Nieobecność nowego wpisu na moim blogu, złamała niepisaną zasadę,mnie obowiązującą- publikowania dokładnie co tydzień nowego tekstu.Stało się to dlatego,że byłem zajęty rozmyślaniem nad treścią przeczytanego artykułu [1]zatytułowanego: “Refleksje na temat aktualnego stanu fizyki wysokich energii” autorstwa M.Shifmana(fizyka rosyjskiego pracującego w USA),
Stan fizyki wysokich energii jest określany przez fizyków teoretyków z zakresu tej dziedziny bardzo prosto : potrzebujemy coraz potężniejszych akceleratorów,by dotrzeć do nowych ,nieznanych dotychczas cząstek materii i nowych bardziej fundamentalnych praw przyrody np. zasady super-symetrii,zespolenia mechaniki kwantowej z ogólną teorią względności (kwantowa teoria grawitacji), lub absolutnej unifikacji wszystkich oddziaływań fizycznych.
Takie określenie stanu fizyki o akronimie HEP(w języku angielskim), jest jednak równoznaczne z wykładniczym wzrostem nakładów finansowych (grupa CERN-LHC szacuje koszt budowy nowego akceleratora grubo ponad 100 miliardów euro) , oraz takim samym wzrostem rozmiarów maszyny do zderzeń cząstek,aż do wielkości obejmujących połowę powierzchni Ziemi !
Peter Woit ,fizyk matematyczny(jak mawia profesor Arkadiusz) zauważył przenikliwie na swoim blogu[2], że im większa maszyna i droższy eksperyment, tym mniejsze prawdopodobieństwo odkrycia czegokolwiek nowego :
“With fewer experiments, serendipitous discoveries become increasingly unlikely. And lacking those discoveries, the technological progress that would be needed to keep experiments economically viable never materializes. It’s a vicious cycle: Costly experiments result in lack of progress. Lack of progress increases the costs of further experiment. This cycle must eventually lead into a dead end when experiments become simply too expensive to remain affordable.”
Wracam jednak do Michaila Shifman , który w swoim ogromnym artykule [1],błyskotliwie przedstawia bezproduktywność LHC-CERN,lecz mnie zainteresował najbardziej skutek bezproduktywności badawczej maszyny -giganta LHC , nazwany przez autora “upadkiem idei naturalności”.
Idei naturalności teorii fizycznej, Sabine Hossenfelder poświęciła kilkanaście stron swej niezwykłej książki ( [3],str.157-170).Shifman stwierdza miedzy innymi,że :
“Low energy-supersymmetry is ruled out, and gone with it is the concept of naturalness, a basic principle which theorists cherished and followed for decades.”
Według zasady naturalności-przedmiot kultu fizyków HEP – Wielki Zderzacz Hadronów (LHC) powinien odkryć cały świat nowych cząstek ,a odkrył jedynie bozon Higgsa,któremu przypisano funkcję wielce dziwaczną,by podnieść rangę maszyny LHC i znaczenie eksperymentów na niej.
Shifman nie ukrywa swego krytycyzmu wobec kolegów specjalistów HEP,którzy wbrew faktom, nadal kierują się zasadą naturalności i głoszą potrzebę jeszcze potężniejszych akceleratorów, przy pomocy których odkryte zostaną nowe światy,bowiem brak takich światów byłby: nienaturalny.
Fizyka wysokich energii (High Energy Physics -HEP) dotarła więc do kresu swych możliwości poznawczych, a źródłem tego faktu nie jest jakiś defekt lub bezsilność rozumu poznającego, lecz granica/limes obecna w rzeczywistości danej w doświadczeniu ziemskim.Wielu dyskutantów na salonie 24 wyśmiewa “granice” w przyrodzie , a żelaznym argumentem jest stwierdzenie:“kiedyś mówiono że człowiek nigdy nie będzie latał “ ,stwierdzenie nic niewarte logicznie( latają maszyny).
Są i tacy ,którzy wierzą, iż każdy obiekt przyrody składa się z mniejszych elementów i ów podział ” w głąb “,nie ma kresu/granicy.Multiplikacji fizyki “ziemskiej” do dowolnych miejsc w kosmosie i w dowolny moment czasu, jest właśnie konsekwencją metodologiczną wiary w zasadę naturalności. To naturalne , że obok naszego wszechświata, istnieją inne wszechświaty,że każda gwiazda może mieć układ planetarny,to naturalne że planet typu Ziemia może być we wszechświecie miliardy,że istnieje ciemna materia,bo istnieje zwykła materia,itd,itd.S.Weinberg w rozmowie z Sabiną H. (tutaj [3],str.160) hiper-krótko określił naturalność teorii fizycznej:
“Przez naturalność rozumiem brak zupełnie niespodziewanych równości lub olbrzymich stosunków liczbowych “.
Michaił Shifman (Михаил Аркадьевич Шифман) ma podstawy do krytyki zasady naturalności, jako fundamentu teorii fizycznych ( obok prostoty i piękna), gdyż on jeden -obok niewielu- jest współtwórca HEP,,a dokładnie jej części o nazwie: Kwantowa Chromodynamika-QCD.
Urodzony w Łotwie (Ryga,1949),dzieciństwo spędził na Ukrainie,a w 1966 r.rozpoczął studia fizyki w Moskwie, jako nastolatek genialnie uzdolniony z matematyki.W 1976,u boku Joffego,oraz Sacharowa i Vainshteina w Instytucie Fizyki Teoretycznej i Eksperymentalnej uzyskał doktorat (równoważny habilitacji w UE),a w 1989r.opuścił Rosję i od 1990 roku jest profesorem w Minnesocie.
Shifman,to twórca podstawowych badań w zakresie chromodynamiki kwantowej , teorii silnych oddziaływań oraz zrozumienia super-symetrycznej dynamiki,szczególnie super-symetrycznych teorii Yanga-Millsa. Wprowadził funkcję beta NSVZ, kondensat gluino, opracował teorię ciężkich kwarków, oraz nieperturbacyjną równoważność planarną między super-symetrię Yang-Millsa i orientowalnymi teoriami niesymetrycznymi .
Shifman był wielokrotnie wyróżniony i nagrodzony :nagroda Alexander-von-Humboldt w 1993 r., nagroda Sakurai w 1999 r., otrzymał także Medal Diraca w 2016 r. W 2018 r. M. Shifman został wybrany do National Academy of Sciences w USA.
Shifman jest autorem wielu prac z fizyki teoretycznej,a z nich najwybitniejszą jest dwutomowa monografia [4],oraz KwantowaTeoria Pola II,Większość dzieł Shifmana ukazała się poza USA i Europą,gdyż jest samotnikiem,nie ma go na “globalnym rynku” i wykazuje rezerwę wobec towarzyskich związków środowiskowych.Jest kronikarzem losów fizyków radzieckich pochodzenia semickiego w czasach reżimu stalinowskiego.To autor przejmującej ksiązki [6]na temat stalinowskiego obłędu antysemickiego( tekst dostępny w wersji elektronicznej)..
Literatura
[1] M.Shifman,Musings on the Current Status of HEP, arXiv:2001.00101v1 [physics.hist-ph]
[2] P.Woit,Not even wrong,Why the foundations of physics have not progressed for 40 years, January 13 2020
[3]S.Hossenfelder,Zagubione w matematyce,Copernicus Center Press, Kraków,2019
[4]M.Shifman Lectures on Particle Physics and Field Theory (2 volumes). Singapore: World Scientific,ITEP,1999
[5]M. Shifman, Quantum Field Theory II. Singapore: World Scientific,2019
[6]M. Shifman, Physics in a Mad World. Singapore, World Scientific,2015
Zgłoś naruszenie/Błąd
Pozytywnie
Neutralnie 
Negatywnie
Lubię to!
Super
Ekscytujący 
Ciekawy
Smieszny
Smutny
Wściekły
Przerażony
Szokujący
Wzruszający
Rozczarowany
Zaskoczony
Prawda
Manipulacja
Fake news
Oryginalne źródło ZOBACZ
Dodaj kanał RSS
Musisz być zalogowanym aby zaproponować nowy kanal RSS