„Kwarantanna narodowa”. Co się za nią kryje? Chodzi nie tylko o słowa, ale i prawne kruczki rządu

– Rozszerzamy nowe zasady bezpieczeństwa – mówił w środę premier Mateusz Morawiecki, ogłaszając przeniesienie całej edukacji w tryb nauki zdalnej i zamknięcie sklepów w galeriach handlowych. – Krok za tą granicą jest tylko narodowa kwarantanna, czyli całkowity lockdown, zamknięcie handlu, usług, części zakładów, by powstrzymać najgorsze – pęknięcie całości służby zdrowia. Jeżeli epidemia dotknie powyżej 50 przypadków na 100 tys. mieszkańców, to włączamy ostry hamulec bezpieczeństwa. Jeżeli przekroczy 75 przypadków na 100 tys., to będziemy musieli wdrożyć narodową kwarantannę – mówił.

Jak widać nawet premier stawia znak równości między narodową kwarantanną a lockdownem. Czyli podobnie jak wiosną możemy się spodziewać, zamknięcia po prostu całej gospodarki, mimo dotychczasowych zapewnień rządu, że to nie nastąpi.

Sama kwarantanna to czasowe odosobnienie osoby w warunkach domowych albo w izolatorium. Dodając do tego przymiotnik „narodowa” można uznać, że chodzi o czasowe odizolowanie całego narodu, czyli wszystkich od wszystkich. Oznacza to, po prostu ograniczenie konstytucyjnej swobody przemieszczania się. Do niedawna można było takie zasady wprowadzić jedynie na mocy ustawy o którymś z trzech stanów nadzwyczajnych, jednak całkiem niedawno się to zmieniło. W jednej z ustaw covidowych Sejm przyjął, a prezydent podpisał nowelizację ustawy z 2008 o chorobach zakaźnych. Do ustawy dopisano artykuł 46b, który jest po prostu przepisanym z ustawy o stanie klęski żywiołowej artykułem 21 i pozwala na wprowadzenie kwarantanny, odebranie samochodu i inne uciążliwości związane do tej pory ze stanami nadzwyczajnymi.

(…)

2) czasowe ograniczenie określonych zakresów działalności przedsiębiorców;

3) czasową reglamentację zaopatrzenia w określonego rodzaju artykuły;

4) obowiązek poddania się badaniom lekarskim oraz stosowaniu innych środków profilaktycznych i zabiegów przez osoby chore i podejrzane o zachorowanie;

5) obowiązek poddania się kwarantannie; ©Kancelaria Sejmu s. 53/66 30.10.2020

6) miejsce kwarantanny;

7) (uchylony)

8) czasowe ograniczenie korzystania z lokali lub terenów oraz obowiązek ich zabezpieczenia;

9) nakaz ewakuacji w ustalonym czasie z określonych miejsc, terenów i obiektów;

10) nakaz lub zakaz przebywania w określonych miejscach i obiektach oraz na określonych obszarach;

11) zakaz opuszczania strefy zero przez osoby chore i podejrzane o zachorowanie;

12) nakaz określonego sposobu przemieszczania się.

Po co zmieniać prawo?

W tej samej nowelizacji rząd zapewnił sobie możliwość wprowadzenie tako quasi stanu wyjątkowego rozporządzeniem, a nie – jak dotychczas – ustawą. To miałoby sprawić, że wszystkie nałożone w tym czasie na obywateli kary, mandaty i grzywny zostaną uznane przez sądy za zgodne z prawem. Po wprowadzeniu lockdownu wiosną sporo spraw zostało przez sądu umorzone, ponieważ był to faktyczny stan wyjątkowy, który nie został wprowadzony. Jednocześnie premier zaskarżył do Trybunału Konstytucyjnego artykuł 4171 Kodeksu Cywilnego, chodzi o paragrafy pierwszy i czwarty artykułu

§ 1.

Jeżeli szkoda została wyrządzona przez wydanie aktu normatywnego, jej naprawienia można żądać po stwierdzeniu we właściwym postępowaniu niezgodności tego aktu z Konstytucją, ratyfikowaną umową międzynarodową lub ustawą.

§ 4.

Jeżeli szkoda została wyrządzona przez niewydanie aktu normatywnego, którego obowiązek wydania przewiduje przepis prawa, niezgodność z prawem niewydania tego aktu stwierdza sąd rozpoznający sprawę o naprawienie szkody.

Premier chce tym samym utrudnić ubieganie się o odszkodowania za zamknięcia firm, które zostaną wydane przez ustawy czy rozporządzenia, których konstytucyjność może być wątpliwa. Konstytucja bowiem zastrzega wyraźnie w artykule 31, że ograniczenie swobód obywatelskich może być wprowadzone tylko ustawą.

Ograniczenia w zakresie korzystania z konstytucyjnych wolności i praw mogą być ustanawiane tylko w ustawie i tylko wtedy, gdy są konieczne w demokratycznym państwie dla jego bezpieczeństwa lub porządku publicznego, bądź dla ochrony środowiska, zdrowia i moralności publicznej, albo wolności i praw innych osób. Ograniczenia te nie mogą naruszać istoty wolności i praw.

Dlaczego kwarantanna musi być narodowa?

Tu akurat wkraczamy już w sferę polityki i semantyki, a nie prawa. Narodowa ma w tym przypadku dwa znaczenia. Po pierwsze dotyczy nas wszystkich i my wszyscy, a nie rząd ponosimy za tę kwarantannę odpowiedzialność. Trzeba zrozumieć, że rząd po prostu nie poradził sobie z pandemią i teraz na nas – obywateli – próbuje przerzucić część odpowiedzialności. Takie próby już były – Polacy pojechali na wakacje, zaczęli prowadzić normalne życie towarzyskie, w dużej mierze wrócili do normalnej pracy i zaczęli na przykład korzystać z transportu publicznego. To wszystko co wielokrotnie podkreślali i premier i minister wpływa na wzrost liczby zakażeń. Rozluźniliśmy się i przestaliśmy bać się wirusa – mówił premier. To prawda, ale prawdą jest także to, że to rząd objeżdżał przez 2 miesiące cały kraj prowadząc kampanię prezydencką Andrzeja Dudy i doprawdy trudno na zdjęciach z tamtego czasu doszukać się maseczek, rękawiczek i dystansu, że to premier mówił, że wirus jest już w odwrocie i nie trzeba się go bać i, że to rząd odniósł sukces nie widziany w skali świata. Polacy w to wszystko uwierzyli i pojechali na wakacje. Teraz rząd chce nas wszystkich włączyć w walkę z wirusem i podzielić się odpowiedzialnością.

Powód numer dwa jest prozaiczny – rząd Prawa i Sprawiedliwości uważa, że słowo narodowy budzi w sercach Polaków wyjątkowe uczucia. Narodowe jest lepsze i wznioślejsze. To nie żart. PiS dawno uznał, że trzeba używać słowa narodowy najczęściej jak się da, bo znaczna część elektoratu ma do tego słowa wyraźny sentyment. Stąd mamy Polską Fundację Narodową, Radę Mediów Narodowych czy Narodowy Instytut Wolności. Angielsko brzmiącego lockdownu niektórzy wyborcy mogą nie potraktować poważnie, kwarantanna narodowa to już jednak sprawa poważna.

Zgłoś naruszenie/Błąd