Kiedy w październiku roku 1800, Hiszpania zawarła z Francją, rządzoną już przez Napoleona, tzw. drugi traktat w San Ildefonso, został on przyjęty w Hiszpanii z mieszanymi uczuciami. Hiszpański premier Manuel Godoy negocjował jego postanowienia z przedstawicielem Napoleona, Louisem Berthierem, ale formalnie odpowiadał za niego jeszcze poprzedni minister, Mariano Urquijo[1] Dzięki traktatowi do Francji powróciła amerykańska Luizjana, z czego tak naprawdę Francuzi powinni się cieszyć, ale… no właśnie, ale…
Hiszpanie dostali kiedyś Luizjanę jako rekompensatę za utraconą na rzecz Anglików Florydę. Kiedy Floryda wróciła do Hiszpanii w 1783 roku w ramach traktatu wersalskiego, teoretycznie Hiszpania powinna już wtedy zwrócić Luizjanę Francji, lecz nie zwróciła, bo nawet nikt o to nie prosił, bo wtedy rządził jeszcze mądry król Karol III Burbon. Przekazanie Luizjany Francji uważa się za jeden z największych w historii aktów samo zubożenia,[2] za błąd polityczny hiszpańskiego króla, Karola IV, czyli praktycznie Godoya, co tylko gruntowało opinię Napoleona o niskiej wartości hiszpańskiej ekipy rządzącej. Jak do tego doszło?
Francja utraciła Luizjanę w wyniku wojny siedmioletniej na rzecz Anglii, która przekazała ją Hiszpanii jako rekompensatę za Florydę. Kiedy Luizjana powróciła do Francji w ramach traktatu z San Ildefonso, Francja zobowiązała się wtedy m.in. do nieprzekazywania Luizjany żadnemu z państw trzecich. Już w momencie ponownego przejmowania Luizjany zastanawiano się, czy od przybytku głowa nie boli i rozważano natychmiastową sprzedaż. Byłoby to jednak sprzeczne z traktatem. Tymczasem Napoleonowi nie poszło najlepiej na San Domingo i pomału porzucał ideę odbudowy francuskiego imperium kolonialnego w Nowym Świecie. Przede wszystkim brakowało mu floty, która mogłaby zagwarantować bezpieczeństwo dróg komunikacyjnych, a także transport towarów, wojska i osadników. Co zrobić z takim wielkim terytorium? Porzucić, sprzedać? Jedynym możliwym nabywcą były Stany Zjednoczone, choć terenami tymi mogła być także zainteresowana Anglia, nie prowadząca w tym momencie wojny z Francją.
Cóż, Hiszpania Karola IV zwracała Luizjanę Francji bez żalu, praktycznie nie mając środków na zagospodarowanie tego terytorium w środku kontynentu. Obejmowało ono obszar o powierzchni 2144476 km², stanowiące 23,3% dzisiejszej powierzchni USA i rozciągało się od Appalachów do Gór Skalistych i od dzisiejszej granicy kanadyjskiej do Zatoki Meksykańskiej, z rzeką Missisipi o długości 800 mil i miastem Nowy Orlean. Mieszkało tam około 30 000 osadników francuskich, wśród których znaczny procent stanowili byli zesłańcy, a Hiszpanów było tam raczej niewielu, poza misjonarzami.
I co można zrobić teraz? No właśnie! I teraz z kolei Francuzi popełnili jeszcze większy błąd niż Hiszpanie! Czyżby Francuzom nie zależało na koloniach? Z Luizjaną były jednak kłopoty jeszcze za czasów Ludwika XIV. Początkowo administrował nią z Paryża Antoine Crozat, szef Kompanii Wschodnioindyjskiej, który zainwestował tam 20 milionów liwrów, tworząc Kompanię do Handlu z Luizjaną.[3] Później zajął się nią Szkot w służbie francuskiej, John Law, autor książki „Money and trade”, twórca francuskiego Banku Królewskiego i zwolennik wprowadzenia do obiegu banknotów i akcji, w sumie spekulant i fantasta, który ostatecznie doprowadził państwo francuskie do stanu niemal bankructwa. Przez pewien czas Kompania do Handlu z Luizjaną prosperowała doskonale, ale po krachu Banku Królewskiego i utracie wartości akcji Luizjany, a potem ucieczce Lawa w roku 1720 zainteresowanie Luizjaną wygasło i stała się obciążeniem, a nie źródłem zysków. Po wojnie siedmioletniej Luizjana trafiła do Hiszpanii, no a teraz wracała jak bumerang. I teraz należało coś z nią zrobić, a najlepiej pozbyć się jej! Pod ręką nie było jednak żadnego „traktatu” w ramach którego można by przehandlować ten bezużyteczny, jak się wydawało, teren, który generuje tylko straty dla państwa.
Oczywiście rozważano także możliwość zagospodarowania Luizjany. Dla uściślenia – to co wtedy nazywano Luizjaną, obejmowało o wiele większy teren niż dzisiejszy stan Luizjana. Terytorium to, jak już napisaliśmy wyżej, leżało w środku kontynentu północnoamerykańskiego, granicząc od zachodu z posiadłościami hiszpańskimi, na wschodzie ze Stanami Zjednoczonymi, a na północy z angielską Kanadą, która kiedyś była francuska… Ta wspólna francusko-angielska granica w Ameryce Północnej mogłaby stać się niebawem punktem zapalnym… Napoleon zastanawiał się jak postąpić. W końcu zaproponował generałowi Jeanowi Bernadotte stanowisko gubernatora Luizjany i poprosił o przygotowanie projektu zagospodarowania tego terenu.
Zgłoś naruszenie/Błąd
Pozytywnie
Neutralnie 
Negatywnie
Lubię to!
Super
Ekscytujący 
Ciekawy
Smieszny
Smutny
Wściekły
Przerażony
Szokujący
Wzruszający
Rozczarowany
Zaskoczony
Prawda
Manipulacja
Fake news
Oryginalne źródło ZOBACZ
Dodaj kanał RSS
Musisz być zalogowanym aby zaproponować nowy kanal RSS