W najbliższą sobotę (23.10) o godz. 12:00, w Muzeum Piastów Śląskich w Brzegu odbędzie się konferencja naukowa z udziałem ukraińskich i polskich specjalistów, w tym z Uniwersytetu Warszawskiego i Uniwersytetu Jagiellońskiego. Głównym tematem projektu będzie konserwacja Srebrnych Wrót, ale także jej dalekosiężne skutki, aż do powołania autokefalicznej Ukraińskiej Cerkwi Prawosławnej włącznie.
- „Miejscem przeprowadzenia konferencji będą wspaniałe komnaty Zamku Piastów Śląskich w Brzegu, w którego sąsiedztwie planowane jest powstanie Muzeum Kresów. Planowane wydarzenie poświęcone jakże znakomitemu projektowi polsko-ukraińskiej współpracy kulturalnej będzie znakomitą okazją do podkreślenia wagi powstania tej przyszłej placówki muzealnej. Jakże znamienne jest iż w szerokiej promocji zadania uczestniczy Związek Szlachty Rzeczypospolitej (z siedzibą w Muzeum Piastów Śląskich w Brzegu), działający nie tylko w Polsce ale też w krajach wchodzących w skład Rzeczypospolitej Obojga Narodów. Projekt dofinansowano ze środków Ministra Kultury, Dziedzictwa Narodowego i Sportu w ramach programu Narodowego Centrum Kultury „Kultura – Interwencje 2021”. Organizatorem projektu jest Fundacja Kultury i Sztuki ARS LONGA im. Mieczysława Święcickiego” – czytamy w komunikacie organizatorów naukowej konferencji.
W latach 2006-2008 w krakowskiej pracowni rzeźbiarza i jubilera Marka Ganewa dokonano rekonstrukcji wyjątkowej klasy zabytku barokowej metaloplastyki – Srebrnych Wrót Królewskich głównego ikonostasu Soboru Sofii Kijowskiej – wykonanych w niezwykle pracochłonnej i kosztownej technice repuserskiej. W trakcie pracy konserwatorskiej przeprowadzonej z zachowaniem wszelkich zasad tej archaicznej, jeszcze barokowej technologii wywodzącej się z pracowni mistrzów-jubilerów z Augsburga wykazano się również znakomitą znajomością wschodnich kanonów bizantyjskiej ikonografii.
Srebrne Wrota Królewskie Soboru Sofii Kijowskiej były bowiem wyjątkową koniunkcją technologii i ornamentyki zachodnioeuropejskiego baroku z ponad tysiącletnimi kanonami bizantyjskiej ikony. Wykonane w latach 1747-1750 do ikonostasu najcenniejszej i najstarszej świątyni nie tylko Kijowa, czy Ukrainy, ale całej Rusi stanowiły, tak wówczas jak i obecnie, jeden z największych i najcenniejszych zabytków europejskiej metaloplastyki.
Około roku 1930 Srebrne Wrota zostały zrabowane przez bolszewików z Soboru Sofii Kijowskiej. Dalsze ich losy były aż do 1991 roku nieznane. Od momentu uzyskania przez Ukrainę niezależności rozpoczęły się poszukiwania zabytku. Okazało się, iż w magazynach Muzeum Ławry Kijowsko-Peczerskiej w Kijowie przetrwała część płycin Srebrnych Wrót z uszkodzonymi fragmentami barokowej ornamentyki, natomiast wszystkie pozłocone elementy postaciowe zniknęły.
Po pozyskaniu przez Narodowe Muzeum Sofii Kijowskiej odpowiednich środków na rekonstrukcję zabytku ponad 10 lat trwały na Ukrainie i w Europie poszukiwania wykonawców takiego zadania. Proponowano rekonstrukcję techniką galwaniczną z miedzi i dalej srebrzenie i złocenie miedzianych elementów. Dopiero w roku 2006 krakowski architekt i konserwator zabytków, autor odbudowy polskiego prawosławnego sanktuarium na Św. Górze Grabarce Jan Stalony-Dobrzański w trakcie swego pobytu w Muzeum Sofii Kijowskiej zaoferował wykonanie odpowiedniej rekonstrukcji zabytku z zachowaniem oryginalnej technologii repuserskiej i w oryginalnym materiale – srebrze.
Prace konserwatorskie Srebrnych Wrót wykonywane pod nadzorem ówczesnego Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego Michała Kazimierza Ujazdowskiego przez zespół konserwatorów powołanych staraniem Jana Stalony-Dobrzańskiego działającego z ramienia PPKZ S.A. z Warszawy prowadzone były w latach 2006-2008 w Krakowie. W rekonstrukcji zabytku uczestniczył nie tylko rzeźbiarz i jubiler Marek Ganew ale też ikonograf Sotyris Pantopulos, osiadły w Polsce Grek odpowiedzialny za prawidłowe odczytanie tekstów biblijnych w j. starocerkiewnosłowiańskim oraz Mirosław Dylski i Lech Dziewulski odpowiedzialni za cyfrowe odczytanie najdrobniejszych detali Srebrnych Wrót z jedynej ocalałej fotografii archiwalnej z początków wieku XX. Przenieśli oni metodami cyfrowej obróbki oryginalną fotografię o wymiarach 3 x 8 cm do naturalnej wysokości Srebrnych Wrót 2.1 x 3,5 metra co pozwoliło na odkrycie m.in kolejnych nieznanych warstw miniaturowego ornamentu. Po stronie ukraińskiej powołano zespół konserwatorów pod kierunkiem Myrosława Otkowycza, dyrektora Muzeum Narodowego we Lwowie i kierownika Lwowskiej Filii Ukraińskich Narodowych Pracowni Konserwacji Zabytków który na bieżąco konsultował decyzje konserwatorskie strony polskiej.
Mistrzowsko wykonane w Polsce prace przy rekonstrukcji Srebrnych Wrót sprawiło, że latem 2008 roku po powrocie zrekonstruowanego zabytku do Soboru Sofijskiego przybył do Kijowa Jego Świątobliwość Bartłomiej I, Arcybiskup Konstantynopola – Nowego Rzymu i Patriarcha Ekumeniczny, który nie tylko poświęcił w Soborze Sofijskim odrodzone arcydzieło ale też zainicjował proces tworzenia autokefalicznej Ukraińskiej Cerkwi Prawosławnej zakończony przekazaniem Ukrainie w roku 2018 Tomosu. Tak więc fenomen rekonstrukcji Srebrnych Wrót Królewskich w Polsce ma swe dalekosiężna, nie tylko konserwatorskie i artystyczne konsekwencje dla budowy prawdziwej niezależności wschodniego partnera Polski w jakże zasadniczej kwestii wyznaniowej.
Ze względu na wartość srebra i złota użytych do rekonstrukcji zabytku prace konserwatorskie prowadzone w Krakowie w latach 2006-2008 objęte były całkowitą dyskrecją uniemożliwiającą jakąkolwiek formę promocji dokonań polskich mistrzów konserwatorów. Niebawem po zakończeniu prac i przekazaniu Srebrnych Wrót na Ukrainę rozpoczął się nad Dnieprem długotrwały okres wzmocnienia moskiewskich wpływów politycznych za prezydentury Wiktora Janukowycza, a dalej niepokojów, rewolucji i rosyjskiej agresji. Utrudnił on odpowiednie wykorzystanie tak znakomicie wykonanego projektu dla wzmocnienia polsko-ukraińskiego strategicznego partnerstwa.
Planowana w Brzegu konferencja naukowa rozpocznie wielką akcję promocji zarówno doskonałego dzieła polskich konserwatorów zabytków jak i strategicznego polsko-ukraińskiego partnerstwa w dziedzinie kultury które przyniosło dalekosiężne owoce w przestrzeni wyznaniowej, duchowej i politycznej.
Zgłoś naruszenie/Błąd
Pozytywnie
Neutralnie 
Negatywnie
Lubię to!
Super
Ekscytujący 
Ciekawy
Smieszny
Smutny
Wściekły
Przerażony
Szokujący
Wzruszający
Rozczarowany
Zaskoczony
Prawda
Manipulacja
Fake news
Oryginalne źródło ZOBACZ
Dodaj kanał RSS
Musisz być zalogowanym aby zaproponować nowy kanal RSS