Jak wygrać z żylakami?

– Często pacjentki, które przychodzą na pierwszą wizytę, są zdecydowane na konkretną metodę. Chcą zdążyć z usunięciem żylaków przed ważną uroczystością czy wakacjami – mówi flebolog dr Justyna Wilczko z Kliniki Flebologii w Warszawie. Niestety, zwykle to podejście okazuje się błędne. Dopiero po prawidłowym wykonaniu badania USG Doppler żył, obejmującego ocenę nóg, miednicy małej i jamy brzusznej, możemy postawić trafną diagnozę!

W większości przypadków sprawa jest znacznie bardziej skomplikowana. Niewydolności żylnej nie da się pozbyć w ciągu jednej wizyty. Nierzadko potrzeba na to nawet roku.

Źródło kłopotów

Zjawisko niewydolności żylnej jest typową konsekwencją przebytych ciąż, występuje jednak również u kobiet nierodzących, anatomicznie (genetycznie) do tego predysponowanych. – W trakcie ciąży bardzo często dochodzi do poszerzenia lewej żyły jajnikowej, najpierw wskutek zwyżki hormonalnej, a później wskutek zmian uciskowych wywołanych powiększającą się macicą. W konsekwencji utrudnia to odpływ krwi z nóg, przez co żyły kończyn dolnych poszerzają się i stają się niewydolne. Niewydolność żylna miednicy jest najczęstszą przyczyną żylaków na nogach. Dlatego też leczenie należy zacząć od usunięcia przyczyny, a dopiero potem objawów, takich jak pajączki naczyniowe czy niebieskozielone żyły siatkowate. Laser przezskórny, skleroterapia czy każdy inny zabieg robiony w nieodpowiedniej kolejności nie przyniesie oczekiwanych rezultatów. – Po zabiegu nogi będą wyglądać lepiej, jednak za kilka miesięcy problem wróci w tym samym albo innym miejscu – ostrzega dr Wilczko. To tak, jakbyśmy próbowali rozwiązać problem wanny, z której wylewa się woda, jedynie usuwając wodę z podłogi. W pierwszej kolejności trzeba zakręcić kran!

Żylaki, także te zaczynające się w miednicy, zdarzają się także u kobiet, które nigdy nie były w ciąży, oraz u mężczyzn. Co je wywołuje? Ucisk dużych pni żylnych w miednicy, prowadzący do zaburzeń odpływu krwi z nóg, wynika najczęściej z nieprawidłowej konfiguracji lub złego układu naczyń. W przypadku kobiet poszerzenia żylne lokalizują się w miednicy małej, u mężczyzn najczęściej w obrębie worka mosznowego (tzw. żylaki powrózka nasiennego). Często dają one dyskomfort i mogą zaburzać płodność, ponieważ poszerzone żyły powodują przekrwienie jąder i w konsekwencji ich przegrzanie, a to skutkuje obniżeniem jakości nasienia.

– Aby sprawdzić, czy niewydolność żylna ogranicza się do żył nóg, czy też zaczyna się w miednicy, trzeba zawsze zrobić dokładne badanie USG Doppler układu żylnego – wyjaśnia dr Wilczko. Rozpoczynamy je od żył kończyn dolnych i sprawdzamy, jak wysoko sięgają nieprawidłowości. Gdy zlokalizujemy źródło problemu, potrzebne jest dokładniejsze badanie układu żylnego miednicy i jamy brzusznej, tzw. wenografia, czyli badanie żył w rezonansie magnetycznym lub tomografii komputerowej po podaniu kontrastu. Dzięki niemu lekarz może zaplanować dalsze kompleksowe leczenie, które zwykle składa się z kilku etapów.

Czytaj więcej: Stopy to podstawa

Zamykanie światła

Pierwszym jest usunięcie przyczyny problemu, czyli niewydolności żylnej miednicy. – Robimy to, stosując mało inwazyjny zabieg embolizacji wewnątrzżylnej poszerzonej żyły jajnikowej lub jądrowej. Czasem potrzebne jest poszerzenie zwężonej żyły specjalnym balonem lub przy użyciu stentu. Takie postępowanie stosowane jest najczęściej w tzw. żylnych zespołach uciskowych, do których zaliczane są m.in. „zespół dziadka do orzechów” czy zespół May-Turnera – wyjaśnia dr Wilczko. Zabiegi embolizacji polegają na zamykaniu światła naczynia przy pomocy miękkich spiral metalowych, czyli tzw. sprężynek embolizacyjnych. Powodują one włóknienie i zarastanie naczynia. Zabieg przeprowadza się w tzw. płytkiej sedacji (pacjent jest przytomny, ale zrelaksowany). Sprężyny embolizacyjne wprowadza się bardzo precyzyjnie przez specjalny cewnik o długości około metra pod kontrolą rentgena. W Klinice Flebologii zabiegi wykonywane są zwykle przez żyłę ramienną albo udową.

W czasie embolizacji wykonuje się również skleroterapię żylaków przymacicza u kobiet, a w przypadku mężczyzn – poszerzonych żył w worku mosznowym. Cała procedura trwa 30-90 minut. Po krótkim odpoczynku pacjent może wrócić do swoich codziennych aktywności, jednak przez tydzień powinien powstrzymać się przed dźwiganiem ciężkich przedmiotów oraz zrezygnować z zajęć sportowych.

Po 4-6 tygodniach podczas wizyty kontrolnej lekarz sprawdza, czy doszło do całkowitego zamknięcia żył poddanych zabiegowi. Jeśli tak, to można przejść do następnego etapu leczenia, jakim jest zamknięcie tzw. przecieków żylnych z miednicy, które mogą wywołać żylaki na wargach sromowych i w pachwinach. Jest to coś w rodzaju łącznika, pomiędzy żyłami w miednicy i na nogach. Najczęściej robi się to metodą skleroterapii. Po tym zabiegu konieczny jest energiczny spacer oraz noszenie przez tydzień pończoch uciskowych. Po upływie kolejnych 2-3 tygodni można zająć się żylakami na nogach. Każdy dotychczasowy etap leczenia zmniejsza napływ krwi do żył nóg.

Dopiero gdy uporamy się z likwidacją poszerzonych żył w wyższych partiach ciała, można pomyśleć o usunięciu żylaków widocznych na nogach. Pacjentka w porozumieniu z lekarzem powinna wybrać najbardziej odpowiednią metodę. – Najpierw zamykamy większe poszerzone naczynia, dopiero na końcu zajmujemy się pajączkami – tłumaczy dr Wilczko. Często likwidacja żylaków i pajączków w obrębie samych nóg wymaga kilku wizyt. Całe leczenie, począwszy od pierwszej wizyty diagnostycznej, zajmuje zwykle 6-12 miesięcy i kosztuje od kilku do kilkunastu tysięcy złotych.

Czy takie kompleksowe podejście do leczenia niewydolności żylnej gwarantuje rozwiązanie problemu raz na zawsze? – Na pewno pozwoli zminimalizować ryzyko nawrotu choroby, jaką jest niewydolność żylna. Najważniejsze w tym podejściu są dobrze przeprowadzona diagnostyka obrazowa i zaplanowanie leczenia. Wymaga to współpracy lekarza z pacjentem i przede wszystkim czasu, nie da się tego zrobić na jednej wizycie – mówi dr Wilczko. Problem może wrócić, gdy pacjentka zajdzie w kolejną ciążę. Często pada pytanie: kiedy leczyć niewydolność żylną, przed czy po ciąży, ale nie ma na to jednoznacznej odpowiedzi, do każdego przypadku trzeba podejść indywidualnie, u jednych po ciąży, u innych przed – mówi dr Wilczko. Bywa, że niewydolność żylna miednicy przeszkadza w zajściu w ciążę lub jej donoszeniu. To skutek przekrwienia jajników i macicy, będącego następstwem nadmiernego napływu krwi do tych narządów. W takich warunkach zarodkowi trudno zagnieździć się, a potem utrzymać w jamie macicy. Może dochodzić do poronień na wczesnym etapie ciąży. Zamknięcie poszerzonej żyły jajnikowej w miednicy daje szansę na to, że sytuacja się poprawi.

Czym grozi zignorowanie problemu przewlekłej niewydolności żylnej lub niewłaściwe podejście do jej leczenia? – Dolegliwości prawdopodobnie będą się nasilać, a nogi wyglądać coraz gorzej – ostrzega dr Wilczko. Z czasem ryzykujemy powstawaniem owrzodzeń żylnych, czyli trudno gojących się ran. Skutkiem choroby żylnej może być również pojawienie się żylnej choroby zakrzepowo-zatorowej, która stanowi bezpośrednie zagrożenie życia. Dlatego do problemu leczenia przewlekłej niewydolności żylnej warto podejść kompleksowo, lecząc jego przyczynę, a nie tylko likwidując objawy w postaci widocznych żylaków.

Zobacz też: Sauna. Dlaczego to takie zdrowe? I dlaczego nie dla wszystkich

Jak rozpoznać?

Na niewydolność żylną miednicy mogą wskazywać:

• bolesne, obfite i długie miesiączki
• bóle owulacyjne, czyli ból w podbrzuszu i okolicy lędźwiowej kręgosłupa w środku cyklu
• ból i dyskomfort odczuwany w nogach w czasie miesiączki
• ciągłe pobolewania w dole brzucha
• dolegliwości gastryczne, np. uczucie pełności i dyskomfort w jamie brzusznej (często mylone z zespołem jelita nadwrażliwego)
• uczucie pieczenia w czasie badania ginekologicznego i współżycia (może utrzymywać się nawet przez 2-3 dni)
• konieczność częstego oddawania moczu (pod wpływem przekrwienia pęcherz moczowy staje się bardziej wrażliwy)
• problem z zajściem w ciążę
• powtarzające się poronienia w pierwszym trymestrze ciąży
• torbiele jajników

Czytaj także: „Nie mogę zasnąć. Boli samo to, że dotykam pościeli. Rano też ciężko, bo trzeba się ubrać, a przylegające do skóry ubranie to ból potworny”

Konsultacja: Dr Justyna Wilczko – specjalista chorób wewnętrznych i flebolog, współzałożyciel Kliniki Flebologii w Warszawie. Specjalizuje się w kompleksowej diagnostyce i leczeniu przewlekłej niewydolności żylnej przy użyciu technik mało inwazyjnych

Zgłoś naruszenie/Błąd