Najlepszy i największy pomnik czeskiego świętego wykonał na Śląsku jego krajan Jan Jerzy Urbański. Artysta należał do grupy wybitnych rzeźbiarzy działających we Wrocławiu.
J.
J. Urbański urodził się ok. 1675 r. w Chlumcu koło Chabarovic, na
pograniczu czesko-saksońskim. Właściciel dóbr Chlumec i
Chabarovice – hrabia Jan Franciszek Kolowrat-Krakowski wysłał
zdolnego młodzieńca na nauki do Pragi. Urbański uczył się fachu
w warsztacie Johanna Brokoffa. który zasłynął z wykonania rzeźb
na Moście Karola w Pradze. Urbański tworzył do końca życia pod
jego wpływem. W 1697 r. Urbański przeniósł się do Budziszyna,
gdzie kontynuował naukę u mistrza Teodora Pauseweina. Na Łużycach
uzyskał w 1704 r. prawa mistrza rzeźbiarskiego. W 1708 r.
przeprowadził się do Wrocławia. Zamieszkał koło katedry na
Ostrowie Tumskim. Tam założył za zgodą kapituły biskupiej
warsztat rzeźbiarski.
Kunszt
Urbańskiego dostrzegli także przedstawiciele wrocławskiej gminy
protestanckiej, zlecając Urbańskiemu prace w kościele Marii
Magdaleny. Kilka realizacji wykonał dla benedyktynów z Tyńca koło
Krakowa. Urbański był artystą wszechstronnym. Tworzył swobodnie w
drewnie, piaskowcu, stiuku i alabastrze. Najwięcej prac wykonał
jednak dla kościołów katolickich, lubował się w dekoracjach
frontowych organów.
Z
początkiem XVIII w. popularność zdobyły na Śląsku wolnostojące
pomniki świętych, a wśród nich kanonizowanego w 1729 r. Jana
Nepomucena. Pierwszy pomnik Jana Nepomucena autorstwa Urbańskiego
powstał przed kościołem św. Macieja we Wrocławiu. W latach
1730-32 rozpoczął pracę nad monumentalną rzeźbą Jana Nepomucena
przy kościele św. Krzyża we Wrocławiu na Ostrowie Tumskim
(ilustracja). Koncepcję ideową pomnika zaprojektował znany śląski
architekt Krzysztof Tausch. Było to wzorcowe dzieło przedstawiając
tego świętego i zarazem największe na Śląsku. Pomnik, ustawiony
nieopodal mostu tumskiego nad Odrą, propagował i rozpowszechniał
kult świętego na cały region.
Podczas
prac warsztatowych Urbański współpracował z Janem Albrechtem
Siegwitzem i Janem Adamem Karingerem. Całość ma wysokość 9,5 m.
Urbański wykonał nietypowy wizerunek świętego. Nepomucen nie
przyciska krzyża do piersi, lecz unosi go w wyciągniętej lewej
ręce, zwracając zarazem ku niemu twarz. Nad głową zamieścił
gwiazdy, które według przekazów ustnych ukazały się na niebie w
chwili śmierci Nepomucena. Na dolnym cokole wykonano cztery
płaskorzeźby przedstawiające życie świętego. Są nimi: spowiedź
królowej Zofii – żony Wacława IV; podążanie Nepomucena
pielgrzymkową ścieżką; przesłuchanie świętego przez króla
oraz utopienie go w Wełtawie, jako kara za odmowę wyjawienia treści
spowiedzi królowej Zofii.
Pomniki
Jana Nepomucena spotykamy też na Górnym Śląsku. Jako patron
mostów i topiących się pomniki te ustawiano przy ciekach wodnych i
przeprawach. Ich autorami byli często anonimowi miejscowi twórcy
wzorujący się na dziełach uznanych mistrzów. W Mysłowicach
istniały z pewnością trzy pomniki Nepomucena. Najstarszy ustawiono
na środku drewnianego mostu do Modrzejowa, drugi nieopodal kościoła
Świętego Krzyża w ogrodzie aptekarza Schulze’go (stoi do dziś).
Trzeci przy skrzyżowaniu obecnych ulic Mikołowskiej i
Oświęcimskiej. Pomnik Jana Nepomucena stał również na Rynku.
Dariusz
Falecki
.fb_iframe_widget_fluid_desktop iframe {
width: 100% !important;
}
Zgłoś naruszenie/Błąd
Pozytywnie
Neutralnie 
Negatywnie
Lubię to!
Super
Ekscytujący 
Ciekawy
Smieszny
Smutny
Wściekły
Przerażony
Szokujący
Wzruszający
Rozczarowany
Zaskoczony
Prawda
Manipulacja
Fake news
Oryginalne źródło ZOBACZ
Dodaj kanał RSS
Musisz być zalogowanym aby zaproponować nowy kanal RSS