Byli ludzie, którzy się popłakali
Trwamy, szanowni Państwo. A wirus coraz bardziej, coraz zadziorniej nas atakuje. I żąda od nas coraz to nowych ofiar.
Postanowiono wczoraj – piszę niniejsze w środę, w 24. dzień marca – że nie wolno gromadzić się w grupie większej niż pięć osób. Dla mnie, księdza, oznacza to, że nie będę chyba odtąd przez jakiś czas sprawował eucharystii z udziałem ludu. Kiedy wczoraj w czasie wieczornej mszy proboszcz parafii, w której obecnie przebywam – nie powiem: przejęty – rzecz ogłaszał, byli ludzie, którzy się popłakali.
Ja sam – przyznaję to z niejakim wstydem – decyzję władz przyjąłem spokojnie. Raz, że spodziewałem się, że tak właśnie sprawy się potoczą. Dwa: odprawianie liturgii eucharystycznej bez ludzi nie jest dla mnie nowością. Jako ksiądz student często bowiem zmuszony jestem w ten sposób – tj. w pojedynkę – mszę świętować. Acz rozumiem, że dla niejednego księdza jest to rzeczywistość, którą musi dopiero oswoić i do której musi się przyzwyczaić. I trzy: jestem raczej człowiekiem, który bez gwałtownych emocji zniesie wiele. Choć za bardzo pewny tego stwierdzenia o sobie samym być nie mogę, jasne. Podobnie jak i innych przekonań żywionych przez się na swój temat.
By nie tracić nadziei. By żyć
W czasie ferii zimowych byłem wraz ze swoim mistrzem i nauczycielem, ks. Joachimem Piecuchem, we Wrocławiu – dokładnie: w cudownym, modernistycznym Pawilonie Czterech Kopuł – na wystawie prac Michaela Lucasa Leopolda Willmanna (żył w latach 1630 – 1706), jednego z najznakomitszych artystów barokowych Europy Środkowej, śląskiego – jak bywa on nazywany – Rembrandta (wystawa Willmann. Opus magnum, której obejrzenie przy tej okazji serdecznie rekomenduję i polecam, będzie dostępna – zgodnie z planem – do 26 kwietnia, choć być może, z powodu koronawirusa, data jej zamknięcia zostanie przesunięta). W czasie zwiedzania ekspozycji przykuło moją uwagę kilka obrazów, jednakże – zmysły wszak to naczynia małe, które stosunkowo łatwo i szybko daje się wypełnić, w przeciwieństwie do bezdennego naczynia naszego ducha! – żadnemu z nich nie udało mi się wtedy, poświęcając mu więcej czasu, dokładnie przyjrzeć.
Jedno z tamtych – najmniejszych chyba – Willmannowych płócien teraz, w – nawiążmy do Gabriela Garcíi Márqueza – czasach zarazy mi się przypomina: mianowicie obraz Miłosierny Samarytanin (reprodukcję załączam do tekstu: nie jako jego ilustrację, ale jako integralną jego część). A razem z tym obrazem przychodzi mi na myśl – jakże by inaczej! – przepiękna odnośna historia ewangelijna (zob. Łk 10,30 – 37), a także Orygenesowa interpretacja tej historii, którą jakiś już czas temu z nieskrywanym entuzjazmem przedstawił mi mój przyjaciel, doktor patrologii in spe, ks. Mateusz Batóg (zob. Orygenes, Homilia 34. o ewangelii św. Łukasza, a także jego, Orygenesa, komentarz do 8. rozdziału ewangelii św. Jana).
Wydaje mi się, że rozmyślanie o owym Samarytaninie, którego wielkoduszny i szlachetny czyn Chrystus opowiedział, Łukasz opisał, Orygenes skomentował, a Willmann namalował, jest najlepszym, co w chwili obecnej w tragicznym naszym położeniu możemy zrobić. By dzielnie znosić wszelkie spadające na nas niedogodności. By unieszkodliwiać budzące się w nas lęki. By radzić sobie z nami samymi. By nie tracić nadziei. By żyć.
Czy dobro zna miarę?
Patrzmy na wzruszającą scenę, jaką buduje dla nas fenomenalny Willmann! I wspominajmy biblijne słowa – tak ich niewiele! – w których scena ta została wyrażona! Przecież jedno z drugim się splata, objawiając to samo zjawisko. Tę samą, wielką tajemnicę. Tajemnicę – misterium miłości.
Oto wszystko inne jest w tym momencie nieważne. Liczy się teraz tylko to jedno: że Samarytanin zajmuje się znalezionym, ledwo żyjącym człowiekiem – przyglądnijmy się jego mizernej twarzy! Co biedakowi się przydarzyło? Jakie nieszczęście go spotkało? Wiemy. Zszedł z Jerozolimy, zmierzając do Jerycha. Ale za miastem został napadnięty. Rabusie nie tylko go ograbili, ale zadali mu także liczne rany, tak, że nieszczęśnik był prawie umarł. Leżącego i dogorywającego, nie okazawszy mu ani odrobiny zainteresowania, nie mówiąc już o miłosierdziu, minęli go kapłan i lewita.
Ale ulitował się nad nim, głęboko poruszony jego widokiem, przechodzący drogą ten oto Samarytanin, którego oglądamy. Przykucnąwszy i oparłszy o swoją nogę bezwładnego nędznika, aby mu ulżyć, aby uśmierzyć jego cierpienie, zalewa oliwą jego rany. Zaraz dobędzie ze swego tobołka wina, aby i nim – dla lepszego ich gojenia – zaprawić krwawe jego urazy. A jakiż on w tych swoich poczynaniach niewyobrażalnie – aż zakrzyknąć chce się: nadludzko! – czuły i jakże nieskończenie delikatny! Jakże troskliwy i jakże dobry – toż najczystsza, najszczersza dobroć bije z jego oblicza – jest ów Samarytanin!
A jakby tego było mało, to jeszcze zabierze on znalezionego, napotkanego mężczyznę pobitego, doszczętnie niemal strzaskanego, zmiażdżonego, na swoim bydlątku do gospody; i tam do końca dnia sam będzie się nim zajmował; a potem opłaci jeszcze jego tam pobyt, polecając karczmarzowi, żeby miał o niego staranie! Mili Państwo, powiedzcież, czy dobro zna jakąkolwiek miarę? Czy może znać ono miarę?
Przed sobą ma wszystko
Orygenes uważał, że okrutnie zbitym z Chrystusowej historii jest ludzkość, a zajmującym się nim Samarytaninem – Chrystus. Genialne! To my, drodzy czytelnicy, nie kto inny, jesteśmy owym człekiem skatowanym, spranym – a opatruje nasze obrażenia Bóg. To siebie widzimy na płótnie Willmannowym, obtłuczonych i nagich – i Boga, całego nami zaabsorbowanego, całego na nas i na jak najrychlejszym przywróceniu nam zdrowia skupionego, skoncentrowanego.
Jak mi się wydaje, scena opracowana przez Willmanna spowita jest czerwienią, tonie w najróżniejszych – od mocnych, prawie że brązowych w dolnej części dzieła aż do słabych, różowawych i jakby pomarańczowych w górnej części obrazu – jej odcieniach. Czemu czerwień? Owszem, w ten sposób artysta daje nam znać, że to, co kontemplujemy, dzieje się pod wieczór, kiedy dzień już się zmierzcha. Lecz może jest inny jeszcze powód tej czerwieni – interpretacyjny. Przecież tu odsłania, tu ujawnia się miłość – a czerwień jest kolorem miłości. Spójrzmy: rzeczą spośród wszystkich widzianych przez nas na malunku najintensywniej nasyconą czerwienią jest płaszcz Samarytanina. Niewykluczone, że to dla nas znak: on, Samarytanin, wyobraża, symbolizuje miłość. On, Samarytanin, jest miłością. A jeśli jest miłością, to jest Bogiem.
I jest jeszcze w naszą scenę wkomponowane drzewo. To istotny element całości: zważmy tylko kształt obrazu i proporcje poszczególnych umieszczonych na nim elementów. Drzewo przedstawione jest tu wspaniałe, zielone, z rozłożystymi gałęziami. Cóż drzewo to znaczy? Że uczynek spełniany przez Samarytanina jest życiodajny. Że miłość jest życiodajna. Że życiodajny jest Bóg. Że pobity człowiek, którym Bóg się opiekuje, o którego Bóg się troska, ma jeszcze wiele przed sobą. Bo przed sobą ma wszystko. Bo przed sobą ma życie.
Nasz ratunek i szczęście
Jestem przekonany, że nowotestamentalna, Łukaszowa przypowieść o miłosiernym Samarytaninie, Orygenesowe czytanie tej przypowieści i Willmannowe jej zobrazowanie pokazują, uświadamiają i uprzytomniają nam, rabowanym i bitym przez koronawirusa, co robi miłość w czasach zarazy.
Co robi? Z największą starannością, z trudną do wyobrażenia sobie uważnością, z niebywałą pieczołowitością zajmuje się nami. Pochyla się nad nami. Litością zdjęta oliwą zalewa nasze rany. Żeby nie piekły. Żaby nas nie bolały.
Ta miłość to Chrystus. To Bóg. On – nasz piękny Samarytanin (ὁ καλὸς Σαμαρείτης [czyt. ho kalós Samareítes]). Nasz lekarz. Nasze lekarstwo. Nasz ratunek i szczęście.
On – jest przy nas. Jest z nami.
ks. Łukasz Libowski
Zgłoś naruszenie/Błąd
Pozytywnie
Neutralnie 
Negatywnie
Lubię to!
Super
Ekscytujący 
Ciekawy
Smieszny
Smutny
Wściekły
Przerażony
Szokujący
Wzruszający
Rozczarowany
Zaskoczony
Prawda
Manipulacja
Fake news
Oryginalne źródło ZOBACZ
Dodaj kanał RSS
Musisz być zalogowanym aby zaproponować nowy kanal RSS