Jak przebiega windykacja należności?

Sam termin windykacja odnosi się do dochodzenia roszczeń i zwrotu rzeczy i należności przez właściciela od osoby, która nimi włada. W praktyce jest to jednak przede wszystkim złożony proces, który prowadzi do odzyskania należności. Wokół niego krąży wiele mitów: często bywa mylony wyłącznie z postępowaniem sądowym, które w rzeczywistości jest jego zwieńczeniem, niekiedy natomiast utożsamia się go z działaniami o charakterze siłowym, które mają jednak więcej wspólnego z rzeczywistością przestępczą niż z praktyką przyjętą w środowiskach biznesowych czy prawniczych – mówi Rafał Wojtyna, adwokat. 

Windykacja należności jest zdecydowanie bardziej rozbudowana, a skuteczna windykacja długów wymaga przede wszystkim kompleksowego podejścia i dużej wiedzy w zakresie nie tylko prawa, ale również psychologii czy ekonomii – dodaje.

Zatory płatnicze i niewywiązywanie się przez kontrahentów ze swoich obowiązków to poważne zagrożenie dla każdej firmy. Dlatego też sprawna windykacja może stać się czynnikiem umożliwiającym zachowanie płynności finansowej. Co ważne: aby działania były skuteczne, muszą zostać podjęte jak najszybciej po powstaniu zobowiązania. To z kolei reguluje paragraf 1 art. 353 Kodeksu cywilnego i jest nim sytuacja, w której wierzyciel może żądać od dłużnika świadczenia, a dłużnik powinien je spełnić. Dług powstaje więc w momencie, w którym zobowiązanie staje się wymagalne i już wówczas można i należy zająć się jego windykacją. Z sytuacjami tego typu stykamy się niemal każdego dnia: jest nim np. nieopłacenie w terminie faktury czy niewywiązanie się z postanowień zawartej umowy.

Przed podjęciem bardziej zdecydowanych kroków windykacja długów skupia się na polubownej próbie rozwiązania sytuacji. Jej pierwszym elementem są ponaglenia do zapłaty, które można przekazywać na wiele różnych sposobów: ważne jednak, aby kontakt z dłużnikiem można było udokumentować. Jeżeli natomiast ten uchyla się od wywiązania się ze zobowiązań, konieczne stanie się sporządzenie wezwania do zapłaty – wylicza Grzegorz Sikora, prezes zarządu S.O.S Finance, były komornik sądowy. 

W przypadku kolejnego zlekceważenia pisma do dłużnika jest natomiast kierowane przedsądowe wezwanie do zapłaty, w którym wskazany zostanie termin płatności oraz dane dotyczące zobowiązania. Następnym krokiem jest natomiast postępowanie sądowe – dodaje Sikora.

Windykacja może obejmować także szereg innych działań. Jednym z nich jest podjęcie negocjacji z dłużnikiem i próba wypracowania porozumienia, co może okazać się wyjątkowo ważne zwłaszcza pod względem biznesowym. Warto również pamiętać o tym, że wierzycielowi przysługują odsetki za czas opóźnienia, regulowane przez Art. 481 Kodeksu cywilnego. Wobec przedsiębiorców Wierzyciel może dochodzić zwrotu kosztów windykacji, uregulowanych w Ustawie z dnia 8 marca 2013 r. o przeciwdziałaniu nadmiernym opóźnieniom w transakcjach handlowych. Podczas windykacji należności można posługiwać się również tą formą rekompensaty ponoszonych strat i nacisku na dłużnika.

W przypadku braku skuteczności innych środków sprawa trafia do sądu. Ten – najczęściej w trybie nakazowym lub upominawczym, a niekiedy również uproszczonym – może wydać sądowy nakaz zapłaty. To z kolei upoważnia wierzyciela do wnioskowania o nadanie mu klauzuli wykonalności. Ostatnim krokiem będzie natomiast windykacja długów przeprowadzana przez komornika sądowego. Nie należy przy tym obawiać się o czasochłonność czy kosztowność całego procesu: szybkie podjęcie działań i powierzenie windykacji w ręce sprawdzonych osób pozwoli na efektywne odzyskanie należności.