Decyzję w sprawie organizacji oddziałów Obrony Narodowej podjęto w grudniu 1936, a formowanie pierwszych batalionów ON rozpoczęto w styczniu 1937 z żołnierzy rezerwy. Formacje te były przewidziane do krótkotrwałych lokalnych działań obronnych. Batalion „Gorlice” został utworzony w maju 1939 r., w składzie Podhalańskiej Brygady Obrony Narodowej pod dowództwem kpt. Stanisława Czwiertni. Dodatkowo, w końcu sierpnia zarządzeniem komendanta Garnizonu Gorlice majora Łepkowskiego i burmistrza miasta została utworzona ochotnicza kompania strzelecka, ”, składająca się z uczniów gorlickiego gimnazjum i uczniów szkół średnich w powiecie. Zwerbowano 118 rekrutów, w większości członków Związku Strzeleckiego, którzy przeszli szkolenie w zakresie przysposobienia wojskowego. Po ich włączeniu do batalionu jego liczebność wzrosła do 620 żołnierzy. Decyzją dowództwa wszedł on w skład 2 Brygady Górskiej i odpowiadał za pododcinek wschodni, który ciągnął się od Gładyszowa przez Zborów-Konieczną do Gorlic.
Przez pierwsze dni wojny batalion ON „Gorlice” nie uczestniczył w działaniach bojowych. Dopiero 6 września nawiązał styczność z niemieckimi patrolami w rejonie Klimkówki. W związku z tym, że oddziały niemieckiej 1. Dywizji Górskiej przygotowywały się do uderzenia z rejonu Polanki Niżnej na Nowy Żmigród postanowiono wycofać 2. Brygadę Górską do rejonu Gorlice, Biecz, Bednarka, Harklowa. Wieczorem 7 września główne siły niemieckiej 1. Dywizji Górskiej przekroczyły granicę w Ożennej, kierując swoje uderzenie na Żmigród. Natomiast I batalion 100. pułku strzelców górskich tejże dywizji przekroczył granicę państwową w Koniecznej kierując się przez Zdynię, Sękową, Męcinę, Wapienne na Rozdziele. W celu opóźnienia marszu nieprzyjaciela dowódca baonu Obrony Narodowej „Gorlice” kpt. Stanisław Czwiertnia pozostawił w Zdyni jeden z plutonów, który następnie 7 września po ciężkich walkach z nieprzyjacielem wycofał się w kierunku Magury. Następnie w ślad za resztą batalionu dotarł do Małastowa, gdzie znajdował się rejon koncentracji. Kpt. Czwiertnia zarządził wymarsz batalionu w kierunku Ropicy Ruskiej /Górnej/. Sytuacja uległa jednak zmianie po otrzymaniu przez dowódcę meldunku o zajęciu Gorlic przez Niemców. Batalion został skierowany w kierunku Folusza i Nowego Żmigrodu z zadaniem podjęcia działań opóźniających zajmowanie terenu przez wojska niemieckie, co nieuchronnie prowadziło do potyczek z wrogiem. Do jednej z nich doszło w Rozdzielu, Żołnierze, aby mieć dobre pole ostrzału ulokowali się na drewnianej wieży wiertniczej. Mimo, że dysponowali nieporównywalnie słabszym uzbrojeniem niż przeciwnik, stawiali zacięty opór. Niestety, w obliczu wielokrotnej przewagi liczebnej wroga oddział zmuszony został do wycofania się z zajmowanych pozycji. W efekcie skierował się w rejon koncentracji w Krościenku Wyżnym koło Krosna. Tam właśnie, wieczorem 8 września, żołnierze Batalionu „Gorlice” wraz z baonami Obrony Narodowej “Nowy Sącz” i “Sambor” stoczyli ostatni swój bój w kampanii wrześniowej z oddziałem zmotoryzowanym “Lang”. Po tej walce resztki batalionów wycofały się o świcie 9 września w kierunku Sanoka i Brzozowa..
Walki z Niemcami we wrześniu 1939 roku trwały na ziemi gorlickiej trzy dni. Mimo okazanego męstwa i poświęcenia powstrzymanie wroga nie było możliwe. Żołnierze Batalionu nie dysponowali bowiem bronią przeciwpancerną i przeciwlotniczą, a przyszło się im się zmierzyć z przeciwnikiem dysponującym kilkakrotną przewagą liczebną i techniczną. Spełnili jednak swój obowiązek żołnierski z honorem, wykazując wielka wolę walki w obronie swojej małej ojczyzny. Siedemdziesięciu dwóch żołnierzy Batalionu oddało za nią swoje życie, a ponad stu odniosło rany.
Fot. Dziennik Zachodni, Pojezierze 24.pl, Nadgoplańskie Towarzystwo Historyczne
Opracował Krzysztof Mikruta
Zgłoś naruszenie/Błąd
Pozytywnie
Neutralnie 
Negatywnie
Lubię to!
Super
Ekscytujący 
Ciekawy
Smieszny
Smutny
Wściekły
Przerażony
Szokujący
Wzruszający
Rozczarowany
Zaskoczony
Prawda
Manipulacja
Fake news
Oryginalne źródło ZOBACZ
Dodaj kanał RSS
Musisz być zalogowanym aby zaproponować nowy kanal RSS