Kontrola podatkowa – większe kompetencje naczelników urzędów skarbowych

Kontrola podatnika przez każdego naczelnika urzędu skarbowego z danego województwa?

Zdaniem BCC, zasadne i bardzo oczekiwane jest usprawnienie procesu przeprowadzania wobec przedsiębiorców kontroli podatkowych i czynności sprawdzających. Kontrola rozliczeń podatkowych jest procesem uciążliwym dla podatników, jednak również sami przedsiębiorcy dostrzegają jej pozytywne aspekty. Z jednej strony pozwala na zweryfikowanie dokonywanych rozliczeń podatkowych i częstokroć potwierdzenie prawidłowości podejścia rzetelnych podatników, a z drugiej na wykrycie oraz wyeliminowanie działań podmiotów uchylających się od opodatkowywania, a w konsekwencji uzyskujących nieuczciwą przewagę rynkową.

Organy podatkowe realizując kontrolę rozliczeń podatkowych przedsiębiorców (niezależnie od formy w jakiej jest wykonywana) powinny jednak wyważyć dwa aspekty związane z podejmowanymi działaniami:
– ich cel, którym jest sprawdzenie, czy kontrolowani wywiązują się z obowiązków wynikających z przepisów prawa podatkowego oraz
– wpływ podejmowanych działań na działalność przedsiębiorcy, czyli uciążliwość podejmowanych działań.

Biorąc pod uwagę dotychczasowe doświadczenia przedsiębiorców związane z prowadzonymi przez organy kontrolami, opracowywane rozwiązanie mogą rodzić negatywne konsekwencje dla podatników.

Potencjalny brak doświadczenia w kontrolowaniu biznesu skupionego w dużych miastach, o skomplikowanym przedmiocie działalności

– W praktyce, może dojść do sytuacji, w której danego przedsiębiorcę będzie kontrolował naczelnik urzędu skarbowego z siedzibą na drugim końcu województwa, który w toku dotychczasowej działalności nigdy nie dokonywał kontroli podobnego rodzaju biznesu i nie zna jego specyfiki – uważa Michał Borowski, ekspert BCC ds. podatków. – Szczególnie może to dotknąć przedsiębiorców, którzy rodzajowo lub branżowo w naturalny sposób skupiają się w większych miejscowościach. W takich przypadkach, skala działalności podatnika oraz skomplikowany charakter może spowodować skutek odwrotny od zamierzonych celów rozporządzenia tj. wydłużyć czas realizowanych kontroli podatkowych i czynności sprawdzających – wyjaśnia.

Brak wykorzystania wiedzy o rozliczeniach podatnika posiadanej przez właściwy miejscowo urząd skarbowy

Istotnym zagadnieniem wpływającym na sprawne przeprowadzenie procesu weryfikacji rozliczeń podatkowych jest kwestia znajomości przez urząd skarbowy podlegających im podatników. – W przypadku wszczęcia kontroli przez innego naczelnika urzędu skarbowego – kontrolujący mogą analizować po raz kolejny te same zagadnienia czy też sposób przeprowadzania transakcji, które są już znane właściwemu urzędowi skarbowemu – uważa Michał Borowski.

Skomplikowanie zasad współpracy przedsiębiorców z Krajową Administracją Skarbową

Proponowana zmiana może doprowadzić także do sytuacji, w których rozliczenia jednego podatnika będą:
– równolegle kontrolowane przez trzy różne organy: urząd skarbowy właściwy miejscowo (np. w toku czynności sprawdzających), urząd skarbowy z terenu województwa (w toku kontroli podatkowej) oraz Urząd Celno-Skarbowy (w toku kontroli celno-skarbowej),
– każdorazowo weryfikowane przez innego naczelnika urzędu skarbowego i innych pracowników urzędów skarbowych w zależności od zasobów kadrowych w komórkach prowadzących kontrolę podatkową i czynności sprawdzające w urzędach skarbowych z terenu danego województwa.

– Z punktu widzenia przedsiębiorców, zwiększenie liczby organów podatkowych mogących przeprowadzić kontrolę wydłuży czas i skomplikuje proces ich obsługi, jak również najprawdopodobniej zwiększy koszty związane z tym procesem – mówi ekspert BCC.

Odejście od koncepcji indywidualnego podejścia do podatników

Proponowana koncepcja zmian stoi w sprzeczności z dotychczasowymi działaniami Ministerstwa Finansów, zgodnie z którymi indywidualna opieka i znajomość przez urząd skarbowy przedsiębiorców działających na terenie powiatu będącego we właściwości miejscowej danego urzędu skarbowego, a także specjalizacja kadry urzędniczej ma sprzyjać partnerskiej relacji, zrozumieniu biznesu i niwelować błędy w ramach współpracy na linii podatnik – organy skarbowy.

– Przykładem działań Ministerstwa Finansów w zakresie zindywidualizowanego i bardziej wyspecjalizowanego podejścia podatników jest chociażby scentralizowanie obsługi największych podatników w Polsce w jednym miejscu tj. Pierwszym Mazowieckim Urzędzie Skarbowym w Warszawie – przypomina Michał Borowski.

Przyjęcie przez Ministerstwo Finansów rozporządzenia w zaproponowanym kształcie stanowić będzie co najmniej w części odejście od koncepcji bardziej indywidualnego podejścia do podatników, która – co do zasady – jest dobrze oceniana przez przedsiębiorców i ma za zadanie budować partnerskie relacje pomiędzy przedsiębiorcami i Krajową Administracją Skarbową. – Skoro Krajowa Administracja Skarbowa zidentyfikowała urzędy skarbowe w których występują „spiętrzenia działań obejmujących kontrole podatkowe i czynności sprawdzających”, w ocenie BCC bardziej efektywnym sposobem rozwiązania tego problemu byłoby wzmocnienie kadr w tych urzędach – mówi ekspert BCC. – Odsyłanie części spraw do innych jednostek nie rozwiąże trafnie zdiagnozowanych problemów KAS, a prawdopodobnie skomplikuje jedynie sytuację zarówno przedsiębiorców, jaki i pracowników aparatu skarbowego – uważa Michał Borowski.

Michał Borowski, ekspert BCC ds. prawa podatkowego, partner w Crido

Stanowisko Business Centre Club dot. projektu rozporządzenia ministra finansów, funduszy i polityki regionalnej z 3 marca 2021 r. w sprawie określenia zadań Krajowej Administracji Skarbowej, które mogą być wykonywane przez naczelników urzędów skarbowych na obszarze całego kraju lub jego części, niezależnie od terytorialnego zasięgu ich działania.