Dla większości liściastych drzew owocowych klimatu umiarkowanego okres chłodu jest warunkiem udanego owocowania w kolejnym sezonie. Pogoda bywa jednak kapryśna i zima rzadziej raczej niż częściej pozostawia sady bez uszczerbku. Eksperci polecają więc prewentywnie zabezpieczać drzewa owocowe na zimę, aby cieszyć się lepszą urodą na lato. Podpowiadamy, kiedy i jak się do tego zabrać.
- W jaki sposób zima zagraża drzewom owocowym?
- Które drzewa owocowe wymagają zabezpieczenia na zimę?
- Kiedy rozpocząć przygotowania do zimy w sadzie?
- Jak przygotować drzewa owocowe na niskie temperatury?
- Ochrona pnia drzewa
- Zabezpieczenie korony drzew owocowych na zimę
- Ochrona drzew owocowych przed zwierzętami
- O czym warto pamiętać w kontekście ochrony drzew owocowych?
Jesień to okres ciężkiej pracy dla ogrodników. Nie tylko zbieramy ostatnie plony, grabimy liście i robimy porządek na rabatach, ale musimy także pomyśleć o ochronie roślin przed mrozami. Podczas gdy niektóre gatunki są całkowicie odporne na najbardziej ekstremalne warunki pogodowe, drzewa owocowe wymagają stosownego przygotowania. Zaniedbania w tym zakresie możemy w kolejnym roku srodze opłakać!
W jaki sposób zima zagraża drzewom owocowym?
O kondycji drzew decydują przede wszystkim zdrowe korzenie. To w nich gromadzą się bowiem woda i związki odżywcze, które pomagają roślinom przetrwać okres zimowego spoczynku. Korzystne warunki glebowe, prawidłowe nawożenie w sezonie wegetacyjnym oraz dbałość o odpowiedni poziom wilgoci to podstawa dobrego przygotowania na zimę.
Niestety, okresy zmiennego marznięcia i tajania mogą nawet zdrowym korzeniom wyrządzić wiele szkody. W wyniku kurczenia i rozszerzania się objętości gleby związanego ze zmianami temperatur delikatniejsze korzenie mogą łamać się, a nawet ulec obnażeniu i wyniesieniu nad powierzchnię. Zamarzanie i rozmarzanie wody jest również niebezpieczne dla kory, która pęka otwierając drzwi dla insektów i drobnoustrojów chorobotwórczych.
Które drzewa owocowe wymagają zabezpieczenia na zimę?
Jesień to idealna pora na sadzenie drzew owocowych. Młode sadzonki są jednak szczególnie wrażliwe na mrozy i bez odpowiedniej ochrony mogą zimy po prostu nie przeżyć. W ich przypadku zabezpieczenie powinno też być maksymalnie kompleksowe.
Poza tym do zimy przygotować należy w szczególności gatunki ciepłolubne, czyli pestkowce takie jak nektaryny, brzoskwinie, wiśnie, morele i czereśnie. Drzewa bardziej odporne na mrozy mają większe szanse przetrwać bez osłony, ale eksperci polecają przynajmniej zabezpieczyć ich korzenie. Sam fakt, że dane drzewo przetrwało jedną zimę bez szkód, nie oznacza, że kolejna będzie tak samo litościwa. Intensywność mrozów, siła wiatrów i grubość pokrywy śnieżnej bywają co roku inne.
Kiedy rozpocząć przygotowania do zimy w sadzie?
Nie bez znaczenia jest termin zabezpieczania drzew owocowych. Zbyt późny stwarza ryzyko szkód wyrządzonych przez pierwsze przymrozki, zbyt wczesny utrudni uniemożliwi roślinom przyzwyczajenie się do chłodu. Kalendarz nie jest też w tym przypadku najlepszym doradcą ze względu na kaprysy pogodowe. Generalnie, za optymalną porę na przygotowanie ochrony dla drzew owocowych uważa się okres, gdy poranne temperatury spadają już do poziomu 0° C, a prognoza nie przewiduje ocieplenia w najbliższym czasie.
Jak przygotować drzewa owocowe na niskie temperatury?
Ochronę przed mrozem rozpoczyna się od podnóża drzew. Przede wszystkim należy więc pieczołowicie oczyścić teren wokół z nadgniłych owoców, opadłych liści i gałązek, zwłaszcza jeśli są na nich ślady szkodników bądź chorób. Hibernowanie ich na zimę u podłoża może w kolejnym sezonie okazać się katastroficzne w skutkach. Na uporządkowaną ziemię pod drzewem należy w następnej kolejności nawieźć surowca, który pozwoli usypać kopiec wokół podstawy do wysokości 30-40 cm. W tym celu można wykorzystać ziemię, pociętą słomę, kompost, trociny, a nawet kamienie. Lżejsze materiały warto dodatkowo obłożyć gałęziami, aby zapobiec rozdmuchiwaniu okrywy przez wiatr.
Ochrona pnia drzewa
Dalszym etapem przygotowania do zimy jest stosowne zabezpieczenie pnia drzewa przed zmianami temperatur. Tradycyjną metodą stosowaną od lat jest bielenie, czyli nacieranie pni wapnem od postawy aż do granicy pierwszych konarów. Podstawowa receptura wymaga zmieszania 2 kg wapna gaszonego z 10 litrami wody.
Jak to działa? Biała powłoka skutecznie odbija promienie słońca, które w ciągu dnia rozgrzewają korę i stymulują krążenie soków. Przy nawracających co noc mrozach takie częściowe wybudzanie się jest szczególnie niebezpieczne. Warstwa wapna rozpostarta na pniu skutecznie zapobiega szkodom wynikającym z dużych różnic w temperaturach, obserwowanym szczególnie na przednówku. Bielenie najlepiej jest wykonywać w grudniu, ale jeśli w późniejsze deszcze obmyją część emulsji, wskazane jest zabieg powtórzyć.
Alternatywnie pnie drzew owocowych można również chronić wykorzystując fizyczne osłony. W tej roli doskonale sprawdzają się słomiane i trzcinowe maty, wiklina, gałęzie iglaków, falisty papier oraz agrowłóknina. Pień należy owinąć izolacją i umocnić sznurkiem pozwalając jednak na pewne nieszczelności. Kora musi bowiem oddychać – w przeciwnym razie zachodzi ryzyko zaparzenia i rozwoju chorób grzybicznych.
Zabezpieczenie korony drzew owocowych na zimę
W przypadku młodych i niewielkich drzew owocowych zasadna bywa również ochrona całej korony przez mrozami. W tym celu wykorzystuje się przede wszystkim gotowe worki z juty lub kaptury agrowłókniny, idealnie białej. Ta ostatnia nie tylko łagodzi zmiany temperatur, ale także ogranicza wysychanie pędów i przeciwdziała atakom szkodników.
Ochrona drzew owocowych przed zwierzętami
Zima bywa stresująca nie tylko dla ogrodników. Wiele dzikich zwierząt cierpi w jej trakcie głód i w desperacji poszukuje żywności nawet w pobliży ludzkich siedlisk. Młode drzewka owocowe są szczególnie kuszącym przysmakiem dla saren, jeleni, danieli, a także zajęcy. Ogryzanie w czasie zimy jest tymczasem bardzo niebezpieczne – nie tylko nadwątla kondycję drzewka, ale stwarza ryzyko rozwoju chorób.
Stąd młode drzewka warto jest osłaniać przy pomocy plastikowej lub metalowej siatki, łatwo dostępnej w większości sklepów ogrodniczych. Alternatywą są chemiczne repelenty zapachowe, które skutecznie zniechęcają intruzów do podgryzania pędów.
O czym warto pamiętać w kontekście ochrony drzew owocowych?
Błędy popełniane w uprawie drzew owocowych bywają szczególnie dotkliwe, bowiem mogą pozbawić nas dużej części urodzaju lub znacząco obniżyć jego jakość. Stąd tak ważne jest, aby przestrzegać powyższych zaleceń i zabiegi ochronne przeprowadzać z najwyższą starannością.
W szczególności eksperci uczulają, aby nie popełniać następujących błędów:
- nie podcinać drzew owocowych na jesień, gdy prowokuje je to pędy do wzrostu;
- nie nawozić w drugiej połowie lata, aby ułatwić drzewom przejście w stan spoczynku;
- nie zdejmować ochrony zimowej zbyt wcześnie ani zbyt późno, gdyż stwarza to ryzyko przemarznięcia lub rozwoju chorób.
Przy odrobinie cierpliwości i pieczołowitości zabezpieczenie drzew owocowych na zimę zaprocentuje i przyniesie wspaniałe owoce w kolejnym sezonie!
Bibliografia
1. „Temperate Fruit Trees under Climate Change: Challenges for Dormancy and Chilling Requirements in Warm Winter Regions” Abdel-Moety Salama i in., https://www.mdpi.com/2311-7524/7/4/86, 2/10/2022
2. “Preparing Fruit Trees for Winter and Preventing Winter Damage” Orchard People, https://orchardpeople.com/how-to-prepare-fruit-trees-for-winter, 2/10/2022
3. “HOW TO PREPARE FRUIT TREES FOR WINTER” Heather Buckner, https://gardenerspath.com/plants/fruit-trees/winterize/, 2/10/2022
4. “Preparing Fruit Trees for Winter” Mary Lou Shaw, https://www.motherearthnews.com/organic-gardening/preparing-fruit-trees-for-winter-zbcz1611/, 2/10/2022
5. “How do I prepare my backyard fruits for winter?” University of Hampshire, https://extension.unh.edu/blog/2020/10/how-do-i-prepare-my-backyard-fruits-winter, 2/10/2022
Zgłoś naruszenie/Błąd
Pozytywnie
Neutralnie 
Negatywnie
Lubię to!
Super
Ekscytujący 
Ciekawy
Smieszny
Smutny
Wściekły
Przerażony
Szokujący
Wzruszający
Rozczarowany
Zaskoczony
Prawda
Manipulacja
Fake news
Oryginalne źródło ZOBACZ
Dodaj kanał RSS
Musisz być zalogowanym aby zaproponować nowy kanal RSS