Historia
Zamek został wybudowany w XIV wieku, trochę z dala od miasta, nad brzegiem jeziora Smolary. W czasie potopu szwedzkiego 3 maja 1656 roku oddział konny najeźdźców uzbrojony w cztery armaty ostrzelał warownię, wysadził most oraz bramę, a gdy Szwedom udało się wedrzeć do środka, wymordowali całą załogę nie oszczędzając nikogo.
Legenda o Hance
Na temat tragicznych chwil z czasów Potopu szwedzkiego powstało wiele lokalnych legend. Jedna z nich mówi, że do obrony zamku w Gołańczy zachęcała rodaków piękna starościanka Hanna. Dowódca szwedzkiego oddziału zdecydował się przerwać oblężenie, ale pod warunkiem, że odważna dziewczyna zostanie jego żoną. Ta – niczym legendarna Wanda – odmówiła wybierając śmierć w pobliskim jeziorze. Inna legenda głosi, iż przyczyną zejścia starościanki nie był uparty szwedzki adorator, lecz rozpacz na wieść o zamiarze poddania zamku wobec wielokrotnej przewagi wroga. W obliczu jej samobójstwa obrońcy postanowili walczyć do końca. Nie udało się. Szwedzi przełamali opór, a potem zrobili swoje.
Historie ze starościanką mają różne fabuły, ale zakończenie jedno: Hanka zawsze kończyła życie w stawie. Mówi się, że odtąd każdego roku w wigilię nocy świętojańskiej z toni wód jeziora wynurza się w pobliżu zameczku niezwykłej urody dziewica. To starościanka Hanna, która we włosy ma wplecione lilie, a prócz tego w jednej z rąk trzyma bukiecik z tych pięknych kwiatów. W ciemnościach nocy smętnie spogląda na gołaniecki zamek, a gdy wybije północ – jej postać ginie w toni jeziora. Dopełnieniem tych legend są opowieści mieszkańców tych okolic, którzy twierdzą, iż każdej nocy między godziną 24.00 a 1.00 spotkać można widmo mężczyzny w czarnym stroju, który spod łuku bramy zamkowej spogląda na miasto. To ponoć zjawa samego starosty gołanieckiego, który opłakuje samobójczą córkę.
Remont
Od 2008 roku, kiedy zostało przejęte przez władze samorządowe, czyniono starania zmierzające do zabezpieczenia obiektu. Główna rewitalizacja tego niezwykłego obiektu rozpoczęła się w lipcu 2021 roku , a jego zakończenie remontu planowane jest na lipiec 2025 roku .
Zakres prac rewitalizacyjnych
Rewitalizacja zamku obejmuje szeroki zakres robót budowlanych, w tym prace remontowe, konserwatorskie i instalacyjne. W obrębie budynku:
- Odbudowa dwukondygnacyjnej przybudówki wejściowej,
- Remont murów obronnych wraz z odbudową dachu baszty,
- Remont bramy wejściowej na teren zamku,
- Budowę drewnianej wiaty rekreacyjnej,
- Wykonanie nawierzchni brukowej dziedzińca,
- Umocnienie nabrzeża jeziora i nawierzchni brukowej dziedzińca.
Pozostałe prace obejmują:
- Rekonstrukcja i konserwacja portalu gotyckiego ,
- Wykonanie drewnianej, okutej kraty na łańcuchu z mechanizmem opuszczanym,
- Montaż windy ze szklaną obudową,
- Rekonstrukcja historycznego pieca kaflowego oraz odtworzenie stropów belkowych,
- Odtworzenie drewnianej stolarki okiennej ze szkleniem witrażowym,
Zamek jako centrum kultury i historii
Po ujawnieniu rewitalizacji zamek ma pełnić funkcję centrum kulturalno-historycznego . Plany obejmują:
- Ekspozycja muzealna, prezentująca artefakty archeologiczne znalezione podczas badań na zamku,
- Stała wystawa, poświęcona historii tego terenu,
– Ponadto, będzie oddana do użytku sala kominkowa – najbardziej reprezentacyjne pomieszczenie w zamku, w którym mogłyby odbywać się różne uroczystości, sesje Rady MiG, śluby cywilne i tym podobne – mówi Sławomir Maciaszek – zastępca burmistrza Gołańczy.
Koszt rewitalizacji i źródła
Całkowity koszt rewitalizacji wynosi to ponad 16 mln zł . Środki na ten cel pochodzą z różnych źródeł:
- ponad 11 mln zł pochodzi z dofinansowania z Wielkopolskiego Regionalnego Programu Operacyjnego (WRPO) oraz Rządowego Funduszu Polskiego Ład: Program Inwestycji Strategicznych ,
- Wkład własny samorządu wynosi to ponad 5 mln zł .
Dzięki tym działaniom Zamek w Gołańczy nie tylko zostanie ocalony przed zniszczeniem, ale stanie się także ważnym środkiem turystycznym i kulturalnym regionu .
Zakończenie prac rewitalizacyjnych przy zamku przewidywane jest na lipiec 2025r.
Obserwuj nas w GOOGLE NEWS
Źródło: UM Gołańcz, Wikipedia
Zgłoś naruszenie/Błąd
Oryginalne źródło ZOBACZ
Dodaj kanał RSS
Musisz być zalogowanym aby zaproponować nowy kanal RSS