Kukliki to urocze kwiaty późnowiosenne będące krewnymi sympatycznej poziomki. Niewiele jest roślin tak uniwersalnych i łatwych w uprawie, które jednocześnie dostarczają ogrodnikom tyle radości. Mało znane z nazwy, tak naprawdę kukliki otaczają nas przy tym dość powszechnie w środowisku naturalnym – trzeba tylko wiedzieć gdzie szukać!
- Kukliki – wymagania glebowe
- Sadzenie i uprawa kuklików
- Podlewanie i nawożenie kuklików
- Rozmnażanie kuklików
- Ochrona kuklików
- Kukliki w ogrodzie
- Najatrakcyjniejsze odmiany kuklików
Kukliki stanowią rodzaj botaniczny, do którego zalicza się około 50 gatunków bylin spotykanych w chłodnej i ciepłej strefie klimatycznej, na obu półkulach. Swoje gatunki posiadają więc Ameryka Południowa, Nowa Zelandia i Azja, a niektóre rosną nawet w Himalajach. W polskiej florze opisuje się pięć gatunków kuklików, z których najbardziej rozpowszechniony jest rosnący nawet na śmietniskach kuklik pospolity (Geum urbanum) o delikatnych żółtych kwiatach. Jego gorzkawy smak i zapach zaskarbiły mu przydomek ziela goździkowego i bywają wykorzystywane do aromatyzowania alkoholi. W Sudetach i Karpatach występuje również dość podobny morfologicznie kuklik górski (G. montanum), zaś w lasach i zaroślach spotkać można dość nietypowego kuklika zwisłego (G. rivale) o kwiatach fantazyjnie zwisających na bok.
W ogródkach uprawia się jednak przede wszystkim kultywary kuklików, które przewyższają zdobnością swych naturalnych kuzynów. Ogólnie rośliny z tego rodzaju charakteryzują się niewielkim wzrostem (tylko co poniektóre gatunki sięgają 90-100 cm wysokości) oraz sztywnymi, owłosionymi łodygami o pierzastych często liściach, z których część skupiona jest w przyziemną rozetę. Pod koniec wiosny rozwijają się na nich pięciokrotne kwiaty o bardzo wyraźnych pręcikach i żółtych, pomarańczowych, czerwonych bądź brązowych płatkach. Po przekwitnięciu powstają z nich jednonasienne niełupki o ciekawej haczykowatej budowie, która ułatwia czepiania się sierści zwierząt i dość łatwo poddaje się podmuchom wiatrom.
Wyraziste i bardzo zdobne, kukliki odnajdą się praktycznie w każdym ogrodzie i mogą znacząco urozmaicić klasyczne rabaty!
Kukliki – wymagania glebowe
Kukliki preferują ziemię dobrze przepuszczalną, o umiarkowanym poziomie żyzności, ale zdolną do zatrzymywania wilgoci. Powodzi się im w glebach kwaśnych i zasadowych, piaszczystych, ilastych i wapnistych, jednak nie zniosą przesuszonego stanowiska, wyeksponowanego na popołudniowe piekące słońce. Niektóre gatunki, takie jak kuklik zwisły, idealnie pasują do strefy półcienia, inne doskonale poradzą sobie na słońcu pod warunkiem, że nie będzie ono zbyt intensywne – kwiecie może wówczas łatwo więdnąć w upale. Z drugiej strony, nie sprzyja im również przemoczona ziemia w zimie, gdyż kłącza mogą łatwo zgnić. Wniosek? Kuklikom należy przede wszystkim zapewnić dobry drenaż!
Sadzenie i uprawa kuklików
Kukliki najczęściej wysadzamy jako gotowe sadzonki bezpośrednio na zagon. Idealna pora to jesień lub wiosna. Przed sadzeniem warto ziemię dobrze spulchnić i zmieszać z organicznym kompostem. Następnie wykopujemy jamy odpowiadające wielkości kłączy i sadzimy roślinki na głębokości odpowiadającej poprzedniemu umiejscowieniu w glebie. Ziemię ze wszystkich stron uciskamy i natychmiast sowicie podlewamy. Eksperci polecają przy tym wysadzać kukliki w skupiskach po przynajmniej trzy rośliny, umiejscowione w odległościach co najmniej 30 centymetrów.
Do zalecanej pielęgnacji kuklików należy konsekwentne usuwanie zwiędłych kwiatów. Warto ścinać je jak najczęściej, gdyż rośliny odwdzięczą się znacznie dłuższym i intensywniejszym okresem kwitnienia, a także lepszym pokrojem. Niektóre kukliki przy regularnym ścinaniu kwiatów zakwitają po raz drugi jesienią! Przed nastaniem zimy warto dodatkowo usunąć stare przesuszone i uszkodzone liście.
Ponadto, raz na trzy lata rośliny kuklików należy pod groźbą wymarcia podzielić i rozsadzić. Wyraźnym wskazaniem do zabiegu jest widoczne wysuszenie rośliny w środku kępy – tą czasem przy podziale warto całkiem usunąć, zostawiając jedynie młodsze okraje. Takie odmładzanie pozwala cieszyć się kwiatami przez długie lata.
Podlewanie i nawożenie kuklików
Kuklikom zdecydowanie potrzebna jest stała wilgotność gleby. Szczególnie w pierwszym roku po posadzeniu rośliny należy nawadniać regularnie raz w tygodniu, jeśli akurat nie pada. W każdym kolejnym roku latem warto kontrolować poziom nawilżenia stanowiska, a w razie suszy podlewać, idealnie za pomocą irygacji kropelkowej.
Nawożenie za to nie jest kuklikom potrzebne i zazwyczaj nie jest nawet polecane. Każdej wiosny można jednak podsypać na zagon nieco organicznego kompostu lub próchnicy – efektem może być bujniejsze kwitnienie.
Rozmnażanie kuklików
Wspomniane wyżej i bezwzględnie zalecane dzielenie kuklików raz na trzy lata to najlepsza okazja to uzyskania nowych sadzonek. Kłącza rozrastają się do boków i nie jest problemem odseparowanie ich za pomocą ostrej łopaty lub szpadla. Poza tym, kukliki posiadają potencjał samodzielnego rozsiewu, a ich wyschnięte owocnie mogą być wykorzystane do zbioru nasion. Wysiane do doniczek na jesień i trzymane w warunkach szklarniowych przez zimę, na wiosnę przy dostatecznym poziomie wilgotności dadzą nową rozsadę, którą można przesadzić na zagon. W warunkach domowych wysiewać można również na wiosnę, ok. 8 tygodni przed ustaniem mrozów, a na zagonie kiedykolwiek od późnej wiosną do końca lata. Pamiętajmy jednak, że sztuczne hybrydy co do zasady nie dają identycznego potomstwa!
Ochrona kuklików
Kukliki nie sprawiają ogrodnikom żadnych specyficznych problemów. Nawet wszystkożerne ślimaki nie są zwykle zainteresowane ich konsumpcją. Czasami jednak u roślin uprawianych w donicach spotyka się opuchlaki truskawkowce, które żerują na zewnętrznych brzegach liści prowadząc do ich stopniowego czernienia. Niestety, walka z tymi insektami nie należy do najłatwiejszych i może wymagać użycia specjalnych środków chemicznych w postaci oprysków i preparatów doglebowych, które zabijają pszczoły. Poza tym dorosłe osobniki należy skrupulatnie fizycznie usuwać z liści. Może zdarzyć się i tak, że całą uprawę trzeba będzie zniszczyć (najlepiej spalić), a ziemi się pozbyć.
Sporadycznie kukliki bywają atakowane również przez mszyce i czerwone przędziorki – wówczas stosujemy klasyczne preparaty insektobójcze.
Jeśli chodzi o ochroną przed zimą, to nie jest ona w ogóle wymagana – kukliki są całkowicie odporne na mrozy i nie szkodzą im nawet suche zimy bez śniegu.
Kukliki w ogrodzie
Istnieje wiele sposobów na wykorzystanie potencjału dekoracyjnego kuklików. Po pierwsze, ich intensywne rozrastanie się sprawia, że doskonale spełniają one funkcję okrywową, broniąc zagony przed rozwojem chwastów. Nawet po przekwitnięciu ich rozety liściowe dość atrakcyjnie przykrywają bowiem podłoże, a w trakcie łagodniejszych zim pozostają wręcz częściowo zielone!
Poza tym, niewysokie gatunki pozwalają stworzyć niezwykle kolorowe okraje zagonów, pozwalając ładnie zaakcentować poszczególne strefy ogrodu. Wyższe gatunki sprawdzają się jako wypełnienie środka zagonów i doskonale komponują się z szałwią omszoną, krwawnikiem, a także ozdobnymi trawami. W strefie cienia gatunki takie jak kukliki zwisłe są również dobrymi partnerami dla miodunki czy ciemierników.
W donicach mogą występować samodzielnie, tworząc zjawiskowe wysepki koloru na tarasie, ale mogą być także elementem szerszych kompozycji np. z geranium. Ogólnie, kukliki bardzo dobrze pasują do ogrodów sielskich i naturalistycznych, chociaż przy odpowiednio dobrym planowaniu mogą również dobrze sprawdzić w eklektycznych miejskich ogrodach o szerokim spektrum kolorystycznym.
Ciekawostka: Kuklik pospolity jest również cenionym surowcem zielarskim, a z jego korzenia przyrządza się napary do płukania jamy ustnej i leczenia nieżytów żołądka. Dawniej leczono nim również malarię oraz biegunki.
Najatrakcyjniejsze odmiany kuklików
Kuklik pospolity nie jest na tyle atrakcyjny, abyśmy chcieli obsadzać nim dekoracyjne zagony. Znacznie zdobniejsi są natomiast jego kuzyni, zwłaszcza odmiany wyhodowane specjalnie na cele ogrodowe. Na szczególną rekomendację zasługują tutaj niektóre kultywary kuklika zwisłego, takie jak „Leonard’s Variety” z podwójnymi czerwonymi kwiatami czy różowy „Coppertone”. Dalej, wielką popularnością cieszą się również kukliki szkarłatne (G. coccineum) o pięknych pomarańczowo-czerwonych kwiatach, które dodadzą energii każdej rabacie, doskonale prezentując się również w donicach. Wśród ozdobnych mieszańców międzygatunkowych warto polecić także „Mrs J. Bradshaw” o żywoczerwonym kwieciu dorastającym nawet 75 cm wysokości, podwójną, karbowaną i wyraziście pomarańczową „Alabama Slammer” czy piękne morelowe kwiaty odmiany „Mai Tai”. W sklepach ogrodniczych znajdziemy jeszcze dziesiątki niższych i wyższych kultywarów, które sprostają większości wymaganiom kolorystycznym!
Bibliografia
- World Magazine; “How to grow geums” BBD Gardeners”; data dostępu: 2020-09-17
- Seasonal Gardening; “Geum”; data dostępu: 2020-09-17
- The Garden Helper; “How to Grow and Care for Geum Avens”; data dostępu: 2020-09-17
- Val Bourne; “How to grow geums”; data dostępu: 2020-09-17
- Sue Martins; “Geums and how to grow them”; data dostępu: 2020-09-17
Zgłoś naruszenie/Błąd
Pozytywnie
Neutralnie 
Negatywnie
Lubię to!
Super
Ekscytujący 
Ciekawy
Smieszny
Smutny
Wściekły
Przerażony
Szokujący
Wzruszający
Rozczarowany
Zaskoczony
Prawda
Manipulacja
Fake news
Oryginalne źródło ZOBACZ
Dodaj kanał RSS
Musisz być zalogowanym aby zaproponować nowy kanal RSS