Nazywana królową kapust, jest międzynarodowym kulinarnym hitem, którego historia liczy sobie wszak nie wiele więcej niż 500 lat. Kapusta włoska prawdopodobnie narodziła się na granicy dzisiejszej Italii, Francji i Szwajcarii, w alpejskim regionie Savoy, od którego pochodzi zresztą anglojęzyczna nazwa „Savoy cabbage”. W przeciwieństwie do swojej pospolitej, białej kuzynki, kapusta włoska odznacza się ciekawą strukturą liści i pięknym szmaragdowym kolorem.
- Uprawa kapusty włoskiej
- Kapusta włoska – witaminy i wartości odżywcze
- Kapusta włoska jest przeciwnowotworowa i przeciwzapalna
- Od jamy ustnej po żołądek
- Przeciwbólowa i upiększająca kapusta włoska
- Kapusta włoska w kuchni
- Jak jeść kapustę włoską?
Do rodzinnych kapustowanych należy prawie 40 gatunków warzyw, z których najstarsze towarzyszą ludzkości już od tysięcy lat. Ze źródeł historycznych wiemy, że Chińczycy konsumowali z lubością zielone główki już 4 tysiące lat p.n.e.! Pierwsze wzmianki o kapuście włoskiej pochodzą jednak dopiero z XVI wieku, do sąsiednich Niemiec dotarła ona natomiast dopiero w XVIII w.
Łacińska nazwa szlachetnego głąba brzmi Brassica oleracea var. sabauda. Cechami charakterystycznymi z botanicznego punktu widzenia są silnie pofałdowane liście o ciemnozielonej barwie i nieregularnych brzegach, które tworzą wyraźnie luźniejszą strukturę niż kapusta biała i łatwiej się je oddziela od głąba.
Mimo śródziemnomorskiego pochodzenia kapustę włoską z powodzeniem uprawia się nawet na północy Europy, Ameryki i Azji. Grube i sztywne liście zewnętrzne chronią głąb kapusty nawet przed wysokimi mrozami, a latem także przed upałem i wiatrem. Trudno się więc dziwić, że kapustę włoską można kupić w ciągu całego roku – zimą osiąga ona wręcz szczytową formę. Niestety, choć mniej kapryśna i zdrowsza, w polskim rolnictwie jest zaledwie marginesem dla szerokiej skali uprawy kapusty białej.
Uprawa kapusty włoskiej
Kapusta włoska to roślina dwuletnia, a więc na zbiory trzeba poczekać do kolejnego sezonu. Nasiona wysiewa się w warunkach szklarniowych, a dopiero sadzonki przenosi w maju na zagon/pole. W pierwszym roku doczekać się można jedynie pąku szczytowego, a dopiero w kolejnym upragnionej główki. Istnieją przy tym różne odmiany kapusty – wczesne zbiera się już w sierpniu, późne zaś zimą.
Kapusta włoska – witaminy i wartości odżywcze
Kapusta jako taka należy do warzyw zdrowych i niskokalorycznych. Ale odmiana włoska jest szczególnie bogata w związki azotowe, witaminy i sole mineralne, wyprzedzając pod tym względem swoją białą krewną. W 100 g poszatkowanej kapusty – które łatwo włączyć do codziennego menu – znajduje się zaledwie 27 kcal, z tego głównie węglowodany, a w tym solidna porcja błonnika spożywczego i cukrów oraz białko i tłuszcze.
Taka porcja surówki z kapusty włoskiej zawiera ponadto 86% dziennego zapotrzebowania na witaminę K, 52% zapotrzebowania na witaminę C, a dodatkowo jeszcze witaminy – witamina A, witaminy z grupy B (witamina B1, B2, B3, B5, B6 i B9). Wśród minerałów w liściach kapusty włoskiej znajdują się magnez, mangan, potas, sód, a także fosfor, miedź, wapń i żelazo.
Kapusta włoska jest przeciwnowotworowa i przeciwzapalna
Badania naukowe wskazują, że witamina K, której kapusta włoska jest istotnym źródłem, odgrywa znaczącą rolę w zapobieganiu ryzyka nowotworów jelita grubego, prostaty, żołądka, a także gardła i nosa. Co więcej, podawanie witaminy K pacjentom onkologicznym okazuje się znakomicie chronić wątrobę! W walce z rakiem i ogólnym procesem starzenia się pomagają także wysoka dawka witaminy C – jednego z najważniejszych antyutleniaczy – oraz betakaroten wspomagający mechanizmy defensywne organizmu. Przeciwzapalne działanie witamin C i K sprawia, że kapusta włoska jest zaliczana do najważniejszych warzyw w zakresie prewencji choroby Alzheimera i Parkinsona, chorób reumatycznych oraz chorób serca. Tym ostatnim sprzyja wysokim poziom homocysteiny w krwi, a witaminy z grupy B, obecne w kapuście włoskiej, skutecznie homocysteinę obniżają.
Witaminy B5, B6 i B9 w połączeniu z żelazem to z kolei zestaw niezbędny do tworzenia hemoglobiny, a co za tym idzie zdrowej struktury krwi. Z tego punktu widzenia kapusta włoska jest więc efektywnym sposobem zapobiegania niedokrwistości i zwiększania ogólnej wydajności organizmu – więcej hemoglobiny to bowiem więcej tlenu transportowanego do wszystkich komórek ciała!
Od jamy ustnej po żołądek
Zdaniem naukowców dieta bogata w witaminy A, C i K, a więc w kapustę włoską, ogranicza również ryzyko próchnicy i chorób dziąseł. W połączeniu z magnezem i wapniem ten „koktajl” nie tylko eliminuje bakterie chorobotwórcze zasiedlające jamę ustną, ale także chroni emalię i samą zębinę. Naturalnie, to wzmacniające działanie odnosi się również do układu kostnego – kapustę włoską warto polecić zwłaszcza dzieciom, młodzieży i kobietom w okresie menopauzy.
Posuwając się dalej w dół przełyku, odnajdujemy kolejne dobrodziejstwa pofałdowanych kapuścianych główek. Bogactwo błonnika, i to w obu formach – rozpuszczalnej i nierozpuszczalnej – ma olbrzymie znaczenie dla metabolizmu. Spowalnia proces uwalania się glukozy do krwi, redukuje skoki insuliny, wspomaga ruchy robaczkowe jelit i zapobiega zatwardzeniom. Od wieków gotowaną kapustę wykorzystywano również jako lek przeciw chorobom układu pokarmowego – od dyzenterii i wrzodów żołądka po marskość wątroby! Wreszcie, nie zapominajmy również, że obecność witaminy C jest kluczowa dla przyswajania żelaza – proces trawienia pokarmów w jelitach przebiega więc sprawniej, jeśli do obiadu podasz surówkę z kapusty włoskiej!
Przeciwbólowa i upiększająca kapusta włoska
Witaminowo-mineralne bogactwo kapusty włoskie sprzyja oczywiście także urodzie – witamina C gwarantuje elastyczność i młodość skóry, podczas gdy witaminy z grupy B oraz żelazo i wapń pomagają paznokciom i włosom. Ale kapustę włoską można nie tylko konsumować dla zdrowia i piękna, ale także wykorzystywać do maseczek i okładów. W tym celu ugniata się liście wałkiem do ciasta, tak, aby puściły nieco soku, i przykłada do problematycznych miejsc – cery z trądzikiem, bolących stawów, trudno leczących się ran i dotkliwych odmrożeń. Kompres z kapusty włoskiej przynosi również ulgę przy bólach głowy oraz atakach rwy kulszowej.
Kapusta włoska w kuchni
W porównaniu z białą kapustą, włoska odmiana jest kruchsza i delikatniejsza w konsystencji, ale wyraźniejsza w smaku. Niestety, przechowuje się gorzej i po tygodniu w lodówce jest już zwykle zwiędła. Dlatego warto ją jeść i przetwarzać jak najszybciej od zbioru / zakupu. Najpopularniejsze metody przyrządzania obejmują surowe sałatki, a także smażenie i duszenie. Dzięki swojej elastyczności liście z kapusty włoskiej są również chętnie wykorzystywane do dań zawijanych typu gołąbki – z mięsem, ryżem czy warzywami strączkowymi.
Włoska zupa Minestrone z kapustą włoską
Składniki:
Przygotowanie:
Na oleju podsmażamy posiekaną cebulę, czosnek i seler. Dodajemy pomidory, pietruszkę i bazylię i dusimy na małym ogniu ok. 20 minut. W oddzielnym garnku łączymy bulion oraz resztę warzyw pokrojonych w małe kawałki. Gotujemy ok. 30 minut a następnie łączymy z mieszanką pomidorową. Na koniec dodajemy odcedzoną fasolę i ugotowany makaron.
Kapusta włoska zasmażana
Składniki:
Przygotowanie:
Na rozgrzanym oleju podsmażamy pokrojoną cebulę. Gdy się zeszkli, dorzucamy pokrojoną w plasterki kiełbaskę i oraz cienkie plastry marchewki. Smażymy ok. 5 minut na średnim ogniu. Dodajemy poszatkowaną kapustę, sól, pieprz i kmin i dusimy aż kapusta zmięknie, w razie potrzeby dodając nieco wody. Przed podaniem można kapustę doprawić do smaku octem jabłecznym.
Jak jeść kapustę włoską?
Szefowie kuchni podpowiadają, że kapusta włoska doskonale łączy się smakowo z czerwonym winem, kminkiem, owocami jałowca, jabłkami, szałwią, cebulą, wędzonym mięsem, kwaśną śmietaną, ale także chrzanem. Można ją dość dowolnie dodawać do jednogarnkowych dań warzywnych i mięsnych i zup, a także piec samotną na blasze skropioną oliwą z oliwek. Naturalnie, kto oprócz walorów smakowych ceni sobie także zdrowotne właściwości pokarmów, najchętniej będzie wykorzystywał kapustę włoską na surowo do sałatek – tylko taka forma podania gwarantuje bowiem pełną korzyść z ogromnych pokładów witaminy C!
Bibliografia
- “https://davesgarden.com/guides/articles/view/772”; data dostępu: 2019-11-14
- “https://www.cooksinfo.com/savoy-cabbage”; data dostępu: 2019-11-14
- “https://www.healthbenefitstimes.com/savoy-cabbage/”; data dostępu: 2019-11-14
- “https://drhealthbenefits.com/food-bevarages/vegetables/health-benefits-of-savoy-cabbage”; data dostępu: 2019-11-14
- “https://www.nature-and-garden.com/health/savoy-cabbage-health-benefits.html”; data dostępu: 2019-11-14
Zgłoś naruszenie/Błąd
Oryginalne źródło ZOBACZ
Dodaj kanał RSS
Musisz być zalogowanym aby zaproponować nowy kanal RSS