A A+ A++

Domowa uprawa bananowca może wydawać się kuriozalnym pomysłem. I choć faktycznie, z rozpowszechnionej w tropikach rośliny najprawdopodobniej nie doczekamy się w Polsce słodkich żółtych owoców, walory estetyczne gatunku są jednak nie do przecenienia. Przy odpowiedniej pielęgnacji bananowiec może wręcz stać się imponującą dominantą wystroju wnętrz!

Bananowiec może być też uprawiany jako roślina doniczkowa. Źródło: shutterstock

  1. Wymagania glebowe bananowca
  2. Uprawa/sadzenie bananowca
  3. Podlewanie i nawożenie bananowca
  4. Rozmnażanie bananowca
  5. Ochrona bananowca
  6. Zastosowanie bananowca
  7. Najciekawsze gatunki bananowca

Bananowce to jedne z pierwszych udomowionych przez człowieka roślin – z badań archeologicznych wynika, że uprawiano je już dziesięć tysięcy lat temu! Najpowszechniej dziś spotykany gatunek, banan zwyczajny (Musa × paradisiaca) jest najprawdopodobniej naturalną krzyżówką między południowoazjatyckim Musa acuminata i dzikim platanem (Musa balbisiana). Choć ojczyzną bananowców jest Archipelag Malajski, smaczne owoce uprawia się dziś powszechnie w Ameryce Środkowej, Afryce, Azji, Australii, Oceanii i nawet Turcji – wszędzie tam, gdzie klimat jest odpowiednio gorący i wilgotny.

Co bananowce robią więc w Polsce? Poza oranżeriami te sięgające nawet 15 metrów wysokości byliny o 4-metrowych liściach nie mają oczywiście szans na pełen rozwój, a tym bardziej owocowanie. Są jednak na tyle atrakcyjne wizualnie, że nawet w niedojrzałej postaci stanowią atrakcyjną roślinę doniczkową. Nietypowy pokrój roślina zawdzięcza krótkiemu, grubemu pędowi, z którego niczym pióropusz wyrastają długie lancetowate liście o wyrazistym nerwie. Nim się w pełni rozprostują, tworzą zwinięty rulon, który również prezentuje się bardzo ciekawie. Starsze liście mogą nieco strzępić się na brzegach, a gdy obumierają mają tendencję do tworzenia nibypni. Podziemną częścią rośliny jest grube kłącze.

Cztero- lub pięcioletnie rośliny przy odpowiednio dobrych warunkach mogą zakwitać. Kwiatostan jest dość ciekawy, ciężki i owalny, zwieszony pionowo w dół. W naturalnych warunkach tuż nad nim rozwijają się kiście owoców, ale w domowej uprawie banany można uzyskać bardzo rzadko i zwykle nie przypominają one w smaku tych kupnych.

Ciekawostka: Oprócz bananów, które są cennym źródłem pożywienia w sporej części świata, wiele społeczności spożywa również kwiaty bananowca, a jego liście wykorzystuje do zawijania pokarmów.

Wymagania glebowe bananowca

Bananowca uprawiamy w możliwie dużej donicy – roślina intensywnie się rozrasta, a nie za bardzo lubi przesadzanie, zwłaszcza w bardziej zaawansowanym wieku. Dno donicy powinno być bądź dziurawe bądź wyłożone warstwą drenażu, np. w postaci żwiru. Idealne podłoże powinno przypominać wilgotną, żyzną ziemię strefy tropikalnej. Eksperci polecają więc wypełnić donicę ziemią kompostową i domieszać do niej nieco piasku oraz torfu – ten ostatni składnik zadba o pożądany lekko kwaśny odczyn pH (ok. 6). Ewentualnie można również użyć specjalnego podłoża do roślin egzotycznych.

Zasadniczo bananowiec jest rośliną światłolubną. Należy więc uprawiać go w jasnych pomieszczeniach, unikając jednak letniej ekspozycji bezpośrednio za szkłem na parapecie – słońce może poparzyć liście. Lokalizacja w pobliżu okna za delikatną firanką jest bardziej optymalna. Z drugiej strony, zimą roślinom dokucza zwykle brak światła, więc wówczas można bez skrupułów przysunąć je bliżej szyby.

Bananowiec w doniczce. Źródło: shutterstock

Uprawa/sadzenie bananowca

W sklepach ogrodniczych można kupić sadzonki bananowca o bardzo różnych rozmiarach – od kilkunastu do kilkudziesięciu centymetrów. Po przyniesieniu do domu roślinę można włożyć do ozdobnej osłonki na donicę lub przesadzić do większego, docelowego naczynia. Przesadzania dokonuje się jednak wyłącznie wiosną, pamiętając, aby dokładnie przysypać kłącza ziemią. Optymalna temperatura powietrza w pomieszczeniu powinna mieścić się w przedziale 21-25 stopni C w dzień i ok. 19 stopni w nocy. Warto zadbać również o stosunkowo wysoką wilgotność powietrza – nawilżacz jest wysoce wskazany.

Bananowce rozwijają się spontanicznie i nie wymagają przycinania. Gdy jednak dojdzie do zakwitnięcia pojedynczego pędu w końcu uschnie on i obumrze. Wówczas poleca się go wyciąć, aby uczynić miejsce nowym pędom wybijającym się z kłącza. Usuwamy również zawsze liście usychające lub uszkodzone, ponieważ niepotrzebnie obciążają one roślinę. Ponadto, raz na jakiś czas można zdrowe liście przetrzeć wilgotną ściereczką, aby usunąć z nich kurz i inne zanieczyszczenia.

Latem roślinom bardzo dobrze robi wystawianie na świeże powietrze – w czerwcu, gdy nie ma już zagrożenia mrozem mogą zostać na stałe przesunięte z donicą na balkon czy taras, w osłonięte od wiatru miejsce. Zanim to jednak nastąpi, rośliny przez kilka dni wystawimy na godzinę lub dwie na zewnątrz celem zahartowania. Śmiałkowie przesadzają je nawet na kilka miesięcy do gleby, ale zabieg ten nie zawsze wychodzi bananowcom na zdrowie. Wczesną jesienią rośliny zawsze trafić muszą z powrotem do domu.

Zimą bananowiec bezwzględnie potrzebuje okresu naturalnego spoczynku. W tym celu warto przenieść go do chłodniejszego, acz jasnego pomieszczenia o temperaturze ok. 17-19 stopni C.

Podlewanie i nawożenie bananowca

Bananowiec nie toleruje ani podmokłego podłoża ani sucha. W sezonie wegetacyjnym należy zapewnić mu umiarkowanie wilgotne podłoże, podlewając nawet 2-4 razy w tygodniu – idealnie, jeśli w spodku pod donicą stale jest nieco wody. W okresie spoczynku roślinie wystarczy mniej wilgoci, ale nie należy nigdy dopuścić do całkowitego przeschnięcia ziemi. Ponadto same liście można latem codziennie lekko spryskiwać wodą, zwłaszcza, jeśli nie wystawiamy donicy na powietrze.

Od wiosny do końca lata bananowce potrzebują również regularnego nawożenia. W tym celu wybieramy zbalansowany, płynny nawóz do roślin zielonych i aplikujemy go co 10-14 dni przestrzegając dawek określonych przez producenta. Preparat należy rozlać w miarę równomiernie po powierzchni ziemi w donicy. Niektórzy eksperci polecają także bogaty w potas nawóz do pomidorów.

Rozmnażanie bananowca

Jedna roślina bananowca może łatwo posłużyć do rozszerzenia uprawy. Najlepszą metoda propagacji jest bez wątpienia podział – młode, wyrastające z kłącza pędy należy odciąć ostrym szpadlem, gdy osiągną wysokości 80-90 cm. Każdy taki pęd musi mieć swój własny kawałek korzenia. Tak przygotowane sadzonki pozostawiamy na jeden dzień na powietrzu, pozwalając kłączu uschnąć i zasklepić się, a następnie sadzimy do oddzielnej donicy i pielęgnujemy w ten sam sposób co roślinę macierzystą.

Jeśli bananowiec rozrośnie się zbyt mocno, można wykopać całą roślinę i podzielić na 3-4 mniejsze części, a każdą zasadzić oddzielnie. Wielu ekspertów zaleca ten sposób propagacji jako najlepszy zabieg odmładzający, który warto przeprowadzać co każde 4-5 lat.

Tabela przedstawiająca korzyści z uprawy bananowca; opracowanie własne

Ochrona bananowca

Apetyt na wodę, jakim odznacza się bananowiec, skłania niektórych ogrodników do przesadnego podlewania. Przy braku odpływu ziemia staje się wówczas tak mokra, że dochodzi do gnicia korzeni, na które niestety nie ma już środka zaradczego.  Czasami na liściach pojawiają się też przędziorki – sprzyja temu niska wilgotność we wnętrzach. Szkodniki stosunkowo łatwo jest jednak zwalczyć stosując raz na tydzień oprysk liści roztworem wody z delikatnym mydłem i odrobiną oleju roślinnego.

Zastosowanie bananowca

Bananowce to rośliny, które tworzą we wnętrzach bardzo modny efekt tropikalnej oazy. W połączeniu z innymi egzotycznymi gatunkami typu monstera czy fikus dają soczyście zielone kompozycje, które sprawdzą się w salonie czy odpowiednio jasnej sypialni. Ze względu na wielkość i zamiłowanie do światła bananowce warto uprawiać również w ogrzewanych ogrodach zimowych i przeszklonych klatkach schodowych. Ponadto, pojedyncza roślina możne być wykorzystana jako naturalny zielony parawan separujący np. miejsce do pracy czy lektury. Latem na tarasie bananowce w donicach kreują zaś przyjemną atmosferę nadmorskich wakacji.

Bananowiec w egzotycznej aranżacji zieleni domowej. Źródło: shutterstock

Najciekawsze gatunki bananowca

W domowej uprawie bardzo często wykorzystuje się karłowate gatunki bananowca, które nie rosną tak intensywnie i nie mają szans stać się problemem w małym mieszkaniu. Doskonałym przykładem jest Musa acuminata „Dwarf Cavendish”, który dorasta zaledwie 2 metrów, a kwitnie już często rok po posadzeniu. Jego liście odznaczają się charakterystycznymi ciemnymi plamami, a owoce są małe, ale bardzo aromatyczne. Sporą popularnością cieszy się również bananowiec królewski (Musa ornata), mniejszy, a szybko rosnący, którego odmiana „Pink” odznacza się wyjątkowo zdobnymi różowymi kwiatami. Wspaniałą dekoracją do wnętrz jest także gatunek Musa sikkimensis „Red Tiger”, który pochodzi z Himalajów, dzięki czemu jest częściowo odporny na mrozy. Jego zielone liście poprzecinane są czerwonymi pręgami, a roślina dorasta nawet 5 metrów wysokości.

Godne uwagi są również gatunki pokrewne bananowcom o bardzo podobnej fizjonomii i wymaganiach uprawowych. Ensete ventricosum „Maurelii”, znany jako bananowiec abisyński, produkuje co prawda niejadalne owoce, ale jego pięciometrowe liście zachwycają urodziwym czerwonym przebarwieniem. Najbardziej odważni ogrodnicy mogą natomiast spróbować swoich sił w uprawie mrozoodpornego bananowca japońskiego Musa basjoo, który z odpowiednią osłoną przeżyje w gruncie nawet mroźną zimę!

Ekologia.pl (Agata Pavlinec)

Bibliografia

1. „Banana tree care” Plant catalog, https://novenytar.krp.hu/plant_catalog/banana-tree/20, 29/03/2022
2. “Musa x paradisiaca” Useful Tropical Plants, http://tropical.theferns.info/viewtropical.php?id=Musa+x+paradisiaca, 29/03/2022
3. “Banana (Musa paradisiaca)” GardeningOn, https://www.jardineriaon.com/en/paradise-muse.html, 29/03/2022
4. “Banana Plant Houseplant – Taking Care Of A Banana Tree Inside” Nikki Tilley, https://www.gardeningknowhow.com/edible/fruits/banana/indoor-banana-plant.htm, 29/03/2022
5. “How to Grow and Care for a Banana Tree” Vanessa Richins Myers, https://www.thespruce.com/banana-tree-growing-profile-3269353, 29/03/2022

Oryginalne źródło: ZOBACZ
0
Udostępnij na fb
Udostępnij na twitter
Udostępnij na WhatsApp

Oryginalne źródło ZOBACZ

Subskrybuj
Powiadom o

Dodaj kanał RSS

Musisz być zalogowanym aby zaproponować nowy kanal RSS

Dodaj kanał RSS
0 komentarzy
Informacje zwrotne w treści
Wyświetl wszystkie komentarze
Poprzedni artykułPiła: 1 maja obchodzimy Święto Pracy
Następny artykułMinister: Do Turcji przyjadą 42 miliony turystów. Hotelarze: Pobożne życzenia