„Ludzie ludziom zgotowali ten los” – odsłonięcie pomnika w Gwiździnach

W systemie obozów koncentracyjnych stworzonym przez III Rzeszę nie mniej ważną funkcję od powszechnie znanych obozów macierzystych pełniła rozbudowana sieć tysięcy podobozów. Filie obozów koncentracyjnych powstały głównie w okresie niewydolności niemieckiej gospodarki spowodowanej przedłużającą się wojną i koniecznością masowego wykorzystania więźniów do pracy. Specjalnymi rozkazami utworzono podobozy KL Stutthof – komanda zewnętrzne. Jeden z nich powstał w Gwiździnach (Quesendorf).

Pomnik znajduje się przy drodze łączącej Gwiździny z Krzemieniewem (w tej wsi również znajdował się podobóz KL Stutthof, który upamiętnia stojący tam bliźniaczy pomnik).

Po wojnie obóz w Gwiździnach został zdemontowany i dziś nie ma już po nim żadnego śladu. Pamięć o tragedii żydowskich kobiet z Baukomando Quessendorf pewnie zostałaby skutecznie zatarta, gdyby nie inicjatywa trwałego upamiętnienia tego miejsca. Pomysłodawcą i głównym wykonawcą tej inicjatywy jest znany w regionie działacz społeczny – Pan Marek Połomski. Zadanie to udało się zrealizować dzięki współpracy wielu osób: fundatora głazu, właścicieli gruntu, na którym pomnik został postawiony, wykonawcy tablicy pamiątkowej, a także naszemu samorządowi, który sfinansował przygotowanie terenu i ułożenie kostki betonowej wokół pomnika.

W uroczystości wzięli udział m.in.: Senator RP Bogusława Orzechowska, Starosta Powiatu Nowomiejskiego Andrzej Ochlak, Kierownik Działu Dokumentacyjnego Muzeum Stutthof Danuta Drywa, przedstawiciele organizacji społecznych działających w Gwiździnach, ksiądz proboszcz Józef Cierkowski, a także Dyrekcja i uczniowie Szkoły Podstawowej  im. Ks. Kazimierza Wróblewskiego, na ręce których wójt Tomasz Waruszewski przekazał akt powierzenia opieki nad pomnikiem.

„Dziękuję Państwu za to, że jesteście tu z nami. Tej strasznej woli hitlerowskich oprawców przeciwstawia się dziś nasza siła pamięci. Ta pamięć ma też swój wyraz poprzez ten kamień. Teraz, przemierzając tę drogę możemy przystanąć i zadumać się nad losem tych kobiet. Są one świadectwem tego, że można zostać zamordowanym jedynie z powodu przynależności do określonej narodowości, rasy, wyznania religijnego, albo z powodu przekonań. Pamiętajmy, że zanim dojdzie do wojny i masowych mordów mamy pewien proces który zaczyna się od mowy nienawiści i eskaluje poprzez pogardę, nacjonalizm, dyskryminację rasową czy religijną.” – powiedział podczas swojego wystąpienia Wójt Gminy Nowe Miasto Lubawskie.

Zgłoś naruszenie/Błąd