Pocisk manewrujący AGM-158 JASSM (Joint Air-to-Surface Standoff Missile) doczekał się kolejnego wcielenia o jeszcze większym zasięgu. AGM-158 XR (extreme range) może rozpocząć próby w locie w ciągu dwóch lat. Wiceprezes Lockheeda Martina Michael Rothstein podkreślił, iż nie może ujawnić żadnych konkretnych informacji na temat docelowego zasięgu, ale ma to być znaczący, a nie jedynie symboliczny, wzrost.
Zaprezentowany podczas konferencji Air, Space & Cyber 2024 AGM-158 XR jest własną inicjatywą Lockheeda, finansowaną z budżetu przedsiębiorstwa bez żadnej gwarancji, iż Pentagon (lub kontrahenci zagraniczni) zdecydują się na zakup. Producent uważa jednak wersję XR za naturalny kolejny krok w rozwoju zarówno JASSM‑a, jak i jego wersji przeciwokrętowej – AGM-158C Long-Range Anti-Ship Missile (LRASM).
Na pierwszy rzut oka AGM-158 XR różni się od poprzednich wersji długością. Ma to sens – większy zasięg oznacza większy zapas paliwa, które gdzieś trzeba pomieścić. Rothstein zapewnia jednak, iż wprowadzono także inne modyfikacje, zwiększające modułowość całej konstrukcji, co sugeruje, że użytkownik będzie mógł wybrać: więcej paliwa i mniejsza głowica czy większa głowica i mniej paliwa. JASSM-ER ma zasięg około 900 kilometrów, tymczasem nieoficjalnie wiadomo, że AGM-158 XR (istotna różnica: nie „JASSM‑XR”) ma mieć zasięg około tysiąca mil, czyli 1600 kilometrów.
JASSM-ER początkowo był zintegrowany wyłącznie z bombowcem B-1B Lancer, który może przenosić dwadzieścia cztery pociski JASSM/LRASM w komorze bombowej (a liczbę tę można zwiększyć dzięki użyciu węzłów zewnętrznych). Później pocisk zintegrowano także z wielozadaniowymi samolotami bojowymi F-15E Strike Eagle, a następnie z B-52H Stratofortressami i F-16C/D Fighting Falconami (będą je przenosić między innymi nasze Jastrzębie).
Obecnie konfiguracją bazową rodziny JASSM jest AGM-158B. Opracowano też wersję AGM-158B-2 (niegdyś znanych jako AGM-158D JASSM‑XR), która różni się od AGM-158B głównie nowym oprogramowaniem i nowym odbiornikiem GPS. Polska dostała w kwietniu tego roku zgodę na zakup ponad 800 egzemplarzy w tej wersji. Trwają też prace nad dwiema kolejnymi wersjami: AGM-158B-3 (z odporniejszym na zakłócenia modułem nawigacji satelitarnej M-Code) i AGM-158D (z łączem wymiany danych umożliwiającym zmianę celu po odpaleniu).
Większy zasięg pocisku wiąże się z oczywistą zaletą: nosiciel może go odpalić z większej odległości od celu, co oznacza, że będzie spędzał mniej czasu w strefie rażenia nieprzyjacielskiej obrony przeciwlotniczej (albo też w ogóle nie będzie musiał jej penetrować). Rothstein zwraca też uwagę na drugą stronę tej samej monety: nosiciel odpali pocisk w mniejszej odległości od własnej bazy, co zmniejszy czas między kolejnymi lotami bojowymi oraz zapotrzebowanie na latające cysterny (z czym USAF ostatnio ma poważny problem). A samo to, że mówimy jedynie o wersji rozwojowej już istniejącego pocisku, powinno uprościć testy i wprowadzenie do produkcji.
Ale nie ma róży bez kolców. Pocisk jest większy i cięższy, tak że nie będzie się nadawał do integracji z F-16, a większe wielozadaniowe samoloty bojowe – jak F-15 czy F-35 – nie będą mogły latać z nimi równie daleko co z JASSM‑ami‑ER. Wniosek jest więc prosty: nowy pocisk jest przeznaczony dla bombowców i ewentualnie samolotów transportowych.
Odpalenie pocisku JASSM-ER z myśliwca F-16.
(USAF / Michael Jackson)
Konflikty regularnie piszą o nowych pomysłach na użycie pocisków manewrujących przez US Air Force. Przypomnijmy, że już jesienią 2020 roku USAF przyznał Lockheedowi kontrakt o wartości 25 milionów dolarów na rozwój programu odpalania pocisków manewrujących AGM-158B z ładowni samolotów transportowych. Dla Pentagonu „paletyzowana amunicja” przenoszona przez maszyny dotąd niebojowe ma stanowić sposób na zrównoważenie niedoboru samolotów bombowych.
W styczniu 2020 roku Laboratorium Badawcze Sił Powietrznych i Dowództwo Operacji Specjalnych Sił Powietrznych przeprowadziły udane próby zrzutu makiety pocisku manewrującego z ładowni samolotu MC-130J Commando II (standardowo wykorzystywanego do wspierania szeroko rozumianych operacji specjalnych). Dziewięć miesięcy później analogiczną próbę zrealizowano z użyciem C-17 Globemastera III. System używa standardowej 108-calowej palety Type V.
W sierpniu 2021 program – opatrzony kryptonimem Rapid Dragon – przeszedł do demonstracji „na poziomie systemu”, obejmującej już nie tylko sam zrzut, ale także wypuszczenie kolejno czterech pocisków z palety i ich bezpieczne rozdzielenie w powietrzu oraz weryfikację wymiany danych (w tym zmiany wyznaczonego celu po zrzucie pocisku). Wówczas wciąż jeszcze używano symulowanych pocisków, ale już w grudniu użyto prawdziwego pocisku z głowicą bojową, który poraził cel i również potwierdził zdolność przyjmowania komend od powietrznego punktu dowodzenia.
Widok z paletyzowanego pocisku JASSM-ER na jego nosiciel – samolot C-17.
(USAF)
Rozwój systemu wciąż trwa. W listopadzie ubiegłego roku odbyła się jego pierwsza demonstracja w Europie, obejmująca między innymi załadunek Rapid Dragona na pokład polskiego C-130E z 33. Bazy Lotnictwa Transportowego w Powidzu. Z kolei na norweskim poligonie Andøya MC-130J wykonał pierwszy na Starym Kontynencie zrzut palety z pociskami JASSM-ER.
Rapid Dragon pozwala samolotom transportowym zabrać do ładowni niebagatelny arsenał. Hercules może zabierać dwie palety z sześcioma pociskami każda, co łącznie daje dwanaście JASSM-ów. W przypadku C-17A jest to aż pięć palet z dziewięcioma pociskami, co łącznie daje czterdzieści pięć efektorów.
Ale oczywiście Globemastery czy Herculesy jako samoloty bojowe mają jedną istotną wadę: wysoką wrażliwość na przeciwdziałanie ze strony obrony powietrznej. O ile maszyna taka jak Lightning II może wlecieć do wnętrza strefy ognia wrogiej opl, a następnie opuścić ją w jednym kawałku, o tyle dla dużej i ciężkiej maszyny transportowej byłoby to zadanie wręcz samobójcze. Pozostają więc dwa wyjścia: albo sparaliżować obronę powietrzną we wcześniejszej fazie operacji, albo też używać samolotów transportowych wyłącznie do ataków z bezpiecznej odległości. I tu wkraczałby na scenę AGM-158 XR.
Zwróćmy również uwagę, że w grudniu 2021 roku przeprowadzono udaną próbę odpalenia pocisku AGM-158B JASSM‑ER z bombowca strategicznego B-2A Spirit. Jeśli Pentagon postanowi zamówić AGM-158 XR, można zakładać, że również Spirit – choć jego służba ma się już ku końcowi – zostanie zintegrowany z nowym pociskiem. Podobnie jak bombowiec, także JASSM zbudowany jest w technice obniżonej wykrywalności, co sprawia, iż w duecie są wprost wymarzoną bronią do niszczenia silnie bronionych celów.
Lockheed Martin
Zgłoś naruszenie/Błąd
Pozytywnie
Neutralnie 
Negatywnie
Lubię to!
Super
Ekscytujący 
Ciekawy
Smieszny
Smutny
Wściekły
Przerażony
Szokujący
Wzruszający
Rozczarowany
Zaskoczony
Prawda
Manipulacja
Fake news
Oryginalne źródło ZOBACZ
Dodaj kanał RSS
Musisz być zalogowanym aby zaproponować nowy kanal RSS