Mewy, fot. shutterstock
  1. Dlaczego mewy?
  2. Mewa srebrzysta (Larus argentatus)
  3. Mewa białogłowa (Larus cachinnans)
  4. Mewa żółtonoga (Larus fuscus)
  5. Mewa romańska (Larus michahellis)

Dlaczego mewy?

Mewy (Larinae) to podrodzina ptaków zaliczana do rodziny mewowatych (Laridae). Najmniejsze gatunki osiągają masę ciała w granicach 100 g, natomiast te większe nawet kilka kilogramów. Tym razem zajmiemy się tymi większymi ptakami, ponieważ rodzaj Larus reprezentują fizycznie stosunkowo duże ptaki. Kojarzą nam się one przede wszystkim z morzem, ze zbiornikami wodnymi lub dużymi rzekami. Można je spotkać jednak tak naprawdę wszędzie. W miastach, na wsiach, na polach uprawnych, wysypiskach odpadów. Z biegiem czasu stały się nieodłącznym elementem krajobrazu rolniczego. Duże ilości tych ptaków gromadzą się na zaoranych polach, gdzie poszukują odpowiedniego dla siebie pokarmu, a ich dieta jest zróżnicowana. Zjadają ryby, skorupiaki, ptaki, gryzonie, owady, czasami także wyrzucane przez nas resztki. Dzięki swojej wszechstronności oraz umiejętnościom dostosowania się do zastanych warunków, zadomowiły się wszędzie tam, gdzie tylko było to dla nich możliwe. Mewy są na tyle ciekawą grupą zwierząt, że istnieje wokół nich ruch ornitologów „Gull research organisation” z całego świata, którzy zajmują się badaniami tych ptaków. A sprawdzać i poznawać jest co, bo świat mew należy do tych bardzo zawiłych, pokrętnych o ścieżkach wydających się ślepymi uliczkami, do których jednak po pewnym czasie ktoś dobudowuje kolejne kilometry.

Mewa srebrzysta (Larus argentatus)

Mewa srebrzysta jest gatunkiem tworzącym obecnie dwa podgatunki – nominatywny argentatus oraz argenteus, zamieszkujący zachodnie rubieże Europy. Jeszcze do niedawna w obrębie tego gatunku wyróżniano bardzo wiele podgatunków, te jednak z czasem okazały się odrębnymi gatunkami. Może ważyć 1-1,5 kg i osiąga długość ciała do ok. 60-70 cm, a rozpiętość skrzydeł 130-150 cm. Osobniki dorosłe mają białą głowę, pierś i brzuch oraz ogon, jasnoszary płaszcz, końcówki skrzydeł czarne z białymi plamkami, a także żółty dziób z czerwoną plamką na żuchwie. Nogi różowe, cieliste lub żółte. Ptaki z podgatunku L. a. argenteus są nieco jaśniejsze. Upierzenie ptaków młodszych posiada całe mnóstwo wariacji, nad którymi warto się pochylić nieco dłużej. Zacznijmy od najmłodszych osobników w pierwszym roku swojego życia. Mewy są jasnobrązowe, mają brązowe ciapki na grzbiecie przeplecione białymi plamkami, jaśniejszy brzuch, wokół oka ciemną plamkę, różowocieliste nogi, dziób czarny a u nasady różowawy lub cielisty. Z wiekiem głowa zaczyna jaśnieć, tak samo jak tęczówka (z brązowej staje się zółta). Na płaszczu pojawia się więcej jasnoszarych piór subtelnie wypierających dotychczasowo białobrązowe. Dziób także staje się coraz jaśniejszy – czarny ustępuje na rzecz różowego. W trzecim roku kalendarzowym widać największą zmianę, plecy oraz pokrywy skrzydłowe Igo rzędu stają się jasnoszare, natomiast pokrywy II-go i III-go rzędu oraz lotki nadal mają białobrązowe pióra. Brzuch biały, szyja brązowo strychowana, głowa za okiem na wysokości potylicy również. Dziób cielisty z czarną obwódką na końcu. Ptaki w czwartym roku życia mają już niemal cały jasnoszary płaszcz, białą głowę oraz szyję, cieliste nogi, żółty dziób z czerwoną plamką na końcu żuchwy. Zimą dorosłe osobniki mają brązowe strychowanie na głowie.

Mewy srebrzyste, fot. shutterstock

Mewa białogłowa (Larus cachinnans)

Mewa białogłowa była do niedawna uważana za jeden z podgatunków mewy srebrzystej. Osiąga podobne wymiary ciała jak mewa srebrzysta, ma także jasnoszary płaszcz, białą głowę, szyję oraz brzuch. Na końcach skrzydeł czarne pióra z białymi plamkami, nogi żółte, tak samo tęczówka. Opis znany, prawda?

Bardzo podobny do tego powyższego, czyż nie? Jak najbardziej. Jak zatem odróżnić tę mewę od srebrzystej? Otóż trzeba spojrzeć na głowę. Głowa mewy srebrzystej jest okrągła z wysokim czołem, natomiast białogłowej podłużna, wyciągnięta, smukła. Wbrew pozorom ta cecha jest zauważalna, trzeba jednak dokładnie przyglądać się ptakom. Natomiast analogicznie, także w tym przypadku, młodsze ptaki mają bardzo różnorodne ubarwienie upierzenia, które z czasem przekształca się w to docelowe, jakie obserwujemy u ptaków dorosłych. Ale zanim to się stanie warto zwrócić uwagę na kilka szczegółów. Po pierwsze miejmy na uwadze, że młodociane osobniki wyglądają bardzo podobnie do mew srebrzystych. Jednak płaszcz jest jaśniejszy, głowa biała, brzuch także. Dziób cały czarny. W trzecim roku życia, płaszcz jest nieco ciemniejszy niż u mewy srebrzystej, na pokrywach Igo rzędu widoczne brązowe strychowanie, którego jednak jest wyraźnie mniej niż u młodszych ptaków, na głowie i szyi ciemnobrązowe plamki, natomiast dziób cielisty lub różowawy z czarnożółtą obwódką na końcu dzioba. Później już ptaki mają dorosłe upierzenie. Zimą z kolei ich głowa jest cała biała, bez brązowych plamek w przeciwieństwie do mewy srebrzystej.

Mewa żółtonoga (Larus fuscus)

Także i mewa żółtonoga jeszcze do niedawna była uznawana za podgatunek mewy srebrzystej, jest jednak od niej zupełnie różna. Dużo mniejsza, ale nieco większa od mewy śmieszki, w zależności od podgatunku może mieć ciemny lub popielaty płaszcz. Granatowy płaszcz to domena podgatunku L. f. fuscus – nominatywnego, natomiast jaśniejszy ma L. f. graellsii nazywana również „mewą brytyjską”, ze względu na obszar występowania. Zacznijmy jednak od osobników pierwszorocznych. Te wykazują pewne różnice w zależności od reprezentowanego podgatunku, tzn. jeśli patrzymy na przedstawiciela L. f. fuscus to owszem jest cały brązowy z jasnymi plamkami, ale już z kolei głowę oraz brzuch ma wyraźnie jaśniejszą, oczywiście pokrytą brązowym strychowaniem. Podgatunek L. f. intermedius z kolei wyróżnia się ciemnobrązowym upierzeniem w porównaniu do pozostałych przedstawicieli swojego gatunku. Głowa brązowa, szyja, pierś oraz brzuch także. Natomiast L. f. graellsii stanowi pomost pomiędzy „fuscusem” a „intermediusem”. Głowę ma wyraźnie jaśniejszą od tego drugiego, ale ciemniejszą niż „fuscus”, dziób czarny, i co charakterystyczne za okiem ciemniejszą kępkę piór. Rozróżnianie tych ptaków w praktyce terenowej często zdaje się być niemożliwe, chociażby ze względu na warunki świetlne. Warto zrobić zdjęcie problematycznym ptakom, a następnie analizować je w domu korzystając z dobrodziejstw podręczników.

Mewa romańska, fot. shutterstock

Mewa romańska (Larus michahellis)

Mewa romańska z kolei jeszcze dawno była podgatunkiem mewy żółtonogiej, chociaż niektórzy badacze zaliczali ją do mewy srebrzystej, a potem białogłowej. Na ten moment stanowi oddzielny gatunek. W Polsce nie jest pospolitą mewą i można ją zaobserwować w stadach koczujących ptaków. Częstymi są obserwacje gatunku pochodzące z wysypisk śmieci, dolin rzecznych czy tam zbiorników wodnych lub portów rybackich. Osobniki młodociane są bardzo podobne do wcześniej opisanych gatunków. Owszem różnice są, ale na tyle subtelne, że wymaga to oddzielnego omówienia. Skupmy się zatem na osobnikach dorosłych oraz jego różnych szatach – godowej oraz spoczynkowej. Płaszcz tej mewy jest jaśniejszy niż srebrzystej czy białogłowej, dziób żółty masywny z dużą czerwoną plamką na żuchwie. Nogi jaskrawożółte, natomiast końcówki lotek na złożonym skrzydle są czarne z małymi białymi plamkami, których jest zdecydowanie mniej niż u dwóch wspomnianych mew. Pewne osobniki nie mają białych plam na lotkach. Oko z żółtą tęczówką, a zimą wokół niego kilka ciemniejszych piór.

Rozróżnianie mew z rodzaju Larus to naprawdę wspaniała zabawa, która może przysłużyć się nauce. Ptaki te są namacalnym przykładem postępującej ewolucji, ale także pokazują tempo zachodzenia tego procesu. Wyodrębnianie gatunków następuje powoli, my możemy tylko obserwować symptomy tych zmian, a te niekiedy są bardzo, bardzo, bardzo subtelne. Mewy nadal będą się różnicować, z każdym rokiem coraz bardziej.

Ekologia.pl (Kacper Kowalczyk)

Bibliografia

  1. Faber M., Neubauer G., Betleja J., Gębski P., Iciek T., Kajzer Z., Ławicki Ł., Meissner W., Orłowski G., Sidelnik M., Wiehle D., Winiecki J. 2009.; “Mewy żółtonogie zimujące w Polsce – galeria zdjęć. ”; data dostępu: 2020-10-04
  2. Neubauer G., Faber M., Betleja J., Gębski P., Iciek T., Kajzer Z., Ławicki Ł., Meissner W., Orłowski G., Sidelnik M., Wiehle D., Winiecki J. 2009. ; “Zimowanie mewy żółtonogiej Larus fuscus w Polsce w latach 1996-2009”; Notatki Ornitologiczne 2009, 50: 194–205;
  3. “http://gull-research.org/”; data dostępu: 2020-10-04
  4. “http://www.clanga.com/index.php/gallery/show_by_birdname/Ptaki%20pospolite/mewa+roma%F1ska”; data dostępu: 2020-10-04
Oryginalne źródło: ZOBACZ
0
Udostępnij na fb
Udostępnij na twitter
Udostępnij na WhatsApp

Oryginalne źródło ZOBACZ

Subskrybuj
Powiadom o

Dodaj kanał RSS

Musisz być zalogowanym aby zaproponować nowy kanal RSS

Dodaj kanał RSS
0 komentarzy
Informacje zwrotne w treści
Wyświetl wszystkie komentarze
Poprzedni artykułPłynęli z Aleksandrem Dobą po Bzurze
Następny artykułKoronawirus wśród pracowników Teatru Wielkiego i Filharmonii. Które wydarzenia odwołane?