Mateusz mówi, że tych obrazów z lasu już nie odzobaczy. A chciałby, bo ma dopiero 16 lat i powinien cieszyć się końcówką dzieciństwa. Ale jak ma to robić, gdy w nocy widzi twarz 3-letniego chłopca – całą w błocie i z oczami pełnymi strachu. Podaje zziębniętemu dziecku sucharek, a ono go tak łapczywie pochłania, jakby nie jadło od tygodni. Takie maluchy nasłuchują w lesie każdego szmeru. Już nawet nie płaczą, bo boją się, że przyciągną uwagę służb granicznych.
Jeszcze przed dwoma laty las w Hajnówce kojarzył mu się z wycieczkami na grzyby i widokiem żubrów przystających pomiędzy drzewami. Później zaczęły go rozjeżdżać rosomaki i wozy wojskowe. Wylano tam asfalt i wzniesiono metalowy płot. – Wydaje mi się, że już nigdy nie zobaczę w nim piękna przyrody, tylko zawsze będę tam widział brutalność strażników i ból uchodźców. Będę pamiętał, ile ten las pokonał ludzkiego życia – mówi Mateusz Rybak.
Aby zobrazować tę brutalność, pokazuje zdjęcie chłopaka z Sudanu, którego nogi są pokryte siniakami. Miał zostać pobity przez polskich pograniczników i wypchnięty do Białorusi. Mateusz widział też pogryzione ciała uchodźców, na których służby Łukaszenki spuściły psy. Do tego dochodzą opowieści o gwałtach, jakich dopuścili się Białorusini na migrantkach. O wodzie wylewanej na ziemię w odpowiedzi na błagania: “Dajcie nam pić”.
Gdy ostatnio wybrał się z mamą na “Zieloną granicę” Agnieszki Holland, zobaczył w tym filmie także swoją historię. Tę, którą przeżywa od dwóch lat. – To takie lustro, w którym wszyscy możemy się przejrzeć. Ale wielu chce je zbić, byle tylko w nim się nie zobaczyć – ocenia mój rozmówca.
“Biały do kraju, czarny do lasu”
Zaczęło się latem 2021 roku, gdy na polsko-białoruskim pograniczu wybuchł kryzys humanitarny. 14-letni Mateusz usłyszał wtedy od rządzących i ich propagandystów, że granicę szturmują terroryści. – Chciałem sprawdzić na własne oczy, czy tak jest. Poszedłem więc z rodzicami i aktywistą Grupy Granica do lasu w naszej Hajnówce – wspomina.
Pierwszego dnia na nikogo tam nie trafili, choć czuli dym z dogasających ognisk. Gdy wrócili do lasu dzień później, spotkali już grupę mężczyzn. Przy ogniu stał 11-letni chłopiec, jego starszy o sześć lat brat oraz ojciec. W oddali pozostawało jeszcze siedem osób. Byli spragnieni, dlatego Mateusz podał im wodę i zobaczył na ich twarzach wdzięczność. Po krótkiej rozmowie okazało się, że mieli mało jedzenia. Aktywista z Grupy Granica poszedł więc do sklepu po prowiant, ale też śpiwory i kalosze. – Byli uszczęśliwieni, gdy dostali te rzeczy. Ale też dlatego, że nie zawiedliśmy. Mogliśmy ich przecież zostawić albo donieść na nich służbom. Zobaczyłem, że propaganda rządu i TVP nie ma nic wspólnego z rzeczywistością. Widziała w tych ludziach żywą broń, a oni byli ofiarami – mówi.
W kolejnych dniach dominowało u niego zdziwienie. Stawał naprzeciwko ludzi z Syrii, którzy uciekali przed eksplozjami bomb i brutalnymi zamachami ISIS. Przebyli tysiące kilometrów i prosili go o wodę. – A przecież dotarli do rozwiniętego kraju, dla którego taka pomoc nie jest żadnym problemem. To Polska powinna tych ludzi napoić i nakarmić, a nie ja. Nie dość, że robię to za nią, to jeszcze muszę być cicho w lesie, żeby nie ściągnąć na uchodźców uwagi polskich służb. Ludzie proszą: “Pomóż nam, bo u nas w kraju trwa wojna”. A ja mogę dać im wodę, batona i tyle. Na więcej prawo w moim kraju mi nie pozwala. Absurd – podkreśla.
Na tym zdziwienia Mateusza się nie skończyły. Po Syryjczykach do polskiego lasu przybyli Irakijczycy i Sudańczycy. Gdzie ich kraje, a gdzie nasz – zdumiewał się chłopak. – To przecież tyle tysięcy kilometrów, a skutki konfliktów w ich ojczyznach widać w naszym lesie! Tyle że mało kto chce to zauważyć. Gdy zacząłem patrzeć w oczy uchodźców, zdziwiłem się, w jakim kraju żyję. Dowiedziałem się, że jest bardzo rasistowski. Ukraińcom pomagamy i dobrze. Ale jeśli ktoś ma ciemniejszy kolor skóry, to go zostawiamy. Biały do kraju, czarny do lasu – stwierdza 16-latek.
“Dziecko woła przez las moje imię”
Latem Mateusz Rybak rezygnuje z wakacyjnych wyjazdów, by pomagać uchodźcom. Bywa, że do lasu chodzi dzień w dzień. Teraz ma szkołę, więc może to robić “tylko” parę razy w tygodniu. Do plecaka pakuje butelki z wodą, batony, suchary, paszteciki, czekolady, daktyle, po czym razem z innymi aktywistami przedziera się przez krzaki i lasy w Hajnówce.
Czasem uchodźcy na ich widok uciekają. Mateusz goni ich kilkaset metrów, wołając po angielsku, że niesie pomoc humanitarną. Gdy już rozpoznają w nim przyjaźnie nastawionego chłopca, a nie pogranicznika, uspokajają oddech. – Widząc, że targam dla nich plecak z jedzeniem, niekiedy płaczą i tulą się do mnie. Chcą się odwdzięczyć, zapraszają do wspólnego jedzenia. Nie będę żarł tego, co przyniosłem, więc wyciągam z kieszeni swój batonik i siadamy razem. Na chwilę są uszczęśliwieni – opowiada.
Bywa, że mają poranione stopy, skręcone i obrzęknięte kostki, stłuczone kolana. Wyciąga wtedy z plecaka bandaże, nożyczki do ubrań, żele i płyny dezynfekujące, po czym ich opatruje.
Najgorsze jednak są rozstania. Bo pomaga, jak umie, a później rzuca: “Muszę iść, powodzenia!”. Zostawia ich w lesie nocą i czasem w środku zimy, by wrócić do ciepłego domu. Do niedawna w takich chwilach słyszał głosy dzieciaków, które wołały za nim przez las: “Mateusz!”. – Teraz tych maluchów nie ma, bo zatrzymał je mur na granicy, ale wcześniej było ich wiele. Od noworodków, przez pięciolatki, aż po moich rówieśników. Powinni być w domach, chodzić do przedszkola albo do szkoły jak ja. A musiały chować się po lesie, żeby przetrwać – tłumaczy.
Wołały za nim przez las, bo – jak domyśla się chłopak – widocznie dał im chwilowe poczucie bezpieczeństwa. Nie doniósł na nich, tylko nakarmił i przytulił. Jedno z nich chowało się pod jego kurtką, jakby na moment chciało stać się niewidzialne. By mogło pójść z nim do domu. – Ale niestety mamy takie prawo, że nie mogłem go zabrać. Porusza mnie to. Bo niby żyjemy w XXI wieku, a pomoc dziecku o innym kolorze skóry jest uznawana za zło. Nie mogę się do tego przyzwyczaić – przyznaje mój rozmówca.
W wieku 14 lat został nazwany “agentem Putina”
Gdy Mateusz zaczął pomagać uchodźcom w lesie, dowiedział się, że jest “agentem Putina” i “wysłannikiem Łukaszenki”. Słyszał to polityków obozu rządzącego, czytał w wiadomościach od hejterów, ale – co bardziej dotkliwe – mówili mu to również koledzy z podstawówki. Jako 14-letni “współpracownik Kremla” stracił kumpli. Skończyły się wspólne przejażdżki rowerami po Hajnówce. Został mu tylko las.
– Słyszę od rówieśników: “A po co pchasz się do pomocy ciapakom?”, “Dlaczego chodzisz do tych śmierdzieli?”, “Po cholerę zajmujesz się brudasami z lasu?”. Powtarzają rasistowskie teksty po dorosłych. W podstawówce nauczycielka mówiła do mnie, że ludzie z lasu nas zgwałcą, obrzucą kamieniami, bo to terroryści i żywa broń Łukaszenki. Wszystko to pochodzi z propagandy rządowej. Ale gdyby rasizmu nie było w Polsce, to takich tekstów nikt by nie podchwytywał. Ludzie poszliby jak ja do lasu i szybko by sprawdzili, że propagandowa szczujnia jest odklejona od rzeczywistości. Że nic, co mówi o uchodźcach, nie jest prawdą. Bo nie terrorystów tam widać, ale np. trzymiesięczne niemowlę, które nie ma mleka. Albo ciężarną kobietę, która trzyma się za brzuch, skręca się z bólu, jest w złym stanie i trzeba szybko wezwać do niej pomoc – podkreśla.
A jak ktoś nie może pójść do lasu, to – zdaniem Mateusza – powinien chociaż zobaczyć nowy film Agnieszki Holland. – To prawdziwy obraz tego, co dzieje się na granicy od dwóch lat. Nie tylko tego, co złe. W filmie są pokazani strażnicy, którzy pomagają uchodźcom, dając im np. batony. Bo i tacy są po polskiej stronie. Ale są też ci, którzy szarpią, biją i wypychają bezbronnych ludzi do Białorusi – mówi.
Na początku Mateusz dziwił się tym kontrastom, teraz już mu spowszedniały. Ale zdumienie wróciło, gdy niedawno usłyszał o aferze wizowej. Przypomnijmy, od początku września polskie media i politycy opozycji informują, że za łapówki i bez weryfikacji mogło trafić do Polski nawet kilkaset tysięcy osób z Azji i Afryki. – Rząd mówił, że uchodźcy z tych regionów to terroryści, a jednocześnie wpuszczał ich do Polski za 4-5 tys. dolarów. Czyli nie chcemy ludzi z lasu, ale ściągamy takich samych, bo płacą. Jeden jest terrorystą, bo nie ma pieniędzy, a drugi nim nie jest, bo ma kasę. Władzy nie obchodzą łzy dzieci z lasu, których rodzice są bez grosza – ocenia 16-latek.
Po filmie Holland “ciapaci” stali się ludźmi
Agnieszka Rybak czuje dumę z tego, że jej syn zaangażował się w pomoc uchodźcom. Ale widzi też falę hejtu, która na niego spada. – Jestem nią przerażona. Ludziom nie podoba się to, że Mateusz chodzi do lasu i karmi tam potrzebujących. Niektórzy dorośli mówią, że zniszczą nas jako rodzinę. Jego rówieśnicy grożą, że połamią mu nogi. Nie daje po sobie poznać, że go to dotyka, ale widzę, z czym musi mierzyć się na co dzień – wyznaje.
Jak dodaje, absurdalne jest to, że ludzie nazywają 16-latka “wysłannikiem Putina”. I to tylko dlatego, że robi, co mu sumienie podpowiada. – Rozumiem, że boją się obcych z innych kultur, ale to jeszcze nie znaczy, że mogą obrażać moje dziecko – podkreśla.
Gdy oboje byli na premierze “Zielonej granicy” w Białymstoku, grupa chuliganów z wicemarszałkiem województwa podlaskiego próbowała zakłócić pokaz filmu. Ale nie na tym Agnieszka Rybak się skupiła, tylko na “światełku w tunelu”. – Widziałam tam przeciwników pomagania uchodźcom i hejterów Mateusza. Wiem, że nimi są, bo znam ich z widzenia. Pisali w internecie, że nie warto iść na ten film, bo to propaganda. Mimo to poszli i wyglądali na takich, którym “Zielona granica” dała do myślenia. Jeden z tych ludzi zmienił nawet sposób mówienia o uchodźcach. Nie nazywał ich już “brudasami” czy “ciapatymi”, tylko ludźmi. Więc coś ten film im dał. Może to jakaś nadzieja? – podsumowuje moja rozmówczyni.
Napisz do autora: [email protected]
Zgłoś naruszenie/Błąd
Pozytywnie
Neutralnie 
Negatywnie
Lubię to!
Super
Ekscytujący 
Ciekawy
Smieszny
Smutny
Wściekły
Przerażony
Szokujący
Wzruszający
Rozczarowany
Zaskoczony
Prawda
Manipulacja
Fake news
Oryginalne źródło ZOBACZ
Dodaj kanał RSS
Musisz być zalogowanym aby zaproponować nowy kanal RSS