Jesień to tradycyjnie pora na porządkowanie ogrodu i przygotowywanie go do zimy. Z tego punktu widzenia cięcie roślin może wydać się aktywnością nieracjonalną, bo po co ranić pędy przez nadejściem mrozów? Istnieją jednak wyjątki od reguły, kiedy jesienne cięcie krzewów może być uzasadnione.
- A co z krzewami ozdobnymi?
- Wyjątki od reguły
- Uwaga!
- Cięcie sanitarne – zawsze wskazane
- Cięcie po sadzeniu
- Ogólne zasady cięcia
Po lecie sekator zawsze przydaje się do ścinania pędów bylin, które zdążyły już przekwitnąć i zaczynają usychać. Z wyjątkiem szczególnych gatunków, takich jak paprocie, które preferują cięcie aż na wiosnę, większość kwiatów wieloletnich tniemy właśnie na jesień – aby cebulka lub kłącze zdążyły się zamknąć, a zagonów nie zaśmiecały pozostałości rośliny. Na martwych liściach i łodygach schowanych pod śniegiem przez zimę żerować mogą bowiem insekty i patogeny chorobotwórcze, które wiosną mogą nam sprawić przykrą niespodziankę. Jesień jest też najlepszą porą, aby dzielić niektóre byliny, np. piwonie, i rozsadzać w nowe miejsca w ogrodzie. Wyjątkiem w tym zakresie są astry i chryzantemy, czyli gatunki typowo jesienne, które z kolei lepiej dzielić i rozsadzać na wiosnę.
A co z krzewami ozdobnymi?
Ogólna zasada głosi, żeby wstrzymać się z cięciem zdrewniałej tkanki roślinnej aż do wiosny. Jesienne cięcie, podobnie jak nawożenie, jest niepotrzebną stymulacją dla rośliny i może utrudnić jej przetrwanie zimy, choćby z tego powodu, że nie będzie jeszcze odpowiednio uśpiona, gdy nadejdą pierwsze mrozy. Pozostawianie nawet niepięknie wyglądających wierzchołków czy gałęzi pomaga tymczasem hibernacji i ochronie przed niskimi temperaturami.
Należy zdawać sobie bowiem sprawę, że dla roślin zabieg cięcia jest stresem, który zarówno osłabia je i pozostawia otwartymi na potencjalne infekcje, jak również prowokuje je do produkcji nowej tkanki. Tymczasem, mało który gatunek ma jeszcze w sobie jesienią potencjał wzrostowy, więc wspomniana prowokacja nie może wyjść roślinie na dobre.
Ozdobne krzewy kwitnące powinno się ciąć natychmiast po przekwitnięciu, przed końcem lata, natomiast krzewy niekwitnące późną zimą lub wczesną wiosną.
Wyjątki od reguły
Berberys i trzmielina oskrzydlona to krzewy ozdobne uprawiane przede wszystkim dla swojego barwnego i dekoracyjnego listowia. Nie zachodzi więc obawa, że niechcący skrócimy pędy, na których przyszłego roku miały pojawić się kwiaty. Jednocześnie są to rośliny na tyle silne, że można je ciąć praktycznie w ciągu całego roku, z wyjątkiem późnej jesieni. Wrzesień i październik nie stwarzają jednak zagrożenia.
Odporny na prawie całoroczne formowanie jest również bukszpan, z którego tworzy się nie tylko żywopłoty, ale także dekoracyjne ogrodowe rzeźby. W tym przypadku częste cięcie jest warunkiem podstawowym estetycznego wyglądu. Bukszpan oraz ligustr można więc przycinać bezkarnie przez pierwszą połowę jesieni, aż do okresu ok. 6 tygodni przed spodziewanymi w danym obszarze pierwszymi mrozami.
Zezwala się również na ostrożne ścinanie gałęzi magnolii czy ostrokrzewu, jeśli chcemy wykorzystać je jako wewnętrzne dekoracje. W tym przypadku istotne jest jednak cięcie dokonywane głęboko i w dole korony krzewu, idealnie jak najbliżej głównego pędu. Bez skrupułów jesienią można również ścinać pędy powojników, które wyglądają dekoracyjnie nawet po przekwitnięciu – ze swoimi ususzonymi owocniami – więc wielu ogrodników nie chce likwidować ich zbyt szybko. Przed zimą warto pozbyć się jednak suchych części, aby uniknąć potencjalnych chorób. Podobne zasady dotyczą begonii krzewiastej, która lubi być przed zimą ścięta do wysokości zaledwie kilku centymetrów nad ziemią.
Uwaga!
Pod żadnym pozorem i pretekstem nie należy jednak ciąć jesienią następujących krzewów ozdobnych: azalii, rododendronów, forsycji, hortensji, bzu, loropetalum chińskiego, tawuły japońskiej oraz kaliny koralowej. Skutki mogą być opłakane w dwójnasób: przemarznięciem rośliny przez zimę lub brakiem kwitnienia w kolejnym sezonie.
Cięcie sanitarne – zawsze wskazane
Kolejnym wyjątkiem od reguły chowania sekatora na jesień jest cięcie sanitarne, czyli usuwanie części roślin, które są chore bądź stwarzają ryzyko rozwoju choroby. Zwłaszcza choroby grzybowe bardzo chętnie szerzą się w okresie większej wilgotności i mniejszego nasłonecznienia, a że większość z nich jest w stanie przeżyć na pędach czy w korzeniach przez całą zimę, warto eliminować je już na jesień.
Podejrzane plamy na liściach o brunatnym, szarym czy czarnym zabarwieniu jak również mączysty nalot są objawami mogącymi wskazywać na infekcję grzybową. Oprócz zastosowania odpowiedniego fungicydu wymagane jest też usunięcie poszczególnych liści lub całych pędów rośliny.
Jesienią dozwolone jest również lekkie przerzedzanie struktury krzewów i korygowanie ich kształtu. Bardzo często zdarza się, że od poprzedniego cięcia roślina rozwijała się nierównomiernie i poszczególne pędy zdają się „przeszkadzać” – wybijając się w bok lub nad poziom. Wreszcie, zawsze należy ścinać również gałęzie nadłamane przez wiatr czy domowe zwierzęta – uschnięty pęd zwisający z krzewu nie tylko nie wygląda pięknie, ale może być źródłem zakażenia.
Cięcie po sadzeniu
Jesień jest także okresem przemeblowania w ogrodzie i dosadzania nowych roślin. W przypadku wielu krzewów kupowanych w szkółkach ogrodniczych i sklepach pod postacią dorosłej rośliny w donicy, warunkiem dobrego przyjęcia się na nowym miejscu jest radykalne cięcie zaraz po posadzeniu. Mowa tu na przykład o wiązie turkiestanu, który jest cenionym materiałem na żywopłot i powinien być sadzony właśnie jesienią. Po umieszczeniu rośliny w gruncie należy jednak obciąć wszystkie jej pędy do 1/3 długości, aby dać krzewom impuls rozwojowy.
Przy przesadzaniu dorosłych krzewów ozdobnych jesienią korzystne może być również podcinanie korzeni, które pozwala nadać bryle bardziej kompaktowy kształt i utrudnia spontaniczne łamanie się systemu korzeniowego.
Ogólne zasady cięcia
Bez względu na porę roku cięcie krzewów ozdobnych powinno być wykonywane ze starannością i bez pośpiechu. Jesienią zasada ta nabiera o tyle znaczenia, że wszelkie krzywdy wyrządzone roślinie mogą nie mieć czasu zagoić się w naturalny sposób. Mając dobre intencje, możemy więc uszkodzić roślinę i zmniejszyć znacząco jej szanse na przetrwanie zimy.
Przede wszystkim więc, do cięcia należy zawsze używać ostrych i wydezynfekowanych narzędzi ogrodniczych. Wielu ludzi nie docenia znaczenia tego faktu, a tymczasem jesienią nierówne cięcia mogą być szczególnie negatywne w skutkach, utrudniając roślinie proces gojenia tkanki. Już samo mycie ostrzy wodą z mydłem przed każdym użyciem znacząco zwiększa szanse sukcesu. Niebezzasadne jest również używanie maści ogrodniczych w przypadku nacięć pędów o większej średnicy.
Po drugie, istotna jest pora wykonywania zabiegu. Cięcie w deszczu ani bezpośrednio po deszczu, gdy rośliny są mokre, a powietrze nasycone wilgocią jest wysoce niewskazane. Wilgoć to bowiem idealne środowisko do życia wielu drobnoustrojów chorobotwórczych – zwłaszcza grzybów, które bez wahania skorzystają z łatwego dostępu do odsłoniętej tkanki. Z cięciem należy więc wstrzymać się do czasu, gdy słońce wysuszy porządnie pnie, gałęzie i liście.
Wreszcie, zasadnicze znaczenie ma również sposób cięcia. Jesienią nie powinno nam w ogóle zależeć na stymulowaniu wzrostu krzewu, bowiem nowe przyrosty są najbardziej wrażliwymi częściami rośliny i najprawdopodobniej łatwo poddadzą się niszczącemu działaniu mrozu. Tniemy więc zawsze wewnątrz krzewu, ucinając pędy jak najbliżej połączenia z rodzicielską gałęzią. Ten sposób jest najbardziej oszczędny dla rośliny i nie prowokuje jej do wzrostu.
Podsumowując, przy zachowaniu rozwagi i środków ostrożności można jesienią dokonywać pewnych korekt w ogrodzie, bez szkody dla krzewów. Jeśli nie ma szczególnego wskazania, z cięciem zawsze jednak lepiej wstrzymać się do późnej zimy lub początków wiosny.
Bibliografia
- “https://www.goodhousekeeping.com/home/gardening/a20705769/why-you-should-stop-pruning-your-trees-in-the-fall/”; data dostępu: 2019-09-25
- “https://www.bhg.com/gardening/trees-shrubs-vines/care/what-to-prune-when/?slideId=slide_ba5f77aa-4096-40ed-a9ef-016db5d94c77#slide_ba5f77aa-4096-40ed-a9ef-016db5d94c77”; data dostępu: 2019-09-25
- “https://newgarden.com/notes/should-you-prune-landscape-shrubs-in-fall”; data dostępu: 2019-09-25
- “https://www.thespruce.com/perennial-plants-to-cut-back-in-the-fall-1402712”; data dostępu: 2019-09-25
Zgłoś naruszenie/Błąd
Pozytywnie
Neutralnie 
Negatywnie
Lubię to!
Super
Ekscytujący 
Ciekawy
Smieszny
Smutny
Wściekły
Przerażony
Szokujący
Wzruszający
Rozczarowany
Zaskoczony
Prawda
Manipulacja
Fake news
Oryginalne źródło ZOBACZ
Dodaj kanał RSS
Musisz być zalogowanym aby zaproponować nowy kanal RSS