Konstytucja 3 Maja. Dziś 229. rocznica jej uchwalenia

Konstytucja 3 Maja została uchwalona w celach ratowania Rzeczypospolitej. W roku 1772 doszło do pierwszego rozbioru Polski (przez Prusy, Rosję i Austrię). Duża część terytorium kraju została zajęta przez obcych najeźdźców.

Sesja, podczas której uchwalona została Konstytucja odbyła się na Zamku Królewskim w Warszawie. 3 maja 1791 roku w Sali Senatorskiej tłumnie zebrali się senatorowie oraz posłowie (łącznie ok. 500 osób). Król Stanisław August Poniatowski przemawiał tego wieczoru trzykrotnie.

Poniatowski mówił, że dawny ustrój musi zostać naprawiony. Gdy po raz czwarty podniósł rękę, aby zasygnalizować, że chce zabrać głos – zebrani przypadkowo odebrali ten gest, jako przyjęcie dokumentu przez aklamację. Rozległy się okrzyki: “Wiwat Król! Wiwat Konstytucja!”. Król złożył od razu przysięgę na Ustawę Rządową.

Konstytucja z 3 maja 1791 roku, przede wszystkim, wprowadziła jedność państwa. Oznaczało to, że w kraju miał być jeden rząd, skarb oraz armia. W pierwszym artykule dokumentu określono też dominującą rolę religii katolickiej. Kolejne artykuły stanowiły także o ważności szlachty oraz mieszczaństwa, a także opisywały poddaństwo chłopów wobec szlachty.

Konstytucja wprowadziła również trójpodział władzy. Władza ustawodawcza spoczywała na dwuizbowym parlamencie (Sejm i Senat), funkcja wykonawcza przypadała królowi oraz rządowi, a rola sądownicza została powierzona niezależnym trybunałom.

Konstytucja straciła znaczenie po zaledwie 14 miesiącach, już 24 lipca 1792 roku. Wtedy to Stanisław August Poniatowski przystąpił do konfederacji targowickiej. W 1793 roku przestała obowiązywać jako akt prawny. Dopiero 30 kwietnia 1990 roku Sejm przywrócił Święto Narodowe Trzeciego Maja i w ten sposób wróciła tradycja sięgająca roku 1791.

Zgłoś naruszenie/Błąd