Maciej Rosalak
Jeżeli chciałbyś ujrzeć lisowczyków „jak żywych”, to weź do ręki tom I „Potopu” i przeczytaj charakterystykę kamratów pana Andrzeja Kmicica. Wprawdzie w tym czasie oddziały lisowczyków formalnie już nie istniały, ale ten typ żołnierza zabijaki w Rzeczypospolitej nadal miał się dobrze. Z takich jak oni chętnie korzystał np. Stefan Czarniecki, za młodu sam walczący w lisowskich szeregach, dokąd wysłał go wraz z trzema braćmi rodzony ojciec, nie mogąc synom zapewnić wykształcenia ani majątku.
Krótko i celnie, genialnie przedstawiał Kmicicowych kamratów Henryk Sienkiewicz: „Przed innymi szedł olbrzymi Jaromir Kokosiński, Pypką się pieczętujący, żołnierz i burda sławny, ze straszliwą blizną przez czoło i policzek, z jednym wąsem krótszym, drugim dłuższym […] skazany na utratę czci i gardła w Smoleńskiem za porwanie panny, zabójstwo i podpalenie”. Dalej widzimy pana Ranickiego, skazanego na banicję z województwa mścisławskiego za zabójstwo „dwóch szlachty posesjonatów. Jednego w pojedynku usiekł, drugiego bez boju z rusznicy ustrzelił. […] Zawadiaka to był, w ręcznym spotkaniu niezrównany”. Za nim dostrzegamy: Rekucia-Leliwę, który „fortunę w kości przegrał i przepił”; pana Uhlika, który „na czekaniku pięknie grywał”, ale został „za rozpędzenie trybunału bezecnym ogłoszony i na gardło skazany”; ogromnego pana Kulwieca-Hippocentaurusa; i wreszcie Zenda, „człowieka niepewnego pochodzenia, choć się szlachcicem kurlandzkim powiadał”, a jednocześnie „będąc bez fortuny, konie Kmicicowe ujeżdżał, za co lafę pobierał”.
Laudańscy opiekunowie panny Oleńki uprzedzali ją: „To wszystko ludzie bezecni, przeciw którym infamie są, i protesta, i inkwizycje. Katowskie to syny! Ciężcy byli nieprzyjacielowi, ale i obywatelstwu ciężcy. Palili, rabowali, gwałty czynili! Ot, co jest! Żeby to tam kogo usiekli albo zajechali, to się i zacnym zdarza, ale ono podobnoć goła tatarskim procederem żyli.”…
A Oleńce stanęły przed oczami ich twarze, „na których błazeństwo, rozpusta i zbrodnia wycisnęły pospołu swe pieczęcie”. Następnie Sienkiewicz opisuje, jak jechali przez Wołmontowicze po swoją zgubę w karczmie, a „młode szlachcianki słyszały już o rozpuście w Lubiczu i o sławnych jawnogrzesznikach […] więc przypatrywały się im jeszcze ciekawiej. Oni zaś jechali dumnie, w pięknych postawach żołnierskich, w zdobycznych aksamitnych frezjach, w kołpakach rysich i na dzielnych koniach. Znać było, że to żołnierze zawołani: miny rzęsiste i harde, prawe ręce wsparte w boku, głowy podniesione. Nie ustępowali też nikomu, jadąc szeregiem i pokrzykując od czasu do czasu: Z drogi!”.
Podobnych wielu było w Rzeczypospolitej. Z takimi jak oni Kmicic trafił też – już po dobrej stronie mocy – pod komendę Czarnieckiego i puszczał z dymem Prusy elektorskie, czyli dzisiejsze Mazury i obwód kaliningradzki.
Zgłoś naruszenie/Błąd
Pozytywnie
Neutralnie 
Negatywnie
Lubię to!
Super
Ekscytujący 
Ciekawy
Smieszny
Smutny
Wściekły
Przerażony
Szokujący
Wzruszający
Rozczarowany
Zaskoczony
Prawda
Manipulacja
Fake news
Oryginalne źródło ZOBACZ
Dodaj kanał RSS
Musisz być zalogowanym aby zaproponować nowy kanal RSS