Epidemia koronawirusa, pandemia, stan epidemiologiczny, stan nadzwyczajny, stan epidemii. W codziennej prasie ciągle słyszymy, godzina policyjna jest, nie ma godziny policyjnej, godzina dla seniorów, zakaz prowadzenia działalności, ograniczenia w funkcjonowaniu galerii. Jedni mówią, nie ma podstaw, by zakazywać, inni wskazują, że za łamanie nałożonych restrykcji będą nakładane wysokie kary, które będą natychmiast wykonywalne.
Jak to zatem jest naprawdę? Czy w tym wszystkim w ogóle można mówić o czymś, co należy rozpatrywać w kategoria prawda i nieprawda. W mojej ocenie mówimy raczej o tym, czy wprowadzone obostrzenia znajdują podstawę w obowiązujących w Polsce przepisach, i czy kary nakładane są zgodnie z prawem.
Zasadniczo ograniczania swobód i wolności obywateli adekwatnie do zagrożenia są możliwe w przypadku wprowadzenie na terenie kraju stanu nadzwyczajnego. Zgodnie z najważniejszą ustawą, czyli Konstytucją, stan nadzwyczajny można wprowadzić tylko na podstawie ustawy, tryb przewidziany jest odpowiednimi przepisami. Jeśli władza rezygnuje z wprowadzenia jednego z 3 stanów nadzwyczajny, to ograniczenia praw i wolności obywateli może wprowadzić tylko w takim zakresie, jaki jest przewidziany szczególnymi przepisami. Mam tu na myśli akty rangi ustawowej. Obecna sytuacja w Polsce, czyli wprowadzony stan epidemii odwołuje nas do ustawy o chorobach zakaźnych, a dokładnie ustawy z dnia 5 grudnia 2008 r. o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi (Dz. U. Dz.U.2020.1845 t.j) dalej będę się posługiwać skrótem ustawa o chorobach zakaźnych. Co zatem w tej ustawie można znaleźć w odniesieniu do zakazu prowadzenia działalności czy też zakazu przemieszczania się czyli kwarantanny?
Ustawa dopuszcza możliwość czasowego ograniczenia funkcjonowania określonych podmiotów, a także dopuszcza czasowe ograniczenie określonych zakresów działalności gospodarczej. Rozporządzenie jest jedynie aktem wykonawczym do ustawy i nie może regulować pewnych kwestii obok lub wbrew wyraźnym, ustawowym delegacjom. Zatem rozporządzenie nie może mieć szerszego zakresu niż ustawa. W ustawie natomiast przyjęto, iż „(art. 46. Ust. 4) w rozporządzeniach, (…) można ustanowić:
1) czasowe ograniczenie określonego sposobu przemieszczania się,
2) czasowe ograniczenie lub zakaz obrotu i używania określonych przedmiotów lub produktów spożywczych,
3) czasowe ograniczenie funkcjonowania określonych instytucji lub zakładów pracy,
4) zakaz organizowania widowisk i innych zgromadzeń ludności,
5) obowiązek wykonania określonych zabiegów sanitarnych, jeżeli wykonanie ich wiąże się z funkcjonowaniem określonych obiektów produkcyjnych, usługowych, handlowych lub innych obiektów,
6) nakaz udostępnienia nieruchomości, lokali, terenów i dostarczenia środków transportu do działań przeciwepidemicznych przewidzianych planami przeciwepidemicznymi,
7) obowiązek przeprowadzenia szczepień ochronnych, o których mowa w ust. 3, oraz grupy osób podlegające tym szczepieniom, rodzaj przeprowadzanych szczepień ochronnych
– uwzględniając drogi szerzenia się zakażeń i chorób zakaźnych oraz sytuację epidemiczną na obszarze, na którym ogłoszono stan zagrożenia epidemicznego lub stan epidemii.” Jak wskazał Trybunał Konstytucyjny w wyroku z dnia 25 lipca 2006 r., sygn. akt P 24/05, użyte sformułowanie “tylko w ustawie” oznacza, że do ograniczenia może dojść jedynie w ustawie. Uzależnienie dopuszczalności ograniczeń wolności i praw od ich ustanowienia “tylko w ustawie” oznacza nie tylko informację o nazwie aktu, ale jest podstawowym elementem idei państwa prawnego.
Zatem ustawa zakres ograniczeń praw i wolności a sposób nakładania tych ograniczeń, wykonanie zapisów przewidzianych ustawa określają akty niższej rangi, czyli rozporządzenia. Tak więc przepisy stanowione na poziomie rozporządzenia, oprócz tego, że nie mogą regulować podstawowych konstytucyjnych wolności i praw, muszą także spełniać warunki określone w art. 92 ust. 1 Konstytucji RP. Rozporządzenie musi w związku z tym zostać wydane przez organ wskazany w Konstytucji, na podstawie szczegółowego upoważnienia zawartego w ustawie i w celu jej wykonania.
Judykatura stoi na stanowisku, iż rozporządzenia Rady Ministrów w wykonaniu ustawy o chorobach zakaźnych naruszają zarówno przepisy upoważniające do jego wydania, jak również art. 92 ust. 1 Konstytucji RP. W tym zakresie rozporządzenie nie wykonuje bowiem ustawy, lecz uzupełnia ją o treści, których w tej ustawie nie ma. Żadne zaś względy praktyczne albo pragmatyczne, jak też celowość wprowadzanych rozwiązań, nie uzasadniają wykroczenia poza granice upoważnienia ustawowego.
W związku z rozbieżnościami u zwykłego obywatela pojawił się pewien dysonans coś, co powinno być jasne, wywołuje problem w zakresie stosowania się do uchwalonych przepisów wykonawczych, a także nałożonych kar czy wystawionych mandatów. W związku z tym w zakresie jednego z tematów tj.: w sprawie kwarantanny dla osób wjeżdżających Rzecznik Praw Obywatelski zwrócił się w grudniu do Premiera o zajęcia stanowiska. W odpowiedzi na pismo Rzecznika Minister Zdrowia powołując się na te same przepisy, które wskazują sądy, zajął stanowisko, iż w ocenie Ministra Zdrowia zakaz przemieszczania się jest czasowym ograniczeniem przemieszczania się w rozumieniu ustawy o chorobach zakaźnych bez dodatkowego wyjaśnienia. Została zaprezentowania jedynie opinia przedstawiciela ministerstwa bez pogłębionej argumentacji. Więcej na temat stanowisk RPO i Ministra zdrowia znaleźć można na stronie https://www.rpo.gov.pl/pl/content/rpo-nakaz-kwarantanny-granicznej-bez-podstawy-prawnej-skarbowi-panstwa-grozi-zalew-spraw-o Oczywiście warto zwrócić uwagę na fakt, iż w Polsce o podleganiu odpowiedzialności czy też nie ostatecznie decydują sądy.
W kolejnym artykule przedstawię charakterystykę orzeczeń sądowych wydanych w związku z niezastosowaniem się obywateli do nałożonych obowiązków.
W przypadku wystąpienia zdarzeń wymagających konsultacji zapraszamy do skorzystania z pomocy prawnej. Kontakt za pośrednictwem redakcji nr tel. 539 202 931 lub e-mail: [email protected]
Artykuł Kary za niezastosowanie się do restrykcji – czy są zgodne z prawem? pochodzi z serwisu Góral Info.
Zgłoś naruszenie/Błąd
Pozytywnie
Neutralnie 
Negatywnie
Lubię to!
Super
Ekscytujący 
Ciekawy
Smieszny
Smutny
Wściekły
Przerażony
Szokujący
Wzruszający
Rozczarowany
Zaskoczony
Prawda
Manipulacja
Fake news
Oryginalne źródło ZOBACZ
Dodaj kanał RSS
Musisz być zalogowanym aby zaproponować nowy kanal RSS